اعمال همسان سازی حقوق بازنشستگان و واریز این مبلغ از هفته آینده
همسان سازی حقوق بازنشستگان یک موضوع مهم و پیچیده در ایران است.همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به معنای برابر کردن درآمدهای بازنشستگان با توجه به شرایط فعلی جامعه است.
به گزارش منیبان به نقل از اندیشه معاصر، همسان سازی حقوق بازنشستگان از بزرگترین مطالبات این روزهای بازنشستگان است که ابهاماتی در آن بوجود آمده است که اخیرا توافقاتی در مجلس و دولت رخ داده است. در اندیشه معاصر به تفضیل به موضوع همسان سازی حقوق بازنشستگان می پردازیم که در ادامه می خوانیم.
نماینده مجلس گفت: همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در برنامه هفتم توسعه جایگاهی ندارد و دولت در این باره چیزی نیاورده است. مجلس هم مصوبه خاصی در این باره ندارد؛
در بسیاری از کشورها، شرکت در صندوق بازنشستگی کشوری برای شهروندان الزامی است. از درآمدهای فرد، مبالغی به عنوان وجوه تأمین اختصاص می‌یابد که برای زمان بازنشستگی افراد انتظار می‌رود. این مبالغ به عنوان “سهمیه بازنشستگی” شناخته می‌شوند و به مدت سال‌ها یا دهه‌ها جمع‌آوری می‌شوند. سپس افراد در زمان بازنشستگی از این سهمیه‌ها برای تأمین هزینه‌های زندگی خود استفاده می‌کنند.
یک نماینده مجلس گفت: در کمیسیون تلفیق پیشنهاداتی در این باره آورده‌ایم که دولت همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را در قانون بودجه ۱۴۰۳ اجرائی کند.
جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در گفت‌وگویی توضیح می‌دهد: همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در برنامه هفتم توسعه جایگاهی ندارد و دولت در این باره چیزی نیاورده است. مجلس هم مصوبه خاصی در این باره ندارد؛ اما در کمیسیون تلفیق پیشنهاداتی در این باره آورده‌ایم که دولت همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را در قانون بودجه ۱۴۰۳ اجرائی کند.
وی می‌افزاید: مجلس مدام با تذکر در این باره فشار می‌آورد اما به دلیل اینکه نیازمند منابع است، مجلس نمی‌تواند آن را در قالب طرح بیاورد و اصل ۷۵ می‌شود که خود به خود حذف خواهد شد. به همین دلیل ما اعضای کمیسیون تلفیق می‌کوشیم مقدمه و متنی تهیه کنیم تا با دولت در این باره به توافق برسیم. چراکه این موضوع رقم بالای ۲۰۰ هزار میلیارد تومان نیاز دارد.
کوچکی‌نژاد تاکید می‌کند: اگر همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را کامل اجرا کنیم، رقمی بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان نیاز است. مثلا شخصی که ۱۰ سال است بازنشسته شده و شش میلیون تومان حقوق می‌گیرد، وقتی همسان‌سازی و با هم‌تراز خود همسان‌سازی شود حقوقش ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان می‌شود که رقم قابل توجهی در جمع است.
وی در عین حال متذکر می‌شود: سال گذشته افزایش حقوق بازنشستگان با ترمیم یک میلیون تومان ۷۲ هزار میلیارد تومان شد و اگر چهار تا پنج میلیون تومان حقوق‌ها افزایش یابند، این افزایش رقم بالای ۳۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود. لذا از آنجایی که صندوق تأمین اجتماعی وابسته به دولت است باید دولت به صندوق تأمین اجتماعی هم در این باره کمک کند چراکه بیشترین فشار را بازنشستگان تأمین اجتماعی تحمل می‌کنند.
حاجی دلیگانی گفت: بحث (متناسب‌سازی) درباره بازنشستگان لشکری و کشوری است، این در حالی است که بخش اعظم بازنشستگان مربوط به تأمین اجتماعی هستند.
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس بر ضرورت متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی تأکید کرد.
حسینعلی حاجی دلیگانی (نماینده مردم شاهین‌شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس) در نشست علنی نوبت صبح امروز (چهارشنبه ۱۹ مهر) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه، در تذکر شفاهی به دولت و نمایندگان مجلس گفت: بر اساس ماده (۱۰۶) آیین‌نامه داخلی مجلس «در هر جلسه، قبل از ورود در دستور، رئیس می‌تواند در مورد گزارش حوادث مهم و مسائل فوری روز مطالبی را که آگاهی مجلس از آن ضروری باشد به اطلاع نمایندگان برساند. در حال حاضر چند موضوع مهم وجود دارد که باید به آن توجه شود.
وی افزود: همچنین بحث مربوط به بازنشستگان کشوری که شما عنایت کردید و بیان کردید که باید بین مجلس و دولت توافق شود؛ آنچه بنده اطلاع دارم این است که این موضوع درباره بازنشستگان لشکری و کشوری است، این در حالی است که بخش اعظم بازنشستگان مربوط به تأمین اجتماعی هستند و اگر در مرحله قبلی نیز متناسب‌سازی برای آن‌ها صورت گرفت، نوع حساب و کتابی که انجام شد درست نبود یعنی افرادی که دریافتی بیشتری داشتند بیشتر برخوردار شدند و افرادی که حداقل دریافتی را داشتند، کمتر برخوردار شدند حال آن که این بسته باید کامل باشد.
توافق دولت و مجلس بر سر همسان سازی حقوق بازنشستگان
لایحه برنامه هفتم توسعه در حالی از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شد که جای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در آن خالی بود و این موضوع منجر به اعتراض جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی شد و در تذکرات خود در صحن مجلس نسبت به این موضوع گله‌مند بودند و تاکیدشان بر این بود که حتماً در طول بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه در مجلس، همسان‌سازی حقوق بازنشستگان مورد توجه قرار گیرد و در این لایحه گنجانده شود.
لایحه برنامه هفتم توسعه کشور پیش از بررسی در صحن مجلس، در کمیسیون‌های تخصصی و کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار گرفت و انتقادات به نبود همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در این لایحه باعث شد «کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی» مصوبه‌ای را در این مورد به تصویب برساند. در واقع، کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در جریان بررسی برنامه هفتم توسعه تصویب کرد که «همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در این لایحه درج شود.» این موضوع در قالب پیشنهاد و مصوبه کمیسیون برنامه و بودجه به کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه داده شد و به این ترتیب این موضوع باید در کمیسیون تلفیق برنامه هفتم بررسی و درباره آن تصمیم‌گیری می‌شد.
قرار نیست همسان‌سازی از برنامه هفتم حذف شود
اعضای کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه طی جلسات متوالی و متعدد، لایحه پیشنهادی دولت درباره برنامه هفتم توسعه را مورد رسیدگی قرار دادند و حدود ۶ هفته کاری را برای بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه پشت سر گذاشتند. سرانجام گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه آماده بررسی در صحن مجلس شد، اما در مورد بازنشستگان و تعیین تکلیف مناسب‌سازی و همسان‌سازی حقوق آنان چیزی در این گزارش نیامده بود.
قرار نیست همسان‌سازی از برنامه هفتم حذف شود
مجتبی رضاخواه، نایب رئیس کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم مجلس شورای اسلامی درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گفت: «صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری در پرداخت حقوق دچار اشکال هستند. مجلس برای اینکه بتواند این مشکل را حل کند ورود کرد تا مدیریت صندوق‌های بازنشستگی بهبود پیدا کند. ما در حال اصلاح این صندوق‌ها هستیم و اگر اصلاح شود، به این مفهوم است که منابع بیشتری برای صندوق‌های بازنشستگی باقی می‌ماند که بتوانند به بازنشستگان پرداخت کنند.»
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: «در مجلس به دنبال این هستیم که اصلاحات ساختاری ایجاد شود و در نتیجه امکانات در اختیار صندوق‌ها قرار گیرد که بتوانند منابع بیشتری را داشته باشند تا به بازنشستگان پرداخت کنند، لذا قرار نیست همسان سازی حقوق بازنشستگان از برنامه هفتم حذف شود، اما به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.»
موضوع بازنشستگان مراعا ماند
مجلس شورای اسلامی از سوم مهر ماه در حال بررسی گزارش کمیسیون تلفیق درباره برنامه هفتم توسعه است که روز (شنبه ۱۵ مهر ماه) به سرفصل مربوط به بازنشستگان رسید، اما این بخش از برنامه هفتم توسعه مراعا گذاشته شد و قرار شد بعد از اصلاح در کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، در مجلس رسیدگی شود.
عبدالرضا مصری، نایب رئیس مجلس که ریاست آن جلسه را بر عهده داشت درباره مواد مراعا گذاشته شده، توضیح داد: «در مواد ۲۸ تا ۳۱ لایحه برنامه هفتم توسعه در مورد وضعیت صندوق‌های بازنشستگی بحث شده اما در مورد خود بازنشستگان و تعیین تکلیف مناسب‌سازی و همسان‌سازی حقوق چیزی نیامده است، بنابراین مقرر شد این موارد مراعا گذاشته شود تا با برگزاری جلساتی با دولت آن را تعیین تکلیف و در جلسه علنی مطرح کنیم.»
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «بنابراین ضروری است این مواد به عنوان ارجاع به کمیسیون مراعا گذاشته شود تا نمایندگان در جریان اصلاحات قرار گیرند، زیرا ممکن است برای بازنشستگان منابعی در نظر گرفته شود و نباید موضوعی را تصویب کرد که منابع آن در نظر گرفته نشود.»
مطالبه بازنشستگان از مجلس
با وجود این، تذکرات نمایندگان مبنی بر لزوم توجه به این مسأله در برنامه هفتم توسعه ادامه داشت، به طوری که حجت الاسلام سید جواد حسینی‌کیا، عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه در جلسه علنی روز (سه‌شنبه ۱۸ مهر ماه) مجلس شورای اسلامی طی تذکر شفاهی، گفت: «این روزها بسیاری از بازنشستگان از ما مطالبه دارند که موضوع همسان‌سازی حقوق آنان اجرا شود. انتظار می‌رود در برنامه هفتم توسعه حتماً به همسان سازی حقوق بازنشستگان توجه شده و این موضوع اجرایی شود.»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به این تذکر، گفت: «ما فصل مربوط به موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را مراعا گذاشتیم و الان با دولت در حال رایزنی هستیم. حتماً موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در لایحه برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار خواهد گرفت.»
جلسه سه ساعته دولت و مجلس برای بازنشستگان
محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه هم درباره آخرین وضعیت همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به خبرنگاران، گفت: «دوشنبه (۱۷ مهر ماه) جلسه‌ای ۳ ساعته بین رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه و رئیس سازمان برنامه و بودجه برگزار و جمع‌بندی اولیه این شد که ما در طول برنامه هفتم توسعه بتوانیم بحث متناسب سازی حقوق بازنشستگان را به سرانجام برسانیم و هدف گذاری شد که تا پایان برنامه هفتم شاهد تحقق این موضوع باشیم. تلاش ما بر این اساس است که تا پایان برنامه هفتم بتوانیم بحث متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را محقق کنیم.»
به هر صورت باید منتظر ماند و دید توافق دولت و مجلس شورای اسلامی درباره بازنشستگان به کجا می‌رسد و این موضوع در لایحه برنامه هفتم توسعه به تصویب می‌رسد یا خیر.
ناگفته نماند که همسان‌سازی حقوق بازنشستگان موضوع جدیدی نیست و در قانون برنامه ششم توسعه هم وجود داشت، به طوری که در ماده ۳۰ برنامه ششم توسعه آمده بود: «دولت مکلف است بررسی‌های لازم جهت برقراری عدالت در نظام پرداخت، رفع تبعیض و متناسب‌سازی دریافت‌ها و برخورداری از امکانات شاغلین، بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری سنوات مختلف را انجام دهد و در جهت تصویب در مسیر قانونی قرار دهد و اجرا نماید.»
البته در خوش‌بینانه‌ترین حالت گفته می‌شود که فقط ۳۰ درصد برنامه ششم توسعه اجرا شد و موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان هم با آنکه در این قانون آمده بود، اما دولت قبل به تکالیف برنامه‌های توسعه در مورد بازنشستگان آن طور که باید و شاید عمل نکرد و بعد از بحث‌های زیاد سرانجام در سال ۹۹ حاضر به اجرای همسان‌سازی شد که آن هم طبق گفته بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس پر از ایراد بود.
ضرورت توجه به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان
سید مهدی فرشادان، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگویی این موضوع را تأیید کرد و گفت: «موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در برنامه ششم توسعه آمده بود و بر اساس آن حقوق یک فرد بازنشسته باید ۸۵ درصد فرد شاغل هم تراز خود باشد. طبق ماده ۳۰ قانون برنامه ششم توسعه، دولت باید طی ۵ سال حقوق بازنشستگان را همسان‌سازی می‌کرد، اما در این چند سالی که از اجرای برنامه ششم گذشت، دولت رقم ناچیزی را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در نظر گرفت.
وی با تاکید بر اینکه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان باید به طور کامل اجرایی شود، ادامه داد: «با توجه به تورم و شرایط اقتصادی جامعه، افراد بازنشسته تحت فشار هستند که لازم است حقوق این افراد به طور کامل همسان‌سازی شود.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همسان سازی حقوق بازنشستگان باید در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه به تصویب برسد، اظهار داشت: «باید این موضوع در برنامه هفتم توسعه هم به تصویب برسد تا دولت مکلف به اجرای آن باشد و هر سال بودجه‌ای را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در بودجه سالیانه اختصاص دهد.»
اعتبار همسان‌سازی در بودجه بیاید
البته بهتر است که دولت و مجلس فقط به گنجاندن همسان‌سازی در برنامه هفتم توسعه بسنده نکنند، چرا که برنامه پنج ساله توسعه کشور راهبرد است نه تکلیف و برای آنکه همسان‌سازی به واقع محقق شود، باید اعتبار همسان‌سازی برای همه صندوق‌های بازنشستگی در بودجه‌های سنواتی در نظر گرفته شود و مجلس هم با ابزارهای نظارتی خود دولت را ملزم به اجرای آن کند.
فارغ از این مسأله مهم و با توجه به اینکه یکی از اصلی‌ترین مطالبه بازنشستگان، دائمی کردن همسان‌سازی حقوق آنان است، باید ببینیم دولت و مجلس منابع پایداری برای تحقق این موضوع در نظر می‌گیرند و این موضوع در قانون برنامه هفتم توسعه به تصویب می‌رسد یا خیر.
