بازار داغ گازهای تقلبی کولر خودرو
«گاهی سود شارژ کولر خودرو به قدری وسوسه‌انگیز است که برخی افراد بدون هیچ‌گونه تخصصی در این فصل به شارژ غیر اصولی کولر خودرو آن هم با گازهای تقلبی ارزان مشغول می‌شوند که این اقدام خوردگی مدار لوله کولر، آسیب به کمپرسور خودرو و در نهایت خسارت‌های چند میلیونی را برای مالک خودرو به همراه دارد.»
به گزارس منیبان، «در بازار به دلیل ارزان‌بودن گاز آر ۱۲ برخی افراد این گاز را با گاز آر ۱۳۴ که گاز مورد استفاده در کولر خودروهاست مخلوط و در کولر خودرو تزریق می‌کنند و بعد از یک سال تمام سیستم مدار لوله کولر و دیگر قطعات از جمله کمپرسورها از بین می‌رود. تزریق این گاز مانند ریختن اسید در سیستم خنک‌کننده است.» این بخشی از صحبت‌های رئیس اتحادیه برق خودروی مشهد با روزنامه خراسان رضوی است.
ماجرا از این قرار است که همزمان با شروع فصل گرما بازار شارژ کولر خودرو هم داغ شده و تب این بازار با توجه به گرمای زودرس امسال زودتر از سال‌های قبل شدت گرفته است. گاهی سود شارژ کولر خودرو به قدری وسوسه‌انگیز است که برخی افراد بدون هیچ‌گونه تخصصی در این فصل به شارژ غیر اصولی کولر خودرو آن هم با گازهای تقلبی ارزان مشغول می‌شوند که این اقدام خوردگی مدار لوله کولر، آسیب به کمپرسور خودرو و در نهایت خسارت‌های چند میلیونی را برای مالک خودرو به همراه دارد.
اگر چه روزنامه خراسان در خرداد ۹۸ نیز در گزارشی با عنوان «آتش گاز تقلبی کولر به جان خودروها» به این موضوع پرداخت و این گزارش ورود دستگاه قضا، نیروی انتظامی، محیط زیست و صنعت، معدن و تجارت را در پی داشت و در مدت کوتاهی حجم زیادی از گازهای کولر تقلبی در بازار جمع‌آوری شد اما پس از گذشت دو سال همچنان زمزمه‌هایی مبنی بر فروش گازهای تقلبی به گوش می‌رسد و بنا به اعلام کارشناسان هیچ راهی برای شناسایی این نوع گاز از گاز اصلی برای مصرف‌کنندگان وجود ندارد.
هیچکدام از کپسول‌های گاز شارژ کولر، اصل نیست و استاندارد ندارد
رئیس اتحادیه برق خودروی مشهد در گفتگو با خراسان رضوی حقایقی را آشکار می‌کند که حکایت از تداوم فعالیت متخلفان در بازار گاز کولر خودرو دارد. علی نجوی ثانی می‌گوید: «در بازار به دلیل ارزان‌بودن گاز آر ۱۲ برخی افراد این گاز را با گاز آر ۱۳۴ که گاز مورد استفاده در کولر خودروهاست، مخلوط و در کولر خودرو تزریق می‌کنند و بعد از یک سال تمام سیستم مدار لوله کولر و دیگر قطعات از جمله کمپرسورها از بین می‌رود. تزریق این گاز مانند ریختن اسید در سیستم خنک‌کننده است.»
او در ادامه از مشکلی بزرگ‌تر پرده برمی‌دارد که این صحبت‌ها تمامی گازهای کولر موجود در بازار را زیر سوال می‌برد.
رئیس اتحادیه برق خودروی مشهد خاطرنشان می‌کند: «اگرچه گازهای مناسب کولر خودرو گاز «آر ۱۳۴» است اما باید به این نکته اشاره کرد که هیچکدام از کپسول‌های گاز «آر ۱۳۴» موجود در بازار استاندارد، برگه محیط زیست و برگه گمرکی ندارد و مشخص نیست به چه دلیل هیچکس با نداشتن نشان استاندارد این کالا برخورد نمی‌کند. به عبارتی روشن‌تر هیچکدام از گازهای موجود در بازار استاندارد نیست.»
نجوی ثانی تصریح می‌کند: «هم‌اکنون گاز آر ۱۲ به عنوان گاز مخرب محیط زیست شناخته شده و به جز استفاده در چیلرهایی که تعویض آنها هزینه‌بر است در هیچ یخچال یا سیستم خنک‌کننده‌ای نباید استفاده شود اما از این گاز در موارد مختلف سیستم‌های برودتی استفاده می‌شود که یکی از آنها کولرهای خودرو است و این تخلف از سالها قبل تا به امروز ادامه یافته است.»
نتوانسته‌ایم اداره استاندارد را به کار بکشانیم
بالاخره بعد از یک هفته پیگیری از سوی روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، موفق به برقراری ارتباط تلفنی با «بخشعلی بیاتی قله زو»، کارشناس مسئول بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی می‌شویم. بیاتی که چند بار وعده مصاحبه با ما را برای جمع‌آوری اطلاعات لازم به تعویق انداخته است، بعد از شنیدن توضیحات می‌گوید: «شناسایی گاز تقلبی از اصلی کار آسانی نیست و برای تشخیص این نوع گاز نیازمند دستگاه‌های خاصی هستیم که در اختیار اداره استاندارد و محیط زیست استان است اما به رغم پیگیری‌ها نتوانستیم اداره استاندارد را به کار بکشانیم.»
فقط ۲ پرونده طی ۲ ماه و نیم؟!
در ادامه بیاتی قله زو در پاسخ به این سوال که با توجه به گذشت حدود دو ماه و نیم از شروع فصل گرما چه میزان کشفیات کپسول گاز تقلبی داشته اید، می گوید: در خصوص تعداد کپسول ها اطلاعی ندارم و در این مدت فقط دو پرونده داشته ایم که گمان کنم گاز آر ۱۲ را به جای گاز آر ۱۳۴ استفاده کرده اند.
کارشناس مسئول بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که با متخلفان در این زمینه چه برخوردی می شود، می گوید: ما پس از تنظیم پرونده، پرونده ها را به تعزیرات می فرستیم و تعزیرات مابه‌التفاوت بین قیمت گاز آر ۱۲ و قیمت آر ۳۲ را محاسبه می کند و فرد به همان نسبت به میزان حجم کالای کشف شده با عنوان گرانفروشی جریمه می شود.
بعد از شنیدن این پاسخ بیاتی، صحبت های یکی از خریداران گاز کولر خودرو را به خاطر می آورم که اعلام می کرد تمام خودروهایی که گاز تقلبی به مخزن کولر آنها تزریق شده دچار آسیب های شدید می شوند اما تعزیرات و صنعت و معدن مبالغ جزیی به عنوان جریمه در نظر می گیرند و در این میان حقوق مصرف کننده یک اصل فراموش شده است.
بخشعلی بیاتی در پاسخ به این سوال که خسارت دیدگان چگونه برای احقاق حقوق شان پیگیری کنند، می گوید: اگر فردی این ادعا را داشته باشد که خودروی او در اثر تزریق گاز تقلبی دچار مشکلاتی شده است در ابتدا کارشناسی لازم از سوی کارشناسان اتحادیه مربوط انجام می شود و در ادامه در سازمان صنعت، معدن و تجارت پرونده ای به عنوان زیان‌دیده برای این فرد تشکیل و به این موضوع رسیدگی می‌شود. شاکیان نیز می توانند با سامانه ۱۲۴ تماس بگیرند.
وی در پاسخ به این انتقاد که به چه دلیل تا امروز ورود جدی به این موضوع نداشته‌اید، می گوید: ما در روزهای آینده با جدیت بیشتری به این موضوع می پردازیم و با حضور مسئولان اداره استاندارد و محیط زیست جلسه ای برگزار می‌کنیم تا به صورت جامع به این موضوع رسیدگی شود.
سازمان صمت و اتحادیه مربوط مسئولان اصلی ورود به پرونده گازهای تقلبی
رئیس اداره نظارت و پایش اداره کل محیط زیست استان در پاسخ به این سوال که اداره کل محیط زیست چه اقداماتی در زمینه مقابله با توزیع گازهای تقلبی کولر خودرو انجام می دهد، می گوید: اداره کل محیط زیست به دلیل حساسیت موضوع در مبادی ورودی به کنترل کپسول های شارژ گاز خودرو می پردازد و در صورت کشف گازهای تقلبی اقدامات لازم را انجام می دهد اما نکته اینجاست که تا امروز گاز تقلبی از مبادی ورودی رسمی وارد نشده است و پرونده ای در این زمینه نداریم و گازهای تقلبی به صورت قاچاق به استان وارد می شود که در این زمینه وظیفه نظارت و بازرسی بر عهده سازمان صنعت، معدن و تجارت گذاشته شده است.
زمانی می‌افزاید: دو سال قبل به همراه خبرنگار روزنامه خراسان، اتحادیه برق خودرو و بازرسان صنعت و معدن به منظور کمک به پیشبرد عملیات جمع آوری گاز تقلبی کولر خودرو در چند مرحله برای شناسایی گازهای تقلبی به سطح شهر رفتیم و اقدامات قابل توجهی انجام شد و در چند مرحله در اقدامی بین سازمانی حجم زیادی از گازهای تقلبی شناسایی و جمع آوری شد. در همان زمان مقرر شد اتحادیه مربوط و سازمان صنعت، معدن و تجارت دستگاه‌های تشخیص گاز تقلبی را خریداری کنند، اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شارژ مجدد کپسول های دو کیلویی مصرف‌شده در دستور کار قرار گیرد و همچنین برای جلوگیری از فروش کپسول گاز تقلبی برچسب هایی تهیه و روی کپسول های اصل موجود در بازار نصب شود و بنده تا امروز از اقدامات انجام شده توسط صنعت، معدن و تجارت و اتحادیه مربوط بی اطلاع هستم.
آیین‌نامه‌ای برای استاندارد گازهای کولر نداریم
کارشناس اجرای استاندارد اداره کل استاندارد استان در گفتگو با روزنامه خراسان ضمن اشاره به این موضوع که آیین‌نامه‌ای برای استاندارد گازهای کولر نداریم، تصریح می کند: ما طبق قانون درباره فرآورده هایی که دارای استاندارد اجباری هستند ورود می کنیم و برای گاز کولر استاندارد اجباری وجود ندارد. هم اکنون از سوی سازمان استاندارد به ما دستورالعملی ابلاغ نشده است. شاید در اروپا و آمریکا برای گاز کولر استاندارد داشته باشند ولی در دولت ما هنوز استانداردی برای این موضوع تصویب نشده است.
احسان عرفانی می‌افزاید: بنده هم شنیده بودم گازهای تقلبی کولر در بازار کشف شده است اما چون ما در این زمینه آیین‌نامه‌ای نداریم نمی‌توانیم به این موضوع ورود کنیم و کنترل بازار با سازمان صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف، اتحادیه‌ها و تعزیرات است.
او خاطرنشان می‌کند: اگرچه تعرفه‌هایی برای نمونه‌برداری از بازار داریم اما این موضوع هم شامل مواردی است که استاندارد اجباری دارند.
دعوتنامه‌ای دادید که نیامدیم؟
عرفانی در پاسخ به ادعای مطرح‌شده توسط کارشناس مسئول بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی مبنی بر پای کار نیامدن اداره استاندارد می گوید: ما هیچ نامه ای از سازمان صنعت، معدن و تجارت مبنی بر همکاری در این زمینه نداشته ایم که پاسخ رد داده باشیم و از ما هیچ دعوتی نشده است. رصد و کشف این موارد با صنعت و معدن است. ما نیرو نداریم که هر روز بازار را رصد کنیم. اگر ایشان (کارشناس مسئول بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی) در مقام ادعا برآمده‌اند باید گفت مرد حسابی تو از ما خواستی که ما پای کار نیامدهایم؟ اولا که نخواستی یا اگر خواسته باشی ما اعلام کرده‌ایم این موضوع به ما ارتباطی ندارد. همان نامه عدم همکاری ما را داری؟ نه استعلامی برای ما آمده نه درخواستی. من که نمی‌توانم سرخود به مغازه‌های سطح شهر بروم.
او خاطرنشان می‌کند: اگر جلسه‌ای برگزار شود و ما در جلسه حاضر باشیم به این دلیل که ما ابزاری نداریم که بگوییم این کالا استاندارد دارد یا نه، نمی‌توانیم درباره گازهای تقلبی کولر اظهار نظر کنیم. اگر در این جلسه به ما اعلام کنند با گشت مشترک همراه می‌شویم ولی برای این که سره را از ناسره و خوب را از بد تشخیص دهیم بر اساس چه معیاری باید این موضوع را تشخیص دهیم؟ وقتی برای یک کالا استاندارد ملی وجود نداشته باشد از اداره استاندارد چه خروجی می تواند بیرون بیاید؟»
