ترکیه مخالف ناتو شد؟

حمله روسیه به اوکراین، سوئد و فنلاند را مجبور کرده تا علنا درباره عضویت در ناتو اظهارنظر کنند.

به نظر می‌رسد استکهلم از هلسینکی تبعیت کرده و احتمالا درخواست پیوستن خود به این ائتلاف نظامی را تا روز دوشنبه ارائه کند.

لینده همچنین به خبرنگاران گفت: عضویت سوئد در ناتو آستانه درگیری‌های نظامی را بالا می‌برد و در نتیجه تاثیری برای جلوگیری از درگیری در شمال اروپا خواهد داشت. مهمترین پیامد عضویت در ناتو این است که سوئد بخشی از امنیت جمعی این ائتلاف می‌شود و در تضمین‌های امنیتی بر اساس ماده ۵ ناتو قرار خواهد گرفت.

بر اساس این ماده، حمله به هر کشور عضو ناتو با حمله متقابل از سوی تمامی اعضای آن روبرو می‌شود.

درحالیکه دو کشور سوئد و فنلاند روابط نزدیک و طولانی مدتی با ناتو داشته و به صورت منظم در رزمایش‌ها و جلسات عالی رتبه این ائتلاف حضور دارند، اما شامل پوشش این تضمین امنیتی نمی‌شوند.

دولت سوئد همچنین گفته که این گزارش شامل توصیه برای پیوستن به ناتو نمی‌شود و دو حزب "چپ" و "سبزها" این کشور نیز تنها احزابی هستند که از نتایج این گزارش حمایت نمی‌کنند. همچنین درخواست برای عضویت سوئد در ناتو باید توسط تمامی کشورها این ائتلاف و بعدا توسط پارلمان سوئد مورد تایید قرار گیرد.

با این حال، مخالف اصلی پیوستن این دو کشور به ناتو رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه است که روز جمعه گفت: برای ترکیه به عنوان عضو ناتو ممکن نیست که سوئد و فنلاند عضو این ائتلاف نظامی شوند چون این دو کشور محل بسیاری از سازمان‌های تروریستی هستند.

ترکیه در گذشته نیز سوئد و دیگر کشورهای غرب اروپا را بابت همکاری با "سازمان‌های تروریستی" که از سوی آنکارا مورد تقبیح هستند مانند حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) و یگان‌های مدافع خلق و همچنین حامیان فتح‌الله گولن، روحانی در تبعید و مخالف آنکارا مورد سرزنش قرار داده بود.

اگرچه آنکارا رسما از گسترش ناتو از زمان پیوستن به آن در ۷۰ سال قبل حمایت کرده اما مخالفتش می‌تواند دردسری بزرگ برای سوئد و فنلاند باشد که می‌خواهند به این ائتلاف نظامی ملحق شوند.

اردوغان در جمع خبرنگاران در استانبول گفت: این خطایی برای ناتو است که یونان را در گذشته به عضویت خود در آورد. ما تحولات مربوط به سوئد و فنلاند را دنبال می‌کنیم، اما دیدگاه مثبتی نداریم. ما نمی‌خواهیم اشتباهات مشابه را تکرار کنیم. علاوه بر این، کشورهای اسکاندیناوی محلی برای سازمان‌های تروریستی هستند. آنها حتی در برخی کشورها نماینده پارلمان هستند، امکان ندارد ما با این مساله موافق باشیم.

وزیر امور خارجه سوئد همچنین گفته که کشورش امیدوار است حمایت کافی را در ناتو در صورت ارائه درخواست برای عضویت به دست بیاورد و این را هم گفته که به همراه فنلاند بتواند از حمایت بسیار قوی کشورهای مهم عضو ناتو که ترکیه مایل است با آنها روابط خوب خود را حفظ کند، بهره‌مند شود.

وی همچنین ادامه داد، درباره اوضاع کنونی در یک جلسه غیررسمی با حضور وزرای خارجی کشورهای عضو ناتو در برلین صحبت می‌کند.

در این میان، جان کربی، سخنگوی کرملین نیز گفته که موضع آنکارا در ائتلاف ناتو با وجود اظهارات اردوغان، تغییری نکرده است.

"پکا هاویستو"، وزیر امور خارجه فنلاند نیز گفت: عضویت در ناتو یک روز اتفاق نمی‌افتد. قرار است با همتای ترکیه‌ای خود در برلین امروز (شنبه) دیدار کنم.

"کارن دونفراید"، دیپلمات ارشد آمریکایی در امور اروپا در وزارت خارجه این کشور نیز گفت: واشنگتن قصد دارد تا این مساله را در نشست امروز برلین با ترکیه مطرح کند. اظهارات مطرح شده از سوی اردوغان باعث شده تا ما درباره شفاف سازی موضع ترکیه به بررسی بپردازیم. ترکیه و سوئد فعالانه در ناتو همکاری کرده‌اند.

کاخ سفید نیز روز جمعه اعلام کرد که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا تلفنی با "مگدانلا اندرسون"، نخست وزیر سوئد و "سائولی نینیستو"، رئیس جمهوری فنلاند گفت‌وگو داشت و حمایت خود را از سیاست در باز ناتو و همچنین حق دو کشور در تعیین آینده، سیاست خارجی و مدیریت‌های امنیتی اعلام کرد.

عضویت دو کشور سوئد و فنلاند در ناتو نقشه ژئوپلیتیک شمال اروپا را دوباره ترسیم می‌کند.

روز پنجشنبه نیز رئیس جمهوری و نخست وزیر فنلاند گفتند که کشورشان با داشتن ۱۳۰۰ کیلومتر مرز و گذشته‌ای دشوار با روسیه باید برای پیوستن به ناتو آنهم بدون فوت وقت درخواست کند؛ تصمیمی که روسیه گفته اقدامی خصمانه و تهدیدی امنیتی به شمار می‌رود.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز گفته که از عضویت فنلاند در این ائتلاف به گرمی استقبال می‌کند و قول داده که روند پیوستن روان و سریع باشد؛ اقدامی که مورد حمایت واشنگتن نیز است.