تیربار کودکان در مواجه با فضای مجازی

به گزارش منیبان؛ هنوز در کشور ما آسیب‌های فضای مجازی مورد کم توجهی و بی‌توجهی قرار گرفته و عزمی جدی برای مهار آن در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و ... وجود ندارد. از سوی دیگر با آسیب ناشی از فضای مجازی در کشور تابو گونه نگریسته می‌شود و همین امر باعث افزایش و تشدید این آسیب‌ها شده است این در حالی است که با آموزش می‌توان بسیاری از تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد.  

نظارت نامحسوس خانواده‌ها از فعالیت دانش‌آموزان در فضای مجازی/ مسائل آموزش و پرورش در اولویت تصمیمات کشور قرار بگیرد

محمدرضا نیک نژاد، کارشناس آموزش و پرورش در این رابطه گفت: با توجه به فرهنگ و امکانات موجود در کشور مجموعه‌ای از نهادها باید مسئولیت ورود کودکان به فضای مجازی را برعهده بگیرند اما هم اکنون در فضای موجود نقش خانواده‌ها پررنگ است.

 او افزود: خانواده‌ها باید نظارت دقیق داشته باشند. البته نظارت به معنای ورود بی‌قاعده به حریم کودکان نیست، بلکه خانواده‌ها باید نظارت نامحسوس خودشان را بر کودکان داشته باشند.

این کارشناس آموزشی تصریح کرد: آموزش‌وپرورش هم وظایفی را بر عهده دارد. هم اکنون در تعاریف پیشرفته دولت یک مجموعه‌ای برای سر و سامان دادن و صیانت مجموعه‌های اجتماعی وجود دارد.

نیک‌نژاد ادامه داد: ورود بدون آموزش خانواده‌ها و معلم به فضای مجازی کودکان و نوجوانان خطرساز و آسیب‌زا است. باید خانواده‌ها از طریق نهادهای بیرون از خانواده همچون آموزش و پرورش تحت آموزش قرار بگیرند.

او افزود: آموزش و پرورش در سال‌های ابتدایی دبستان نظارت و منع را باید در دستور کار قرار دهند.

آموزش سواد رسانه‌ای به دانش‌آموزان

به گفته این کارشناس آموزشی، آموزش و پرورش باید سواد رسانه‌ای را به دانش آموزان و معلمان آموزش دهد تا آموزش‌ها کارآمد در اختیار دانش آموزان قرار گرفته تا آنها بتوانند با سنجش به این فضا وارد و بهره‌مند شوند.

 نیک‌نژاد تصریح کرد: نیازمند همکاری نهادها و سازمان‌ها هستیم. در گام نخست در این باره باید پژوهش کرد و تجربیات دیگر کشورها را مورد بررسی قرار داد و بر اساس المان‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به بررسی پرداخت.

این کارشناس آموزشی ادامه داد: در این اقدام خانواده‌ها باید بر اساس مشخصات فردی خود این مقوله را اجرا ‌کنند. هم‌اکنون خانواده باید مراقب فرزند خود باشد.

به گفته او متاسفانه آموزش‌وپرورش جزو اولویت‌های نخست کشور نیست. این مساله یکی از مشکلات کشور محسوب می‌شود.

سیم کارت های کنترل شده در اختیار دانش آموزان قرار بگیرد

احمد حسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس گفت: برای آموزش در فضای مجازی جلسه‌ای در کمیسیون آموزش مجلس با حضور نمایندگان وزارت ارتباطات و وزارت آموزش و پرورش برگزار شد. در این نشست قرار شد تا دولت سیم کارت‌های کنترل شده را به شکل رایگان در اختیار دانش آموزان قرار دهد.

 او افزود: این مقوله برای دولت هزینه به دنبال نداشته و امکان کنترل این سیمکارت‌ها وجود دارد. برای مثال در مجلس سخت‌افزارهایی فقط برای برنامه‌های مجلس بارگذاری شده است. از سوی دیگر امکان ساخت سه میلیون تبلت و گوشی در کشور وجود دارد.

 این نماینده مجلس ادامه داد: فضای مجازی آسیب‌های ویژه خود را دارد. فضای مجازی در دستان دشمن است و بشریت در تهدید فضای مجازی دشمن قرار دارد.

او گفت: قشر کودک و دانش آموز به دلیل عدم قدرت تشخیص در فضای مجازی دچار آفت می‌شوند. باید آموزش‌ها با رعایت پروتکل‌ها انجام شود. البته این امکان در بسیاری از مناطق روستایی و محروم وجود دارد.

 حسین فلاحی افزود: باید برای آموزش در فضای مجازی از امکانات داخلی استفاده کرد. شبکه شاد با تمامی ایرادات موفق عمل کرده است. هرچند که هنوز ظرفیت آن افزایش نیافته اما در کیفیت آموزش و پرورشی فعالیت مناسبی داشته است.

به گفته این نماینده مجلس در مصوبه لایحه 1400 مجلس تدارکاتی دیده شده  و زمینه را برای این اقدام فراهم کرده تا دانش آموزان را بتوان پشتیبانی کرد.

این نماینده مجلس تاکید کرد: نظارت خانواده‌ها و مسئولان  بر فضای مجازی کودک از اهمیت برخوردار است. برای مثال کشور آمریکا بعد از 11 سپتامبر قانون «نزاکت اینترنتی» را راه اندازی کرده است. بسیاری از صاحب نظران در حوزه فن‌آوری به راحتی ابزار هوشمند در اختیار فرزندشان قرار نمی‌دهند. باید سن، ظرفیت و آگاهی افراد را در ارائه خدمات اینترنتی مورد توجه قرار داد.

 این نماینده مجلس درباره امکان ایجاد آموزش سواد رسانه‌ای در مدارس کشور گفت: آموزش و پرورش چنین ظرفیتی ندارد.

جای خالی آموزش‌های خود مراقبتی به کودکان

فرشید یزدانی، فعال حقوق کودک در این خصوص گفت: آسیب‌های تهدید کننده در فضای مجازی به مکانیزم کنترلی ما مربوط می‌شود.

او افزود: در نظام آموزشی کشور کارهای مناسب در زمینه‌های فرهنگی، موسیقی و ...  انجام نشده است. در حوزه فضای مجازی هم فیلترینگ  ایجاد شده که با فیلترشکن می‌توان آن را مهار کرد.

 یزدانی ادامه داد: مدیریت در حوزه فرهنگ  از اهمیت برخوردار است. وقتی مدیریت دیدگاه بلند مدت و عمیق ندارد شاهد بروز این گونه اتفاقات هستیم.

این فعال حقوق کودک گفت: آموزش و خود مراقبتی از کودکان در برابر آزارهای جنسی مشاهده نمی‌شود. این در حالی است که آموزش‌ها در این زمینه چندان سخت نیست. باید به کودکان و نوجوانان آموزش‌های خود مراقبتی داده شود. در حالی که تابوگونه با مسئله رفتار می‌شود.

او ادامه داد: در شرایط کنونی کودکان، خانواده‌ها و مربیان آموزشی تحت آموزش قرار نگرفته و آموزش و پرورش هم به این مقوله ورود نمی‌کند طبیعتا وقتی افراد از لحاظ حرفه‌ای تجهیز نمی‌شوند اتفاقات متعدد بروز کرده و هر گونه اتفاق منجر به نگرانی می‌شود. در جامعه کودکان و نوجوانان ما آگاه تربیت نشده و سیستم آموزشی کشور حمایتی رفتار نکرده است.

یزدانی گفت: در خانواده نیز والدین سردرگم هستند. تا وقتی آموزش ما به جایگاه مناسب نرسد، بی شک کودکان در فضای مجازی رها می شوند.

آسیب‌های فضای مجازی همچون کبکی در زیر برف

در کشور ما در زمینه مسائل فرهنگی نهادهای مسئول آنطور که باید رسالت خود را ادا نکرده و همین مسئله باعث و تشدید آسیب‌ها می‌شود. برای مثال هر روز خوراک ذهنی جدید در فضای مجازی به کودک و نوجوان رها شده تزریق می‌شود غافل از اینکه این مسئله می‌تواند مشکلات جبران ناپذیر به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر وزارت آموزش و پرورش، صدا و سیما و دیگر نهادهای مسئول هم تاکنون عزمی مناسب برای مهار و آموزش در فضای مجازی برای هیچ یک از گروه‌های سنی در دستور کار خود نداشته‌اند.