به گزارش منیبان؛ بسیاری از نقاط پایتخت بعد از ساعت اداری هیچ ترددی صورت نمی گیرد. خیابان طالقانی، بازار تهران و خیلی از نقاط دیگر از ساعات اولیه شب پرنده پر نمی زند و تردد در آن نقاط ترس و دلهره بسیاری ایجاد می کند چرا که گذشتگان ما برای دو قطبی کردن شهر فکری نکردند و بدون مطالعه پایتخت را به خیابان اداری و مسکونی تبدیل کردند. در طول روز قسمت های مسکونی و شب قسمت های اداری دچار مردگی می شود. با این حساب باید اقدامی جهت تامین امنیت آن صورت گیرد. یکی از این برنامه زیست شبانه است که اهداف بسیاری از جمله مقابله با شب مردگی دارد اهدافی که از نظر بسیاری غرب زدگی است و فساد به بار می آورد.

طرحی برای مقابله با شب مردگی

صبح امروز طرح شهر بیدار در صحن علنی شورا به تصویب رسید محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران با اشاره به بررسی طرح شهر بیدار گفت: این طرح مربوط به  زیست شبانه است که بر اساس آن قرار است چند نقطه از شهر که دچار شب مردگی هستند و دارای فضای مناسب برای این امر هستند انتخاب شوند تا مورد استفاده قرار گیرد. این طرح باعث میشود هم به اهداف مورد نظر فرهنگی دست یابیم و شب مردگی در شهر از بین برود.همچنین تاکید ما بر این است که با  اجرای این طرح زندگی مردم با آسیب روبرو نشود.

همه شهر مدنظر نیست

زهرا صدر اعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در توضیح این لایحه و نظرکمیسیون ظهر امروز گفت: طرحی که تهیه شده می‌خواهد از ظرفیت‌های داخل شهر استفاده کند و بخشی از فضاها را برای استمرار فعالیت‌ها اختصاص دهد که در این طرح مشخص شده است.  در این طرح ۵ پهنه مشخص شده است و در هر پهنه نقاطی را مشخص کردیم و کل منطقه مدنظر نبوده است. مثلا اگر پهنه جنوب ذکر شده است محدوده حرم حضرت عبدالعظیم را درنظر گرفتیم و یا در پهنه شرق، هفت حوض مدنظر است نه کل منطقه ۸.  بنابراین محدوده مشخص است و همه شهر مدنظر نیست چرا که این امکان وجود ندارد که تمام شهر تا صبح بیدار باشد، زیرا بسیار پرهزینه است و هم تبعاتی خواهد داشت.

لایحه شهر بیدار همان زیست شبانه  سر و صدای بسیاری به پا کرد. لایحه ای که برخی آن را مصادف با فساد دانسته تا دختران و پسران را شب ها از خانه بیرون بکشد اما شاید جالب باشد بدانید کلان شهرهای مختلفی بدون سر وصدا سال هاست این طرح را اجرا می کنند و تنها برایش اسمی نگذاشته اند با این تفاوت که کسی ادعای افزایش فساد ندارد.

زیست شبانه در گذشته چرا هوا شد؟

بهمن ماه سال گذشته بود که طرح «الزام  شهرداری تهران به برنامه‌ریزی و انجام اقدامات لازم برای بسترسازی تحقق زیست شبانه در چشم‌انداز تهران ۱۴۰۲» در صحن شواری شهر به تصویب رسید و برای مدتی به شکل آزمایشی در چند نقطه تهران در ایام ماه رمضان اجرا شد،‌ اما این طرح با مخالفت هایی مواجه شد که در نهایت منجر به توقف آن پس از اجرای آزمایشی شد. طرح به شورای حل اختلاف رفت و در نهایت چندی پیش  این شورا رای به اجرای آن صادر کرد.

هنگامی که مخالفین از این طرح نام می بردند رئیس شورای شهر تهران شهریور سال گذشته درباره طرح زیست شبانه اظهار نظر کرد که واکنش هایی در پی داشت او پس از آن گفت که من هیچگاه در این مورد بحث نکرده‌ام و فقط گفته‌ام که شب‌ها زود می‌خوابم و مخالف طرح نبوده‌ام ضمن اینکه انسان هر چه قدر پیرتر شود، خوابش نیز کمتر می‌شود.

زهرا نژاد بهرام عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران سال گذشتهاز طرفداران پر و پا قرص این طرح بود. او در مورد مصوبه شورای شهر در مورد زیست شبانه در تهران با بیان اینکه موضوع زیست شبانه بسیار مهم است چرا که می‌توان از این فضا در راستای حل مشکلات شهر استفاده کرد، می‌گوید: یکی از دستاوردهای گسترش زیست شبانه، حل مشکل فضاهای بی دفاع شهری است و همچنین توسعه زیست شبانه موجب ارتقای امنیت و نشاط اجتماعی می‌شود.

وی با بیان اینکه تمام تلاشمان این بود که در تصویب طرح حیات شبانه، به این سه مقوله (امنیت، نشاط و رفع فضاهای بی دفاع) توجه ویژه‌ای داشته باشیم، می‌گوید: همچنین توسعه زیست شبانه موجب فعال شدن اقتصاد می‌شود و بر همین اساس برای پویایی طرح مذکور، مذاکراتی با ناجا و سایر نهادهای مرتبط انجام دادیم تا این مهم توسعه یابد و خوشبختانه رویکرد ناجا هم در این زمینه مثبت بوده است.

یکی از اهداف زیست شبانه فعال شدن اقتصاد، کاهش ترافیک و مدیریت زمان بندی در تهرانی بود که افراد فرصت تردد نداشتند. اما مخالفان زیست شبانه این اهداف را کافی نمی دانند.

مخالفت پلیس با طرح زیست شبانه

سردار ایوب سلیمانی در خرداد سال گذشته درباره فعالیت اصناف درماه رمضان اظهار می‌کند که در تمام شب‌های‌ماه رمضان، نیروهای پلیس در همه معابر حضور یافته و وظیفه تأمین نظم، امنیت و آرامش مردم را برعهده داشتند. در شب‌های ‌ماه رمضان، شلوغی خیابان‌ها تا سحر تفاوت چندانی با معابر در طول روز نداشت. ما در طول‌ماه رمضان می‌توانیم پاسخگوی نظم و امنیت باشیم اما در کل سال این ظرفیت برای برقراری نظم و امنیت وجود ندارد. برای اینکه پاسخگوی نظم و امنیت باشیم نمی‌توانیم مجموعه نیروهای ناجا را در طول سال، هر روز در آماده‌باش نگه داریم و از سوی دیگر نمی‌توانیم به مردم بگوییم در نیمه‌های شب در خیابان‌ها حضور داشته باشند اما نظم و امنیت آنها به ما ربطی ندارد؛ به‌خصوص در نیمه‌های شب که اراذل و اوباش، سارقان و مجرمان تلاش می‌کنند اقدامات مجرمانه خود را انجام دهند.

گفته می شود طرح زیست شبانه از طرف پلیس وتو شد. حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران بزرگ هم روز چهارشنبه، ۲۹ خرداد گفت: «هر طرحی اعم از عمرانی، علمی و اجتماعی که در شهر قرار است اجرایی شود باید پیوست انتظامی داشته باشد تا از همه جوانب به آن پرداخته شود.»

زیست شبانه به معنای گسترش بی‌بندوباری است

مرتضی طلایی با اشاره به  طرح "زیست شبانه"  در شورای شهر تهران در دوره پنجم طی مصاحبه ای اظهار کرد:  شهری چون تهران و برخی از کلانشهرهای دیگر کشور در عمل به صورت شبانه‌روزی دایر هستند؛ یعنی خدمات و نیازهای مردم شهر به صورت شبانه روزی ارائه داده می‌شود، این امر به گونه‌ای است که در شهر تهران بعد از نیمه شب ترافیکی شبیه ترافیک عصرگاهی برقرار است، لذا تهران شهری تمام وقت است و نیاز مبرمی برای برنامه چینی زیست شبانه ندارد. زندگی به صورت شبانه روز در شهر تهران جاری است و مردم در تمام ساعات امکان دسترسی به اولویت های مورد نیاز خود را دارند؛ مطرح کردن موضوع زیست شبانه باید از چند جهت بررسی شود که هدف از طرح زیست شبانه چیست؟ چه دستاوردی در این زیست به شهر ارائه می‌شود؟ و کدام یک از ضعف‌های شهر و اولویت‌های مورد نیاز شهروندان را پوشش خواهد داد.

 وی ادامه داد: زیست شبانه به معنای گسترش بی‌بندوباری و بسترسازی برای این موضوع در شهر باشد که عده‌¬ای خاص در معابر یا برخی نقاط نامگذاری شده بی نظمی کنند قطعا اکثریت شهروندان تهرانی مخالف چنین طرحی هستند.

عضو سابق شورای شهر تهران خاطر نشان کرد: آنچه که در طرح این موضوع به عنوان نخسین هدف عنوان شده ایجاد یکسری فضا برای شب‌نشینی افراد است که این طرح با توجه به ظرفیت¬های پلیس و بار سنگینی که بر عهده نیروی انتظامی کشور ایجاد می‌کند به هیچ وجه امکان تحقق ندارد و اصلا برای شهری چون تهران موضوعیت ندارد. وظیفه تامین امنیت اجتماعی موضوع بسیار مهمی است که هزینه‌بر است و در شرایط فعلی انجام چنین موضوعی به هیچ وجه شدنی نیست؛ ضمن اینکه آیا ترغیب مردم به زیست شبانه در تضاد با دخالت در زندگی مردم نیست؟ چگونه می‌شود که اصلاح‌طلبان در مخالفت با جناح مقابل خود که خواهان هدایت جامعه به سمت اخلاقیات و ارزشهاست را به مداخله در زندگی مردم و به بهشت بردن و مهندسی زندگی مردم متهم می‌کند اما ایجاد بی بند و باری، هرج و مرج در جامعه با زیست شبانه مداخله در کار و زندگی مردم نیست؟ به نظر می‌رسد مطرح کردن زیست شبانه در تهران حرکتی نرم و هدف‌دار و شیطنت آمیز در احیای موضوعات شب زنده داری در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است که ارزشهای اسلامی و اخلاقی را به شدت تهدید می‌کند؛ لذا کوتاه آمدن در برابر آن به بی اخلاقی‌ها و گسترش فساد اخلاقی منجر می شود.

هدف از زیست شبانه قدم زدن و کارهای بی فایده است

 اما انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران، هم یکی از مخالفان اجرای این طرح بود که به چرایی مخالفت با این طرح و تبیین اصلاحات مورد نیاز آن پرداخت و طی مصاحبه ای اظهار کرد: در اجرای این طرح در واقع ما به زیست شبانه‌ای برمی‌خوریم که تنها هدف آن قدم زدن و کار‌های بی‌فایده و بیهوده است. برخی از این کار‌ها می‌تواند به دور از سبک زندگی اسلامی - ایرانی باشد و ما به درستی با چنین طرحی مخالف هستیم. امروز در هر جایی که لازم است زیست شبانه طراحی و برنامه‌ریزی شود، اگر برنامه مشخصی برای آن باشد، بررسی می‌کنیم و جوانب امر را بعد از بررسی‌های لازم و گزارش نیازمندی‌ها مشخص کرده و برای صدور مجوز آن اقدام و کمک خواهیم کرد.

کارگران با زیست شبانه استثمار می شوند

«علیرضا محجوب» رئیس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی از این دسته منتقدان است که می گوید: بنده مخالف طرح حیات شبانه هستم چرا که کارگران باید شب ها استراحت کنند و نباید آنها را به بهانه حیات شبانه استثمار "بهره‌کشی" کرد.

زیست شبانه امنیت می آورد

دوم تیر سال گذشته مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران در واکنش به این موضوع گفت:  نظر شورای شهر برای این که بتوانیم حیات را هنگام شب به شهر برگردانیم و اجازه ندهیم شب مردگی اتفاق بیفتد، طرحی بود که به صورت «زیست شبانه» پیشنهاد شد. طرح بر این استدلال بود که اگر از یک سو بخواهیم ترافیک و آلودگی شهر تهران را کنترل کنیم و از سوی دیگر باعث رونق اقتصاد و کسب و کار مردم در شب شویم، باید اجازه بدهیم زندگی شهری در زمان های بیشتری جریان داشته باشد و فعالیت اقتصادی و حضور مردم در شهر ادامه یابد. اگر ما اجازه دهیم بخشی از فعالیت اقتصادی مردم، خریدهای شهروندان و حضور مردم در شهر بعد از ساعت ۱۲ شب اتفاق بیفتد، می توانیم بخشی از ترافیک و آلودگی شهر و جمعیت متراکم شهر را به آن ساعتها انتقال دهیم. بخشی از مردم که می خواهند در رستوران ها حضور پیدا کنند، خرید در ساعات خلوت تری داشته باشند و دور هم باشند، بتوانند از ساعات شب استفاده کنند.در فضای اقتصادی که در جامعه داریم و فشارهایی که قصد دارد اقتصاد ما را منزوی کند و ما را در فشار بگذارد باید تلاش کنیم رونق اقتصادی اتفاق بیفتد، مسلما اگر بخشی از مراکز اداری، تجاری، خرید و رستورانها ساعات طولانی تر فعالیت کنند باعث رونق بیشتر کسب و کار و تولید خواهد شد.پلیس می گوید تعداد نیروهایش در شیفت شب کم است و با استدلال اینکه ممکن است باعث ناامنی هایی در شهر شود، با این طرح مخالف بود و البته نظر اعضای شورای شهر بر این است که حضور مردم در ساعات شب، خود، امنیت بخش است و باعث می شود بخش عمده ای ازتخلفات و سرقتها کم شود. جرایمی که باعث ناامنی اجتماعی می شود در زمانی اتفاق می افتد که کسی حضور ندارد. سرقتها غالبا در ساعتهای پایانی شب و در زمانی است که کسی سارقان را نمی بینند.

پناهگاه معتادین با زیست شبانه به خطر می افتد

حسن خلیل آبادی، عضو کمیسیون فرهنگی، اجتماعی شورای شهر درباره مخالفت‌هایی که با طرح زیست شبانه می‌شود، گفت:  بخش عمده‌ای از اقتصاد که در شب متوقف می‌شود می‌تواند به جریان افتد و به کار گرفته شود و با این وضع اقتصادی نامناسب به اشتغال کمک کند، از طرفی امنیت شهر را بالا می‌برد، زیرا نقاطی که خالی از حضور مردم در شب است،‌ به پناهگاه آسیب های اجتماعی تبدیل می‌شود. برای مثال بازار تهران وقتی از فعالیت متوقف می‌شود، پناهگاه معتادین و امثالهم می‌شود.

 عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا با اشاره به اینکه این طرح علاوه بر آنکه به اقتصاد و ‌امنیت کمک کند، منجر به نشاط اجتماعی اجتماعی نیز می‌شود، خاطرنشان کرد: مردم در روز،‌ به دلیل مشغله کاری نمی‌توانند از فرصت‌های تفریحی به اندازه کافی استفاده کنند،‌ در نتیجه شب فرصت مناسبی برای این کار است. اگر مضراتی نیز داشته باشد، ‌این محسنات به آن برتری دارد.

 خلیل آبادی درباره اینکه گفته می‌شود طرح زیست شبانه مروج فرهنگ غربی است،‌ تصریح کرد: اینها بهانه‌های غیرمنطقی و غیرموجه است که برای این طرح می‌آورند،‌ مردم در شب‌های محرم و ماه‌ رمضان در خیابان‌ها هستند و اصلا اجازه فعالیت‌هایی که در غرب رخ می‌دهد در ایران فراهم نیست. فعالیتی که در غرب به هنگام شب رخ می‌دهد، ‌در روز هم انجام می‌شود،‌ در نتیجه اینگونه نیست که مردم تنها شبها،‌ مسائلی که برای ما منکرات است را پیگیری کنند.

 زیست شبانه یا شهر بیدار؟

هنگامی که منتقدین مقابل طرح زیست شبانه قد علم کردند شورائیان نام طرح را عوض کرده و به اسم شهر بیدار گذاشتند. پروژه زیست شبانه به بن بست خورد چرا که محدودیت های زیادی برای آن وجود داشت اما حالا باید ببینیم با فرصت کمی که مدیران شهری دارند می توانند این آرزو را محقق کنند یا نه و به گفته خود به شادی شهر، اقتصاد و امنیت آن کمک کنند چیزی که مخالفین آن را نمی پذیرند و استثمار و فساد می دانند.