احتمال سقوط آزاد دلار به زیر ۱۵ هزار تومان
در حالیکه این روز‌ها را مسئولان، روزهای پایانی مذاکرات بر سر برجام و رفع تحریم‌ها می‌دانند، کارشناسان معتقدند که با تزریق منابع ارزی بلوکه شده به بازار ارز، روند بازار فورا کاهشی می‌شود و در این شرایط، نرخ دلار قابلیت رسیدن به زیر ۱۵ هزار تومان را دارد، اما با وجود متضرر شدن تولید از کاهش نرخ ارز و موقتی بودن روند کاهشی، تمرکز بر تثبیت نرخ ارز بیشتر ضرورت پیدا می‌کند.
به گزارش منیبان، مذاکرات وین و اخبار مثبت منتشر شده از آن، موضوع جدیدی نیست و در زمستان سال گذشته نیز اخبار خوشی از توافقات دو جانبه، رفع تحریم‌ها و آزادسازی منابع ارزی ایران مطرح شد، اما صرفا در حرف و خبر باقی ماند و عملیاتی نشدند.
این‌بار، بیش از پیش مسئولان از روزهای پایانی مذاکرات و رفع تحریم‌ها سخن می‌گویند؛ به گونه‌ای که رئیس جمهور در روزهای اخیر بر برداشتن تحریم‌ها در آینده نزدیک و سرازیر شدن سرمایه‌ها به ایران تاکید کرده است.
همچنین، در آخرین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ورود منابع ارزی آزاد شده کشور به فرایندهای تبادلات مالی مورد بررسی قرار گرفت و بانک مرکزی نیز در آن جلسه گزارشی از تمهیدات در نظر گرفته شده برای فعال‌سازی منابع ارزی بلوکه شده کشور پس از رفع تحریم‌ها در چرخه بازار مالی و سرمایه‌ای کشور ارائه کرد.
بنابراین، تصمیم مسئولان براین است که با انجام توافقات برجامی و رفع تحریم‌ها، منابع ارزی آزاد شده به موجب آن وارد بازارها شود که در پی آن با افزایش تزریق منابع به بازار ارز، قیمت‌ها در این بازار روند کاهشی پیدا می‌کند.
در این بین، برای مشخص شدن روند کاهش قیمت‌ها در بازار ارز پس از رفع تحریم‌ها نگاهی به وضعیت قیمت دلار در بازار ارز طی سه ماهه ابتدایی سال جاری حاکی از آن است که این نوع ارز در بیشترین حالت به کانال ۲۴ هزار تومان و در کمترین حالت به کانال ۲۰ هزار تومان راه یافته است؛ به گونه ای که دلار اولین ماه سال را با ۲۵ هزار تومان شروع کرده و در روزهای پایانی این ماه با کاهش نوسانات موجود به ۲۳ هزار تومان رسیده است.
همچنین، بررسی نرخ دلار در دومین ماه سال بیانگر این است که میانگین نرخ فروش این نوع ارز در بازار آزاد به صورت تقریبی معادل ۲۲ هزار و ۸۴۵ تومان بوده و برای مدتی با کاهش ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تومانی مواجه شده اما در روزهای پایانی اردیبهشت افزایش نسبی یافته است.
در سومین ماه از بهار ۱۴۰۰ نیز، قیمت دلار نسبت به آخرین روز ماه قبلش، دو روزی کاهشی بود اما مجدد روند افزایشی به خود گرفت و در کانال ۲۳ و ۲۴ هزار تومان در نوسان بود تا اینکه سومین ماه از سال جاری را با نرخ ۲۴ هزار تومان به پایان برد که میانگین نرخ دلار در این ماه در بازار آزاد به صورت تقریبی بیش از ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است.
در حالیکه قیمت دلار در بهار ۱۴۰۰ میانگین ۲۲ هزار تومان بوده است، گفته می‌شود با رفع تحریم‌ها، آزادسازی منابع ارزی و تزریق آن‌ها به بازار ارز در آینده شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود و کارشناسان اقتصادی محدوده ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان را برای این کاهش بیان می‌کنند اما آن‌ها معتقدند که کاهش نرخ ارز موقتی است و پس از مدتی دوباره روند قیمت‌ها در بازار ارز صعودی می‌شود که ضرورت تثبیت نرخ ارز را مشخص می‌کند.
در این زمینه کامران سلطانی زاده - عضو کانون صرافان - می‌گوید از آنجا که اخبار مثبتی از آرامش و ثبات سیاسی دیپلماسی، برجام و رفع تحریم‌ها منتشر می‌شود، در آینده نزدیک قیمت ارز به تعادل بهتری برای کاهش می‌رسد. بنابراین، فعلا خریداران در بازار ارز صبر کنند.
البته از آنجا که کاهش بیش از اندازه نرخ دلار به ضرر تولید داخلی است، باید تمرکزها پس از رفع تحریم‌ها بر تثبیت نرخ دلار باشد که کامران ندری - یک کارشناس اقتصادی دیگر - بهترین محدوده برای تثبیت نرخ دلار را در ۲۰ هزار تومان می‌داند.
بنابراین طبق تاکید کارشناسان، پس از رفع تحریم‌ها بانک مرکزی دو وظیفه مهم در پیش دارد که یکی چگونگی فعال سازی منابع ارزی بلوکه شده در بازار مالی و سرمایه‌ای کشور و دیگری تثبیت نرخ ارز در محدوده‌ای است که تولیدات داخلی کشور از کاهش نرخ ارز متضرر نشوند.
