عربستان، مقصد مناسب برای زنان مهاجر؟

به گزارش منیبان، شبکه «فرانس 24» گزارشی درباره وضعیت بغرنج  و رقت‌بار تعداد زیادی از کارگران خارجی در عربستان سعودی منتشر کرد که این کارگران مجبور به کار در شرایط سخت هستند و کارفرمایان سعودی  اغلب از آنها سوء استفاده می‌کنند.

بر اساس این گزارش، کارگران مهاجر  در عربستان سعودی گرفتار سیستمی هستند که حقوق کار آنها را به کارفرمایانشان مرتبط  کرده است.

 دلال‌ها چهره‌های ناشناخته هستند که در فیس‌بوک فعالیت و  وانمود می‌کنند که به زنان مهاجر ناامید برای فرار و نجات  از کارفرمایان خود باهدف یافتن شغل بهتر کمک می‌کنند.این افراد در واقع آسیب‌ پذیرترین افراد را  مورد هدف قرار می‌دهند و از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند.

ویدئویی که در اواخر سال 2022 در یوتیوب منتشر شد، 12 زن مهاجر  را نشان می‌دهد که در یک اتاق با هم ایستاده‌اند. زنان مهاجر با  زبان «سواحیلی» درخواست کمک می کنند. یکی از زنان حاضر در این ویدئو می گوید آنها پس از فرار از کارفرمایان خود در جده عربستان سعودی به دلیل شرایط رقت بار و غیرقابل تحمل، به دام دلال‌ها افتاده‌اند.

بسیاری از زنان آفریقایی که برای کار به عنوان کارگر خانگی به کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر می کنند، در شرایط بغرنجی به سر می‌برند. یکی از دلایل سختی شرایط آن‌ها ، سیستم مشکل‌ساز «حمایت» است که در آن کارگران خارجی باید توسط یک کارفرمای داخلی  حمایت شوند، به این معنی که وضعیت قانونی آنها در کشور به آن شخص وابسته است. در بسیاری از موارد، کارفرما پاسپورت کارگران را  مصادره  می‌کند و کنترل کاملی بر زندگی آنها  دارد.

عربستان سعودی در مارس 2021 اعلام کرد که اصلاحاتی را در سیستم  حمایت انجام داده استاما به گفته سازمان غیردولتی حقوق مهاجران، که مدافع حقوق کارگران در کشورهای خلیج فارس است، اکثر گروه‌های آسیب پذیر از جمله کارگران خانگی هنوز در شرایط سخت و بغرنجی هستند.

بدین ترتیب کارگران با وجود کارفرمای بدرفتار خود 2 راه دارند: بمانند و قرارداد قانونی خود را تکمیل کنند و در شرایط اسفناک و بغرنج به کار خود ادامه دهند یا فرار کنند.

کارفرمایان سعودی پاسپورت و تمام مدارک رسمی کارگران مهاجر را مصادره می‌کنند و تا  زمان اتمام قرارداد با آن‌ها،  مدارک را نزد خود نگه می‌دارند.بدین ترتیب اگر کارگری فرار کند، هیچ مدارکی نخواهد داشت و به هر کشوری نیز مهاجرت کند حمایت اولیه دولت آن کشور را از دست می‌دهد.

شبکه فرانس 24 با یک کارگر زن کنیایی به نام ماری که به عربستان سعودی برای کار مهاجرت کرده بود؛ صحبت کرد. ماری اعلام کرد که زندگی در عربستان بسیار دشوار بود.در خانه کارفرما گرسنه بودم و کارهای زیادی تنها برای دریافت غذای ناچیز و خواب ناکافی انجام می‌دادم.

بر اساس این گزارش، ماری تصمیم گرفت تجربیات تلخ و سخت خود در عربستان سعودی را در فیس‌بوک منتشر کند. یک  دلال سعودی  با دیدن پست او  به مریم قول زندگی بهتر با کار کمتر و آزادی بیشتر را داد.

دلال سعودی  گفت که برای 3500 ریال سعودی (معادل 885 یورو) به ماری کمک خواهد کرد. این جزئیات باعث شد که ماری پیشنهاد  وی  را بپذیرد و نشانی خود را به او بدهد. این دلال راننده‌ای را فرستاد تا ماری  را به خانه‌ وی  برساند؛اما ماری  پولی برای پرداخت کرایه و هزینه خود نداشت. بنابراین  وی به ماری گفت: هر شغل موجود را بپذیر تا بتوانی  هزینه حمل و نقل راننده را بپردازی. این دلال ماری را تحت اذیت و آزار جنسی قرار داد.

در این گزارش آمده است که سازمان ملل متحد و سازمان بین المللی مهاجرت (IOM  ) از این موضوع آگاه هستند و اینکه آنها برنامه‌هایی را برای کمک به کارگران مهاجر برای بازگشت به کشورهای مبدا اعلام کرده‌اند. با این حال، دسترسی به کارگران بدون مدرک اغلب دشوار است.

«یوون ندگی» سخنگوی سازمان بین‌المللی مهاجرت در آفریقای شرقی گفت: «پی‌گیری محل اقامت مهاجران فراری برای دولت کنیا دشوار است، زیرا  این مهاجران  برای اعلام  مکان خود با سفارت تماس ندارند».

شبکه خبری فرانس 24 با سفارت کنیا در عربستان سعودی درباره وضعیت کارگران خانگی ثبت نام نشده کنیایی تماس گرفت. اما پاسخی دریافت نکرد.

اگرچه از سال 1964 به‌طور رسمی برده‌داری در عربستان ممنوع شده است اما بسیاری از کارگران خارجی در این کشور در زمان حاضر در شرایطی مشابه برده‌ها زندگی می‌کنند و به‌طور معمول گزارش‌های مستندی منتشر می‌شود که نشان می‌دهد کارگران خارجی در این کشور با مشکلاتی مانند کار بیش از حد، خستگی، شکنجه و حتی محرومیت از آب و غذا مواجه هستند.

فعالان دفاع از حقوق کارگران و مهاجران خارجی تاکید می‌‌کنند بسیاری از کارگرانی که برای کار به عربستان سفر کرده‌اند با آسیب‌های دائمی جسمی به کشور خود بازگشته‌اند که در این میان موارد زیادی شکستن دست و پا و دندان به ثبت رسیده است.

سالهاست که کارگران خارجی به‌دلیل شرایط حاکم بر عربستان، در بدترین شرایط زیستی به‌سر می‌برند و در حالی که آمار کارگران خارجی به‌ویژه زنان در عربستان در سال‌های اخیر افزایش قابل‌توجهی یافته است، اما تعداد کمی از آنان موفق به یافتن شغل و موقعیت خوب در این کشور شده‌اند، در حالی که وضعیت بسیاری از آنان اسفناک و ناامیدکننده است و کسی هم حاضر نیست برای آنها کاری انجام دهد.

بیشتر این کارگران از کشورهای فقیری همچون سریلانکا، فیلیپین، نپال، پاکستان و موریتانی تنها با هدف فرار از فقر و فلاکت حاکم بر کشورهایشان و بهتر شدن شرایط زندگی‌شان به عربستان آمده‌اند و حاضر شده‌اند در مقابل دریافت مبالغ ناچیز، ساعات طولانی برای اربابان سعودی خود کار کنند، با این حال کارفرمایان سعودی‌ آنها حاضر نیستند همین مبلغ ناچیز را به موقع و به طور کامل به آنها پرداخت کنند و در صورتی که چنین درخواستی از سوی آنها مطرح شود، به بدترین شکل با آنها رفتار می‌شود و هیچ پشتوانه حقوقی محکمی برای دفاع از خود در برابر ظلم و ستم کارفرمایان خود در عربستان ندارند.

حدود 9 میلیون کارگر خارجی در عربستان سعودی حضور دارند. صدها هزار نفر از کارگران به‌دلیل شرایط سختی که برای مهاجران در عربستان وجود دارد، این کشور را ترک کرده‌اند. کارگران خارجی بدون کسب اجازه از کارفرمایان خود که عمدتاً شرکت‌های سعودی و یا اشخاصی هستند که از کارگران سودجویی می‌کنند، حق خروج از عربستان و یا تغییر شغل را ندارند.

در آگوست 2019 سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی اعلام کرد که مسئولان سعودی کارگران را بدون هرگونه تخلفی مجازات می‌کنند و در حق آنها جانب انصاف را رعایت نمی‌کنند و حقوق تضمین شده آنها بر اساس قوانین و منشورهای بین المللی را به آنها نمی دهند. این درحالی است که منشورهای بین المللی حقوق کارگران در زمینه دستمزد، خوش رفتاری، عدم پیگرد و حق رجوع به دستگاه قضایی و وکیل گرفتن را تضمین کرده است./ تسنیم