تجربه تلخ سهامداران پالایش یکم
مردم در معامله با دولت توقع ضرر دیدن ندارند و از سوی دیگر دولت مانند هر ناشر دیگری، باید تا یک سال از سهمی که عرضه کرده است حمایت کند تا قیمت سهم به زیر قیمت در روز عرضه نرسد؛ بنابراین قرار شد سهم جدید پالایشی یکم یا سهم‌های دیگر به سهامداران ETF داده شود.
به گزارش منیبان، سی‌ام شهریورماه پذیره نویسی پالایش یکم، یکی از صندوق‌های ETF دولتی یکساله می‌شود، اما وعده دولت برای جبران ضرر سهامداران آن، هنوز عملی نشده است، هر چند که یک ماهی است دولت جدید جایگزین دولت سابق شده است.
سهامدارانی که حدود یک سال پیش سهام این صندوق را خریده بودند بعد از خریدن واحد‌های این صندوق نه تنها سودی عایدشان نشد بلکه سهامشان از رقمی که خریده بودند هم کم ارزش‌تر شد و هنوز به ارزش اول خود هم نرسیده است.
صندوق پالایش یکم که قبلا به نام دارادوم مشهور بود این روز‌ها به یکی از پرچالش‌ترین پذیره‌نویسی‌ها در بازار سرمایه تبدیل شده است. این صندوق که از ۴ نماد پالایشی شبندر، شپنا، شتران و شبریز تشکیل شده است، چون متولی آن شرکت پالایش و پخش است به اسم «پالایشی یکم» با نماد «پالایش» نام گذاری شده است.
پذیره نویسی پالایش از ۵ شهریور ۱۳۹۹ آغاز شد و متقاضیانی که صاحب کد بورسی بودند از طریق کد بورسی خود اقدام به پذیره‌نویسی کردند و اگر شخصی کد بورسی نداشت، پذیره‌نویسی این صندوق با کد ملی نیز امکان‌پذیر بود. پذیره‌نویسی برای هر شخص دارای کد ملی تا سقف ۵۰۰ واحد یعنی ۵ میلیون تومان و بدون محدودیت سنی برای متقاضیان بود. دولت هر واحد از پالایشی یکم را ۱۰هزار تومان به سهامداران فروخت. همان زمان اعلام شد که این واحد‌ها با تخفیف ۲۰ درصدی به مردم ارائه می‌شود. پذیره نویسی سهام پالایشی یکم، ۳۰ شهریورماه پایان یافت.
این نماد از زمان پذیره نویسی تا ۱۱ آذرماه همان سال متوقف بود و در نهایت ناظر بازار بورس و اوراق بهادار از بازگشایی صندوق پالایشی یکم در ۱۱ آذر ماه خبر داد. با این حال این صندوق قابل معامله دولتی تنها چند روز مثبت را تجربه کرد.
بعد از آن مانند سایر سهم‌های بازار با روند نزولی مواجه و هر روز از ارزش آن کاسته شد. در واقع سرمایه مردم برای خرید پالایش یکم، حدود ۳ ماه بلوکه شده بود و پس از بازگشایی، بازدهی خوبی به همراه نداشت. به نحوی که در چندین روز معاملاتی از دومین هفته آذرماه به قیمت پذیره‌نویسی خود رسید. این موضوع، موجب اعتراض بسیاری از سهامداران شد، متقاضیانی که برای کسب بود این سهم را خریداری کرده بودند وقتی با ضرر مواجه شدند دست به اعتراض زدند. وقتی اعتراضات سهامداران زیان دیده زیاد شد نمایندگان مجلس نیز به گلایه از این اتفاق پرداختند و خواهان حمایت از این افراد و جبران خسارت آن‌ها شدند
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی در دولت دوازدهم اول بهمن ماه سال گذشته در پاسخ به مطالبات سهامداران صندوق‌های ETF دولتی با صحه گذاشتن بر ضرر سهامداران آن‌ها گفته بود: «وظیفه دولت است نگذارد افرادی که صندوق‌های دولتی را خریداری کردند، ضرر کنند. آقای روحانی گفته است برای جبران موضوع طرحی ارائه شود. او از تدوین طرحی به دستور رئیس جمهوری وقت برای جبران ضرر این دسته از سهامداران خبر داده بود. با این حال تا به امروز نیز خبری از حمایت دولتی از سهامداران پالایشی یکم نشد.
ششم اردیبهشت ماه نیز محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی در گفت‌وگویی بر جبران خسارت صاحبان سهام صندوق پالایشی یکم که دچار زیان شده بودند، تاکید کرد و تصریح نمود: باید مجموعه اقدامات در راستای ساماندهی بورس در دو سطح در دستور کار قرار گیرد. نخست آنکه موضوعات مربوط به این حوزه در سازمان بورس، شورای عالی بورس و سران قوا بررسی و درخصوص آن‌ها تصمیم گیری شود.
چند روز بعد از مصاحبه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از مصوبه‌ای خبر داد که بر اساس آن زیان خریداران واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایشی یکم جبران می‌شد. محمدعلی دهقان دهنوی گفته بود که مقرر شده زیان محقق شده آن دسته از خریداران واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایشی یکم که واحد‌های مذکور را از دولت خریداری کرده و تاکنون به فروش نرسانده اند، از طریق اعطای سهام جبران شود. او گفته بود: «معمولا مردم در معامله با دولت توقع ضرر دیدن ندارند و از سوی دیگر دولت مانند هر ناشر دیگری، باید تا یک سال از سهمی که عرضه کرده است حمایت کند تا قیمت سهم به زیر قیمت در روز عرضه نرسد؛ بنابراین قرار شد سهم جدید پالایشی یکم یا سهم‌های دیگر به سهامداران ETF داده شود.»
یک روز بعد نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت از مصوبه سران قوا درباره بازار سرمایه خبر داد که یکی از بند‌های آن مربوط به جبران ضرر سهامداران پالایشی یکم بود. او گفته بود طبق مصوبه سران قوا مقرر شده تا زیان محقق شده خریداران واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایشی یکم از طریق اعطای سهام جبران شود. به گفته او قرار بود این تصمیم در کنار مجموعه مصوبات ستاد اقتصادی دولت، مدیریت بورس را برای جلوگیری از نوسان و زیان سرمایه داران خرد امکان پذیر کند.
همچنین فرهاد دژپسند نیز در مورد سهام جایزه و یا همان تخفیف مازاد ۱۰ درصدی در مصاحبه‌ای گفته بود: برای کسانی که در خرید پالایش یکم شرکت کردند، تخفیف ۳۰ درصدی (تخفیف ۲۰ درصدی + ۱۰ درصد تخفیف مازاد) به طور کامل اعمال می‌شود.
همچنین در ابتدای سال جاری در جلسه سران سه قوه تصویب شد به سهامدارانی که از دولت سهام پالایش یکم خریده و نگهداری کرده بودند و در ضرر هستند سهام جایزه داده شود، اما جالب است بدانید که با گذشت تقریبا یکسال از تصویب مصوبه هیات وزیران و علی رغم وعده‌های آقای وزیر و دیگران همچنان هیچ تغییری در پرتفوی سهام داران این صندوق دیده نمی‌شود! و نه تنها بر خلاف وعده فرهاد دژپسند این صندوق به مردم سودی نرساند بلکه در مقطعی ضرر آن به ۵۰ درصد هم رسید
ارزش پالایش یکم در ۲۹ شهریور ۱۳۹۹
شبندر: قیمت پایانی: ۴۱،۹۳۰ ریال
شپنا: قیمت پایانی: ۳۲،۰۸۰ ریال
شتران: قیمت پایانی: ۳۰،۰۹۰ ریال
شبریز: قیمت پایانی: ۴۰،۴۵۰ ریال
کاهش ارزش این صندوق به جایی رسید که قیمت هر واحد این صندوق به ۵۰۰۰ تومان، یعنی نصف قیمت روز عرضه رسید.
شبندر: قیمت پایانی ۱۷ شهریور: ۶۳۱۰ ریال
شپنا: قیمت پایانی ۱۷ شهریور: ۱۳۸۱۰ ریال
شتران: قیمت پایانی ۱۷ شهریور: ۱۱۱۲۰ ریال
شبریز: قیمت پایانی ۱۷ شهریور: ۳۸۸۴۰ ریال
و روز گذشته قیمت پایانی صندوق پالایش ۸۳۰۴۰ ریال بود که سهامدارانی که بعد از یک سال از فروش هنوز این صندوق را نگهداری کرده اند، الان زیان ۱۶ درصدی را متحمل شده‌اند.
بدین ترتیب تجربه ا‌ی که می‌توانست شیرین باشد در صندوق پالایشی تبدیل به زهر شد.
