بوی عید در کوچه‌پس‌کوچه‌های تهران
«یکی از مواردی که می‌تواند به چهره شهر شادابی و نشاط ببخشد، هیاهوی شهر است که از روحیه و ذوق و شوق شهروندان نشأت می‌گیرد. ما اگر بتوانیم شرایط امیدوارکننده‌ای را برای آنها به وجود بیاوریم، فضای شهری می‌تواند قابل تحمل‌تر شود.»
به گزارش منیبان، روزنامه ایران نوشت: «بوی بهار چهره شلوغ و پر ازدحام تهران امروز را متفاوت کرده است. پایتخت‌نشین‌ها حالا با شهری مواجهند که اگر چه همچنان ترافیک و شلوغی‌هایش تمام نشده اما تصاویر بیلبوردها، دیوارها و پارک‌ها و معابرش نشان می‌دهد که این دوشنبه آخرین دوشنبه سال ۱۴۰۰ خواهد بود. ما کمتر از یک هفته دیگر به شهری پا می‌گذاریم که در این یک سال، در کنارش فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده‌ایم. تهران حالا برایمان همان شهر دوست‌داشتنی پرچالشی است که خیلی‌هایمان، دو روز نشده طاقت دوری‌اش را نداریم و دل‌مان حتی برای ترافیک آزاردهنده و آسمان نه چندان دلچسب خاکستری‌اش تنگ می‌شود. ما در تهران ریشه کرده‌ایم. حتی اگر عیدها فرصت دورماندن از خیابان‌ها و ساختمان‌های سر به فلک کشیده‌اش را هم پیدا کنیم اما وجودمان چنان با بندبند سطوحش گره خورده که دل‌مان نمی‌آید برای زمانی طولانی از این شهر بی‌قواره بی‌نظم دور شویم. ما به تهران یک شهروند شاد بدهکاریم و در مقابل تهران هم به ما یک زندگی آرام و بی‌دغدغه، بدون دود و ترافیک و ... بدهکار است. این شهر اما حالا همه تلاشش را کرده تا با رنگ‌آمیزی و حال و هوای نوروزی‌اش کمی از تلخی‌های این ۳۶۵ روز سال را کم کند. برای همین تا عید نیامده بهتر است از فرصت دیدن زیبایی‌های تهران غافل نشویم. امسال البته تهران چهره متفاوت‌تری به خود گرفته است. علاوه بر آن المان‌های رنگی و مجسمه‌های حجمی همیشگی که شهر را برایمان دلپذیرتر کرده بود، حالا قرار است آکواریوم‌ها و دیوارهای رنگی بیشتری، نوروز این کلانشهر چند میلیونی را زیباتر کند.
نصب المان‌های گل نرگس در نقاط مختلف شهر
رضا صیادی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، درباره برنامه‌هایی که قرار است تهران را در نوروز امسال به یک پایتخت متفاوت تبدیل کند، می‌گوید: «در این دو سال نوروز تحت‌الشعاع کرونا قرار داشت. امسال شاید شرایط کمی بهتر از دو سال گذشته باشد. به هر حال نوروز همزمان با اعیاد بزرگ شعبانیه است و تلاقی و تقارن این دو جشن بزرگ موجب شده تا برنامه‌های مفصلی برای مردم در نظر گرفته شود. بر این اساس ما از دو ماه پیش قرارگاه نوروزی را در سازمان زیباسازی تشکیل داده و پروژه‌هایی را نیز در حوزه‌های مختلف تعریف کرده‌ایم. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به ایجاد المان‌های حجمی، دیوارنگاره‌ها، نورپردازی‌ها، اکران‌های عمومی، پیرایش شهری و حذف زوایدی اشاره کرد که قرار است چهره شهر را تغییر دهد. با همین نگاه اهمیت موضوع نوروز را در دستور کار قرار دادیم. سازمان بوستان‌ها و فضای سبز هم در این زمینه برنامه‌ریزی‌های زیادی کرده است.»
او با بیان این که یکی از مصادیق تلاقی این دو عید، نصب المان‌های گل نرگس در نقاط مختلف شهر است، می‌گوید: «گل نرگس هم نشان طبیعت و هم نشان امام زمان (عج) است، بر این اساس مصوب کردیم تا ۲۰۰ المان حجمی گل نرگس که در شب‌ها مجهز به فضای نوری طراحی شده است، در سطح میادین و چهارراه‌های پر تردد نصب شود.»
صیادی درباره نصب تخم مرغ‌های رنگی که یکی از سنت‌های همیشگی نوروز است، می‌گوید: «حدود ۱۰۰ هنرمند در حال طراحی و نقاشی روی تخم مرغ‌ها هستند. قرار است ۴۰۰ تخم مرغ رنگی ترمیم و مرمت شود. رنگ‌آمیزی این تخم مرغ‌ها هم در مکان‌های عمومی انجام می‌شود و مردم می‌توانند از نزدیک مشاهده کنند.»
او درباره دیوارنگاره‌های تهران هم می‌گوید: «در محور خیابان دماوند، جشنواره گلستان در حال اجراست. بر اساس این طرح، کل دیوارهای محور دماوند مزین به طرح‌های طبیعت و گل‌های سنتی و مینیاتوری می‌شود. البته دیوارهای دیگر شهر هم به‌ویژه نقاطی که قدیمی‌تر هستند در دستور کار قرار دارد و مرمت می‌شود.»
صیادی در عین حال از نصب آکواریوم‌های بزرگ به ارتفاع سه و مساحت یک متر اشاره کرده و می‌گوید: «این آکواریوم‌ها در میادین اصلی در سطح شهر نصب خواهند شد. در این آکواریوم‌ها ماهی واقعی ریخته می‌شود و مردم هم بعد از تعطیلات نوروز می‌توانند ماهی قرمز خود را در آنها بریزند.»
مردم در نوروز، اما فراتر از چهره آرامی که از شهر می‌بینند، به دنبال شنیدن صدای طبیعت و پرندگان در تهران هم هستند. صدایی که در هیاهوی شلوغی‌های شهر کمتر به گوش می‌رسد؛ چرا که کلانشهر میلیونی تهران در طول سال علاوه بر صدای بوق خودروها، با صدای گوشخراش کارگاه‌های ساختمانی و واحدهای صنعتی هم دست و پنجه نرم می‌کند. صیادی می‌گوید که تعطیلی کارگاه‌های ساختمانی بر عهده معاونت شهرسازی است، اما ما حصار کارگاهی ساختمان‌ها را هم ابلاغ کردیم؛ چرا که معتقدیم در زیباسازی شهر تأثیر زیادی دارد.
صیادی اضافه می‌کند: «یکی از رویکردهای ما در زیباسازی، مردمی‌شدن زیباسازی شهری است تا مردم در این موضوع مشارکت کنند. شهر چراغانی به عنوان یک مفهوم در دستور کار است. بر این اساس هزار و ۵۰۰ بسته آذین‌بندی شهری در مساجد، نهادهای مردمی و هیأت‌ها شروع شده است. همچنین پرچم‌ها، ریسه‌های رنگی و پارچه‌ای هم توزیع می‌شود. علاوه براین جشنواره نور تهران در بلوار کشاورز برگزار خواهد شد که المان‌های حجمی نوری بزرگ مثل تونل نوری و توپ نوری تا پایان نوروز به نمایش درمی‌آید و شهروندان می‌توانند از این جشنواره‌ها استفاده کنند.»
نشاط‌آوری از درون شهرها به شهروندان
سعید معدنی، جامعه‌شناس، درباره این که چطور می‌توان شهرها را برای استقبال از یک نوروز متفاوت آماده کرد و برگزاری جشن‌های نوروز تا چه اندازه می‌تواند اضطراب اجتماعی را در میان شهروندان کاهش دهد، به «ایران» می‌گوید: «ما تقریباً دو سال درگیر کرونا بودیم و می‌توان گفت در این مدت نوروز طبیعی را تجربه نکردیم. در سومین سال البته وضعیت کمی متفاوت‌تر خواهد بود. البته سایه کرونا همچنان با ماست و مرگ و میرها نیز ادامه دارد اما در مقایسه با دو سال پیش، شرایط کمی خفیف‌تر شده است. با این همه درباره این که نوروز طبیعی را پشت سر می‌گذاریم یا نه باز هم تردید وجود دارد. مسأله گرانی هم اجازه نمی‌دهد تا مردم بتوانند با خیال راحت خرید کرده یا برای سفر برنامه‌ریزی کنند. از طرفی رویدادهای سیاسی که به وضعیت معیشت و اقتصاد مردم گره خورده هم موجب شده تا مردم نسبت به آینده کمی نگران باشند. یکی از مواردی که می‌تواند به چهره شهر شادابی و نشاط ببخشد، هیاهوی شهر است که از روحیه و ذوق و شوق شهروندان نشأت می‌گیرد. ما اگر بتوانیم شرایط امیدوارکننده‌ای را برای آنها به وجود بیاوریم، فضای شهری می‌تواند قابل تحمل‌تر شود.»
او ادامه می‌دهد: «این نشاط‌آوری را می‌توان از داخل شهرها هم به مردم انتقال داد. به هر حال نوروز عید بزرگی است که مردم حتی در بدترین شرایط هم آن را ترک نکرده‌اند. حتی اگر موارد پیرامونی هم روی وضعیت زندگی آنها تأثیر بگذارد، آنها سنت نوروز را حفظ می‌کنند. بنابراین باید از فرصت نوروز استفاده و فضاهای شهری را برای شادی و نشاط مردم آماده کرد. ما می‌توانیم در شرایطی که مردم نگرانند با آذین‌بندی فضاهای شهری، به کاهش اضطراب اجتماعی کمک کنیم.»
جشنواره‌های خیابانی در نقاط مختلف تهران قرار است فرصت تعامل دوباره شهروندان با هنرمندان را از نزدیک فراهم کند. این بار شهروندان هم در رویدادهای هنری شهر مشارکت خواهند کرد. اواخر اسفندماه همیشه برای تهران‌نشین‌ها متفاوت بوده است. آنها از یک سو با ازدحام بی‌سابقه برای خریدهای نوروزی و کارهای آخر سال مواجهند و از طرفی این هیجان پایانی به شهر انرژی فوق‌العاده‌ای می‌بخشد که مردم ماه‌ها از آن دور بوده‌اند. برای همین تهران در این روزها تبدیل به یک شهر دوست‌داشتنی برای شهروندانش می‌شود.»
