اشرف غنی پولهای افغانستان را گم کرد؟
تحقیقات ابتدایی این نهاد نشان میدهد که برخلاف گزارشهای منتشر شده، محمد اشرف غنی، رئیسجمهور پیشین افغانستان هنگام خروج از کابل میلیونها دلار را با خود «نبرده» است.
به گزارش مُنیبان، اداره بازرسی ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش نهایی خود از تحقیق درباره صحت یا سقم سرقت میلیونها دلار توسط رئیس جمهوری سابق افغانستان نوشته است که اشرف غنی از ۵۶ پرسش این نهاد آمریکایی تنها به ۵ پرسش پاسخ داده و این جوابها نیز از طریق وکلای او به سیگار ارائه شده است.
این اداره پیشتر در گزارش اولیه خود در این زمینه گفته بود تحقیقات ابتدایی این نهاد نشان میدهد که برخلاف گزارشهای منتشر شده، محمد اشرف غنی، رئیسجمهور پیشین افغانستان هنگام خروج از کابل میلیونها دلار را با خود «نبرده» است.
سیگار در زمان انتشار این گزارش تاکید کرده بود که این یافتهها ابتدایی است و برای تکمیل و نهایی کردن گزارش در انتظار پاسخ رئیس جمهوری سابق افغانستان به پرسشهای خود است.
«سیگار» در گزارش ابتدایی بررسیهای خود در این مورد نوشته بود که مقداری پول از «ارگ گرفته شده و در هلیکوپترها بارگیری شده» است ولی نظر به شواهد «محمد اشرف غنی و اطرافیانش احتمالا با کمتر از یک میلیون، یا حتی مبلغی حدود ۵۰۰ هزار دلار از افغانستان خارج شدند و بر این باور است که بخش بزرگ این پول از بودجه عملیاتی وزارتهای حکومت وقت بوده که از سوی ارگ ریاست جمهوری مدیریت میشد.
در نسخه تازه این گزارش بجز اشاره به عدم همکاری غنی با سیگار آمده است که سیگار عملا قادر به رد گیری پولهای سرقت شده نبوده اما به تحقیقات خود ادامه میدهد.
براین اساس سه تحقیق بزرگ و جدی موسوم به «رد پول را بگیر» آغاز شده که تمرکز آن بر خروج اموال و دارایی افغانها از جمله مقامهای ارشد دولت و وابستههای سیاسی آنها در پی سقوط دولت است.
در این گزارش، نتیجهگیری تحقیقات اولیه تایید شده و آمده اگرچه بعید است که غنی و همراهان او میلیونها دلار پول افغانستان را هنگام فرار از کشور با هلیکوپتر با خود برده باشند، احتمال زیاد وجود دارد که میزان قابل توجهی از پول مردم افغانستان از جمله میلیونها دلار از پولهای نهاد ریاست جمهوری، در هرج و مرج بعد از سقوط دولت ناپدید شده باشد.
سیگار میگوید تمام شاهدان عینی که با این نهاد گفتگو کردهاند تایید کردهاند که غنی بار و وسیله زیادی به همراه خود به هلیکوپتر نبرده است.
محمد اشرف غنی روز یکشنبه (۲۴ مرداد) سال گذشته، همزمان با رسیدن طالبان به کابل، با شماری از همکاران نزدیک خود از جمله حمدلله محب، مشاور امنیت ملی، و فاضل فضلی، رئیس اداره امور از افغانستان فرار کرد.
در همان روزهای نخست فرار غنی، برخی رسانهها به نقل از منابعی گزارش داده بودند که غنی هنگام فرار از افغانستان دهها میلیون دلار پول نقد را هم با خود برده است.
غنی هفتهها بعد از طرح این اتهام آن را رد کرد. او از جمله در مصاحبهای با بیبیسی گفت که آن را «با قاطعیت» رد میکند و گفت که حاضر است در هر تحقیقی که از سوی یک نهاد مستقل بینالمللی یا سازمان ملل در این زمینه انجام شود، مشارکت کند. او همچنین گفت که هلیکوپترها پس از رسیدن به هدف اولیه به «بازرسی» سپرده شدند.
بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان در گزارش ابتدایی خود نوشته بود که بعد از پرواز محمد اشرف غنی، و قبل از رسیدن طالبان به قصر ریاست جمهوری، حدود پنج میلیون دلار در وضعیت مشکوک و نامعلومی، احتملا در میان افراد محافظت ویژه رئیس جمهوری (PPS) که بعد از فرار او در قصر باقی مانده بودند، تقسیم شده است. سیگار گفته است که منبع این پول مشخص نشده است.
این نهاد حالا میگوید براساس گزارشهایی که به چندین مقام سابق دولت افغانستان ارائه شده، ۵ میلیون دلاری که در محوطه کاخ ریاست جمهوری یافته شده، «دارایی شخصی غنی بوده و در فهرست داراییهای او ثبت شده بوده است».
وکیل غنی در پاسخ به پرسشهای سیگار درباره منبع این پول گفته «رئیس جمهوری علنا تعهد خود را برای بنیان گذاشتن یک موسسه در روستای اجدادی خود با این پول مطرح کرده است». اما سیگار تایید کرده که این توضیح به هیچوجه قابل تامل به نظر نمیرسد و حتی کارکنان سابق خود رئیس جمهوری افغانستان و یک مقام ارشد سابق دولت گفته است ۵ میلیون دلار پول زیادی است و هیچکس این میزان پول را در خانه خود نگاه نمیدارد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است به نظر میرسد برخی اختلاف روایتها با وجود دو محموله مجزای پول توضیح داده میشود.
وکلای غنی به سیگار گفتهاند بخش عمده داراییهای شخصی اشرف و رولا غنی، همسرش از جمله داراییهای نقد آنها پشت سرمانده و نهایتا دزدیده شده است.
در چمدان آقای "کوچی"، رئیس سابق حفاظت ریاست جمهوری افغانستان، بودجه ماهیانه این اداره معادل ۲۰ میلیون افغانی و یا ۲۵۰۰۰۰ دلار قرار داشته که هنگام خروج از دفتر این اداره برداشته شده است. یک مقام ارشد دیگر گفته است کوچی در چمدان خود ۱۰ میلیون افغانی داشته است. رفیع فضلی، معاون مشاور امنیت ملی دولت نیز در کولهپشتی خود نزدیک به ۲۴۰ هزار دلار حمل میکرده که هنگام خروج به درخواست حمدالله محب، مشاور امنیت ملی سابق افغانستان از از دفتر مالی این اداره برداشت شده است.
سیگار افزوده است تمام خدمه و مسافران چهار هلیکوپتری که بعد از ترک افغانستان در این کشور فرود آمدهاند، به همراه خود این هلیکوپترها وارسی شدهاند و کلیه داراییهای یافت شده برای ثبت به دولت ازبکستان ارائه شده است.
یک یک افراد جداگانه و چندین بار درباره شغل خود و آنچه که در آن روز روی داده مورد پرسش قرار گرفتهاند. در پی این اتفاق هلیکوپترها مهر و موم شدهاند و اغلب مسافران شب را در باند فرودگاه زیر نظر نیروهای امنیتی ازبکستان صبح کردهاند.
چندین مقام سابق دولت گفتهاند از بانوی اول افغانستان شنیدهاند که او تنها ۸۰۰ دلار همراه خود دارد و به این دلیل کارکنان رئیس جمهوری برای چارتر کردن یک هواپیمای بمبافکن قزاق معادل ۱۲۰ هزار دلار از کاخ ریاست جمهوری برداشتهاند.
باقیمانده پول نقد که هزینه این بمبافکن نشده است میان ۵۴ افغان تقسیم شده است. بخشهایی از این پولها به خانواده اعضای گارد حفاظت ریاست جمهوری و کارکنان ارشد دولت که هنوز در افغانستان بودهاند فرستاده شده است. بخشهای دیگر این پول از جمله به عنوان هزینه سفر با هواپیما به کشورهای ثالث به کارکنان ارشد داده شده و باقی میان افرادی که عازم دوبی بودهاند تقسیم شده است.
اداره ویژه بازرسی برای بازسازی افغانستان در گزارش ابتدایی خود آورده بود که ادعا میشود دهها میلیون دلار از پول عملیاتی در اداره امنیت ملی (NDS) افغانستان از سوی مقامهای بلند پایه دولت پیشین دزدیده شده است.
در گزارش نهایی این اداره آمده که به گفته چندین مقام ارشد سابق دولت، بودجه اداره امنیت ملی افغانستان حدود ۲۲۵ میلیون دلار بوده است و پول نقد و عملیاتی آن به دهها میلیون دلار بالغ میشده و به گفته یک مقام ارشد سابق دولت این خزانه نقد دلاری، از صندوق اداره امنیت ملی ناپدید شده است. دو مقام سابق ارشد دولت به سیگار گفتهاند این پول سرقت نشده بلکه در مدت کوتاهی بعد از سقوط دولت به طالبان منتقل شده است.