هدف اصلی پوتین از سفر به ایران لو رفت

به گزارش منیبان، نشریه «وال استریت ژورنال» روز یکشنبه در یادداشتی آورده است که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در سفر به غرب آسیا به‌دنبال انتقال این پیام است که جایگاه کشورش در سطح جهانی بابت جنگ اوکراین تغییری نکرده است.

به نوشته این نشریه، پوتین در دومین سفر از زمان شروع جنگ در اوکراین، روز سه‌شنبه به تهران سفر کرده و قصد دارد در آنجا با «سید ابراهیم رئیسی»  رئیس جمهور ایران و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه دیدار کند. این سفر، اهمیت جایگاه پوتین در حفظ قدرت نفوذ روسیه در غرب آسیا را منعکس می‌کند. سفر او درست چند روز پس از سفر «جو بایدن» همتای آمریکایی او انجام شده که قصد داشت کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی را به مقابله با روسیه، چین و ایران وادار کند. کشورهایی که از زمان عقب نشستن آمریکا از منطقه، نفوذ خود را گسترش داده‌اند.

وال استریت ژورنال می‌افزاید: «آقای پوتین به دنبال تحکیم روابط با روسیه و ایران به‌عنوان یکی از دشمنان آمریکا است. کشوری که همانند روسیه هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته و به یکی از شرکای تجاری و نظامی کلیدی مسکو تبدیل شده است. به گفته مقامات اطلاعاتی آمریکا، در ماه‌های ژوئن و جولای مقامات روسیه به ایران سفر کرده‌اند تا از پهپادهای تهاجمی ساخت این کشور بازدید کنند». با وجود طرح این ادعا از سوی آمریکا، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با همتای اوکراینی، ادعای واشنگتن را رد کرد.

در این یادداشت آمده است، دیدار پوتین با اردوغان نیز در شرایطی انجام می‌شود که ترکیه توانسته نقش حیاتی میانجی را در جنگ اوکراین برای خود بتراشد. ترکیه به‌عنوان یکی از اعضای ناتو، پیش از شروع جنگ اوکراین بر سر تقویت روابط با مسکو با واشنگتن درگیر شده بود و پس از شروع جنگ با وجود محکوم کردن آن و فروش پهپاد به اوکراین، از تحریم‌ها علیه مسکو تبعیت نکرد.

«دمیتری ترنین» تحلیل‌گر روس مسائل سیاست خارجی درباره سفر پوتین به وال استریت ژورنال گفت: «سمت و جهت سفر خارجی رئیس جمهور نشان می‌دهد که اکنون او نیاز و فرصت برای دیپلماسی روسی را در کجا می‌بیند.

این نشریه می‌افزاید، دیدار سران سه کشور در حالی انجام می‌شود که سوریه بحث محوری آن‌ها است. تهران حامی دولت سوریه است و آنکارا از نیروهای مخالف آن حمایت می‌کند. به گفته «فئودور لوکیانوف» مدیر هیأت مشاوره کرملین در سیاست خارجی و دفاعی، مسکو در این دیدار تأکید خواهد کرد که علی‌رغم مشغولیت در جنگ اوکراین، همچنان بازیگر کلیدی در سوریه خواهد ماند.

وال استریت ژورنال می‌نویسد، با اینکه روسیه بیش از صد هزار نیرو به اوکراین اعزام کرده، توانسته با هزینه اندکی، جای پای نظامی خود را در سوریه و لیبی حفظ کرده و بر کل منطقه اثر بگذارد. طی هفته‌های گذشته روسیه برخی عملیات‌های نظامی خود را در سوریه تشدید کرده و حملاتی هوایی در مجاورت پایگاه‌های آمریکایی انجام دهد و برای نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه دردسر ایجاد کند.

این یادداشت با اشاره به اینکه پوتین و رئیسی زمستان سال گذشته و سپس ماه گذشته در ترکمنستان دیدار داشته‌اند به نقل از «مارک اِن.کاتز» استاد دانشگاه جورج میسون می‌نویسد: «او تلاش زیادی را به این رابطه اختصاص داده است».

وال استریت ژورنال به نقل از تجار ایرانی می‌نویسد، یکی از جنبه‌های تقویت روابط ایران و روسیه، دور زدن تحریم‌ها است. این معاملات شامل فروش پوشاک ایرانی به خریداران روس برای جایگزین شدن محصولات غربی و همچنین فروش قطعات یدکی خودرو به خودروسازان روس است. ایجاد کوریدورهای صادراتی از روسیه به هند از طریق ایران نیز مورد بحث قرار گرفته است.

«الکساندر نوواک» ماه گذشته با «جواد اوجی» وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد و گسترش مناسبات دو کشور به بحث گذاشته شد. نوواک در این سفر اعلام کرد که تبادلات تجاری بین دو کشور با افزایشی ۸۰ درصدی به چهار میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ رسید و انتظار می‌رود در آینده نزدیک این مبلغ به ۴۰ میلیارد دلار برسد.

این یادداشت می‌افزاید، روسیه با وجود تحریم‌های غرب، توانسته روابط گرم خود را با دیگر کشورهای منطقه از جمله مصر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی حفظ کند. روسیه از زمان شروع جنگ اوکراین تهدید کرده که غلات و دیگر تولیدات مهم خود را فقط به «کشورهایی که مواضع دوستانه با ما دارند» صادر می‌کند. این مسئله می‌تواند برای مصر که ۷۰ درصد گندم خود را از روسیه و اوکراین تأمین می‌کند بسیار مهم باشد. ترکیه نیز ۸۰ درصد این منابع را از این دو کشور تأمین می‌کند.

وال استریت ژورنال می‌نویسد، از بحث‌های مهم در دیدار پوتین و اردوغان، می‌تواند به طرح پیشنهادی سازمان ملل برای از سر گرفته شدن صادرات غلات از طریق دریای سیاه، مداخله ترکیه در جنگ اوکراین و تهدیدات اخیر این کشور برای عملیات نظامی جدید در خاک سوریه است. مذاکره‌کنندگان روسیه، اوکراین و ترکیه روز روز چهارشنبه بر سر صادرات غلات از طریق کشتی‌های حاضر در دریای سیاه به توافق رسیدند که امید برای آزاد شدن بیست میلیون تن غلات و محصولات کشاورزی اوکراین را زنده کرد. با این حال سازمان ملل و کشورهای غربی گفته‌اند جزئیات فنی این طرح همچنان باید مورد مذاکره قرار گیرد.

این نشریه می‌افزاید، ترکیه به‌عنوان میزبان دو دور مذاکرات شکست‌خورده روسیه و اوکراین، قصد دارد از این ملاقات برای اصرار بر انجام عملیات علیه کُردهای شمال سوریه استفاده کند. لوکیانوف در این باره می‌گوید:‌ «ترکیه شاید تنها کشوری باشد که روسیه به‌عنوان میانجی این درگیری به آن نظر داشته باشد. در حال حاضر زمینه‌ای برای مذاکرات صلح وجود ندارد اما زمان آن خواهد رسید».

علاوه بر وال استریت ژورنال، خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی به دیدار مهم و سه جانبه روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه به میزبانی آیت الله سید ابراهیم رئیسی در تهران که قرار است روز سه شنبه برگزار شود پرداخت. تهران، مسکو و آنکارا طی سالهای گذشته به عنوان بخشی از روند صلح آستانه برای حل و فصل بحران ۱۱ ساله سوریه با یکدیگر دیدار و رایزنی کرده‌اند. از سوی دیگر  رئیس جمهور ترکیه پیش از این بارها خواستار دیدار با پوتین برای کمک به حل و فصل تنشهای جهانی از زمان آغاز جنگ در اوکراین بوده است. (جزئیات بیشتر)

دفتر ریاست جمهوری ترکیه درباره این ملاقات‌ها اعلام کرده اردوغان قرار است ۱۹ جولای (سه شنبه ۲۹ تیر) در هفتمین نشست شورای همکاری عالی ترکیه و ایران با حضور آیت الله رئیسی حضور یابد. اردوغان همچنین در نشست سه جانبه با پوتینرئیس جمهور روسیه  و رئیس جمهور ایران در چارچوب روند آستانه شرکت خواهد کرد. انتظار می‌رود این سه رئیس جمهور در مورد تحولات اخیر در سوریه و مبارزه با تروریسم از جمله علیه داعش و  «پ‌ک‌ک» و بازگشت داوطلبانه پناهجویان سوری به سوریه گفت‌وگو کنند. (جزئیات بیشتر)

پیش از این «محمدرضا پورابراهیمی»  رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که رئیس جمهور روسیه به ایران سفر خواهد کرد، گفت: «برنامه‌ریزی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه اولویت رایزنی‌های روسای جمهور دو کشور خواهد بود». این در حالی است که در هفته‌های اخیر کشورهای غربی به ویژه مقام‌های ایالات متحده آمریکا تلاش می‌کنند با طرح ادعاهایی بی‌اساس، علیه روابط میان مسکو و تهران فضاسازی کنند و مانع پیشرفت ارتباطات دو کشور شوند.