تغییرات قیمتی در دو بازار سکه و دلار در راه است
قیمت دلار در حالی هفته را به پایان برد که قیمت روز چهارشنبه از قیمت ابتدای هفته فقط ۱۰۰ تومان کمتر بود. قیمت سکه هم ۱۸۰ هزار تومان پایینتر از ابتدای هفته بسته شد. دست اندازهای کاهش قیمت دلار و سکه چیست؟
به گزارش منیبان، بازار ارز و سکه در محدودههای مشخصی در نوسان هستند. از نگاه بسیاری از کارشناسان محدودههای کنونی پایدار نیستند و با گشایشهای اقتصادی برای ایران از دست میروند. حتی برخی از کارشناسان در ابتدای زمستان پیشبینی میکردند قیمت دلار و سکه از کانال انتظارات نیز تا مرز ۲۰ هزار تومان پایینتر بیاید.
اما این پیشبینی در سه هفته مانده به پایان سال محقق نشده است و قیمت سکه و دلار برای رسیدن به تعادل در سطوح پایینتر در حال مقاومت است. چرا چنین اتفاقی در بازار رخداده است؟
مقاومت سمت عرضه
هر بازاری برای کاهش پایدار نیازمند تقویت سمت عرضه یا کاهش تقاضا است. در بازار ارز کاهش قیمت دلار نیازمند افزایش عرضه دلار است. با افزایش عرضه بیش از میزان تقاضا قیمت در بازار نزولی میشود. اطلاعات دریافتی حکایت از آن دارد که برخی از صادرکنندگان حاضر نیستند با ارز خود را بر مبنای دلار باقیمت ۲۰ هزارتومانی عرضه کنند. مقاومت این گروه موجب شده نرخ حواله دلار در نیما کاهش زیادی نداشته باشد و حتی در مقطعی که قیمت اسکناس نیز در بازار نزولی شد قیمت حواله نیما چسبندگی پیدا کند.
یکی از دلایل جداسازی مسیر نقدی دلار از حواله نیز ریشه در همین مسئله دارد.
در حال حاضر بانک مرکزی از ذخایر اسکناس بالایی برخوردار است و با این ذخایر میتواند قیمت نقدی در تهران را مدیریت کند. اما به جهت در دسترس نبودن ذخایر ارزی در خارج از کشور قدرت مانور این نهاد روی نرخ حواله محدود است.
برخی از اقتصاددانان اعتقاددارند کاهش قیمت اسکناس به دلیل ارتباط بازارها با یکدیگر درنهایت به کاهش قیمت حواله منجر میشود.
اما برخی دیگر از کارشناسان با اشاره به تحریمها، محدودیتهای در جابجایی اسکناس و تفاوت جنس تقاضا میگویند این رابطه فعلاً در کوتاهمدت برقرار نیست و فعلاً بازار حواله از تسلط لازم بر قیمت برخوردار است. وقتی قیمت دلار در مسیر نزولی کند حرکت کند قیمت سکه نیز با این شاخص همراه میشود.
بازتولید دوگانه بایدن-ترامپ
تا قبل از مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در بازارهای ایران دو گرایش وجود داشت کسانی که تصور پیروز ترامپ را داشتند و کسانی که معتقد به پیروزی بایدن بودند.
پس از انتخابات معاملهگران متمایل به ترامپ که نماد عدم مذاکره و فشار حداکثری بود گوشهنشین محض شدند و معتقدان به پیروزی بایدن که نماد مذاکره و کاهش فشار بود دست بالا را پیدا کردند.
اما با استقرار دولت بایدن دوگانهای جدیدی در بازار شکلگرفته است؛ دوگانه توافق سریع یا توافق زمانبر.
بسته به اخبار و مواضع سیاسی یکی از این دوگانهها دست بالا را پیدا میکند به همین دلیل انتظارات با حاکمیت هرکدام از آنها شکل جدیدی به خود میگیرد.
کوسهها و نهنگهای بازار ارز و سکه
در بازار نقاط مقاومت و حمایت وجود دارد. نقطه حمایت به محدودهای گفته میشود که خرید جذاب است در بازار ارز دودسته معاملهگر وجود دارند. نهنگها که معاملهگران بزرگ هستند و کوسهها که نوسان گیران هستند. گروه اول از قدرت مالی خود برای حمایت از کفهای قیمتی استفاده میکند و دستانداز کاهش قیمت میشود. نهنگها میتواند شخصیت حقوقی و حقیقی را در بربگیرد نهادهای مالی و اقتصادی در کنار اشخاص متمولی که باهدف کسب سود وارد بازار شدهاند. این گروه باهدف کسب سود انتظاری موردنظر تا جایی که بتواند در مسیر کاهش قیمت دستانداز ایجاد میکند.
نوسان گیران نیز اعتقاددارند سود آن در صعودی بودن ممتد یا نزولی بودن پیوسته نیست بلکه در جزر و مد قیمت است؛ بنابراین از دید این گروه بازار دلار و سکه وقتی مطلوب است که نوسان داشته باشد نه یکجهت مستمر.
رفتار سیاستگذار و نرخ ارز
از دیگر علائم برای تعیین جهت قیمت دلار رفتار سیاستگذار است. نحوه تنظیم سیاستهای مالی که نماد آن بودجه است و سیاستهای پولی که در آمار رشد نقدینگی منعکس میشود از علائم مهم برای فعالان بازار در جهتیابی قیمت دلار و سکه است.
وقتی در بودجه سال آینده نرخ ارز دو درصد پایینتر از سامانه سنا در نظر گرفته میشود میتواند سیگنالی برای کف قیمتی به بازار باشد. نرخ ارز بودجه گرچه خاصیت محاسباتی دارد، اما بهواسطه آن منابع ارزی بر اساس آن تبدیل به ریال شده مرز مهمی بهحساب میآید.
اگر نرخ ارز بازار از نرخ ارز بودجه پایینتر بیاید دولت در تأمین منابع ریالی خود از محل نرخ تبدیل با کسری مواجه میشود؛ بنابراین بازار با کف گرفتن این قیمت، رفتار خود را بر اساس محاسبات سیاستگذار تنظیم میکند.
در حال حاضر نرخ ارز در سامانه در محدوده ۲۴ هزار تومان قرار دارد. تعیین این نرخ بهعنوان مبنای تبدیل منابع ارزی بودجه طبیعتاً به بازار سیگنال میدهد که از این محل امکان مانور زیادی روی قیمت وجود ندارد.
با این حساب رفتار معاملهگران در هدف کاهش قیمت و شدت آن میتواند نسبت به قبل تعدیل شود.