سورپرایز دولت برای یارانه بگیران در آذر1401

به گزارش منیبان، بیش از 20 میلیون نفر اردیبهشت ماه آخرین یارانه نقدی خود را دریافت کردند. نرخ جدید یارانه نقدی به زودی اعلام خواهد شد. افزایش صددرصدی یارانه نقدی دهک های پایین. از امسال یارانه نقدی هدفمند خواهد شد

یک کارشناس اقتصادی گفت: ما در هنگام بودجه‌ریزی باید برنامه داشته باشیم و هنوز بعد از یک سال و نیم از فعالیت دولت، شاهد هستیم که اصلا استراتژی مشخص ندارد و دولت نمی‌داند چه می‌کند.

مهدی پازوکی، اقتصاددان گفت: به نظر می‌رسد که دولت استراتژی ندارد. یعنی بزرگ‌ترین مشکل کشور این است که دولت با مشکلات اقتصادی برخورد هیاتی می‌کند و برخورد علمی ندارد. اصلا باید مطالعه شود و ببینند کالابرگ بهتر است یا یارانه‌ها.

پازوکی با بیان این‌که ما هیچ مطالعه درستی در هیچ طرحی نداریم، عنوان کرد: برخورد با موضوعی مثل کالابرگ که مثل شعار نباید باشد و موضوع ساده‌ای نیست.

پازوکی با بیان این‌که بودجه ۱۴۰۲ در روزهای آینده به مجلس می‌رود، تصریح کرد: یارانه‌ها یا کالابرگ باید در بودجه دیده شده باشد. اگر قرار است یارانه‌ها بماند یا کالابرگ باشد، باید تکلیف این‌ها در بودجه مشخص شده باشد.

وی عنوان کرد: برای همین است که می‌گویم دولت با مسائل اقتصادی برخورد هیاتی دارد و این در حالی است که نیاز به اصلاح داریم.

پازوکی افزود: ما در هنگام بودجه‌ریزی باید برنامه داشته باشیم و هنوز بعد از یک سال و نیم از فعالیت دولت، شاهد هستیم که اصلا استراتژی مشخص ندارد و دولت نمی‌داند چه می‌کند.

دولت تاکنون دو مرحله از یارانه جدید ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی را به حساب سرپرستان خانوار واریز کرده است. مرحله اول این کمک معیشتی قابل برداشت شده و مرحله دوم هنوز نه.

اما سوالی که وجود دارد این است که آیا مرحله سوم یارانه جدید هم برای مردم واریز می‌شود و یا واریز نقدی متوقف می‌شود و قرار است به مردم کالابرگ داده شود؟

از ابتدای کار قرار بود دولت دو مرحله یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی برای ۹ دهک درآمدی واریز کند تا زیرساخت‌های پرداخت کالابرگ فراهم شود. بعد از آن قرار بود این کمک نقدی، در قالب کوپن الکترونیک به خانوارها تعلق بگیرد.

کمی بعد گفته شد احتمالا زیرساخت‌های کالابرگ به زودی فراهم نمی‌شود و فعلا واریز یارانه نقدی ادامه دارد.

اما روز گذشته مدیرکل توزیع و فروش شرکت بازرگانی دولتی ایران از اجرایی شدن طرح کالا برگ الکترونیک در ماه آینده خبر داد. حجت براتعلی به تسنیم گفته است پرداخت یارانه نقدی تنها دو ماه اجرا می شود و بعد وارد اجرای فاز دوم که پرداخت کالابرگ است می‌شویم.

گفته این مقام مسئول به این معناست که یارانه نقدی در آذرماه حذف می‌شود و به جای آن کالابرگ پرداخت می‌شود.

به گفته براتعلی کالابرگ یا همان کوپن برای خرید کالاهای اساسی مانند نان، مرغ، تخم مرغ، لبنیات و روغن است. یعنی کالاهایی که یارانه آنها اصلاح شده است.

براتعلی گفت: بر این اساس  افراد هنگام خرید مبلغ کالا را به قیمت قبل (یارانه‌ای) خریداری می‌کند و مابقی آن را دولت به حساب فروشنده پرداخت می‌کند یا اینکه مبالغ به کارت‌های بانکی افراد واریز می‌شود اما از آن تنها می‌توان کالاهای یاد شده را خریداری کرد.

بر این اساس اگر دولت بتواند ظرف یک ماه باقیمانده زیرساخت کالابرگ را فراهم کند، خانوارها در تیرماه نباید منتظر ریافت یارانه نقدی باشند و تنها می‌توانند کالابرگ را دریافت کنند.

با توجه به اینکه سیاست ارز چند نرخی در سال های اخیر موجب مسکلات متعددی بر پیکره اقتصاد کشور شد، تصمیم دولت و مجلس بر آن شد که با حذف آن و انتقال یارانه از ابتدای زنجیره ارزش به انتهای آن اصلاحاتی در این نظام اقتصادی انجام دهند. هرچند برخی معتقدند که در شرایط فعلی و با توجه به افزایش شدید قیمت مواد غذایی و به ویژه گندم در جهان، دولت حق انتخابی در این زمینه نداشت و مجبور بود به این جراحی اقتصادی تن دهد.

در این رابطه، حبیب الله دهمرده، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ و آموزش مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به معایب سیاست ارز ترجیحی تصریح کرد: یک اصل وجود دارد و آن اینکه هر جا ارز چند نرخی وجود داشته باشد، حتماً فضا برای سوءاستفاده و رانت شکل می گیرد. این یک اصل اجتناب ناپذیر است و جزو معایب سیاست ارز ترجیحی به شمار می رود.

وی ادامه داد: سیاست ارز ترجیحی در واقع باعث اختلاف شدید قیمت ها در داخل و خارج از کشور شد و عده ی زیادی را وسوسه کرد که از این فضا بهره برداری کنند. واقعیت این است که ارز خیلی زیادی در حد ۱۷ الی ۱۸ میلیارد دلار برای ارز ترجیحی اختصاص داده شد، با این فرض که این مبالغ در سفره ی مردم تأثیرگذار باشد و افراد به کالاهای اساسی با قیمت مناسب دسترسی داشته باشند. اما این تأثیرگذاری وجود نداشت و سیاست ارز ترجیحی به هدف مشخص شده اش نرسید. سوءاستفاده های زیادی از ارز ترجیحی شد، تا جائیکه مجلس و دولت به این نتیجه رسیدند که این سیاست باید حذف شود.

این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: به منظور حل مشکلاتی که بر اثر سیاست ارز ترجیحی در کشور به وجود آمد، تصمیم گرفته شد که یارانه به صورت مستقیم به مصرف کننده داده شود تا به دست اقشار آسیب پذیر جامعه برسد.

به گفته ی دهمرده، در روش جدید اختصاص یارانه در واقع بستر رانت و فساد از بین می رود و یارانه با هدفمندی بیشتری به افراد اختصاص می یابد.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ تصریح کرد: اصل ماجرای حذف ارز ترجیحی و انتقال یارانه از ابتدای زنجیره به انتهای آن موضوع خوبی است. اما ممکن است در مرحله ی اجرا مشکلاتی پیش بیاید که دولت باید با مدیریت قوی به حل و فصل آنها بپردازد.

وی افزود: مجلس و دولت به شدت پیگیر هستند که مشکلات این طرح برطرف شود و در اجرا بتواند به اهداف خودش دست یابد. برخی کالاها از جمله نان و دارو اهمیت زیادی دارند و باید با احتیاط و مراقبت بیشتری در ارتباط با آنها دست به عمل بزنیم.

این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: بنده به عنوان نماینده ی مجلس در کنار تعداد زیادی از نمایندگان دیگر که با من هم عقیده هستند، با جدیت از این برنامه دفاع می کنم.

دهمرده تأکید کرد: من با اصل موضوع حذف ارز ترجیحی موافق هستم و باید این سیاست کنار گذاشته می شد تا به مشکلاتی همچون فساد و رانت پایان دهیم. اما باید در عرصه ی اجرا ملاحظاتی را مدنظر داشته باشیم تا برنامه به درستی اجرا شود و به هدفش دست یابد. به طور مثال می‌توان میزان یارانه را کمی نیز افزایش داد.