چرا روزی برخی افراد بیشتر از دیگران است؟
محمد علی انصاری مفسر قرآن و نهج البلاغه، در شرح دعای ۲۵ صحیفه سجادیه به بیان عدالت در رزاقیت خداوند میپردازد.
به گزارش منیبان ، محمد علی انصاری ، مفسر قرآن کریم و استاد حوزه و دانشگاه به تفسیر آیاتی از قرآن کریم و بیانات امیر حکمت و بلاغت امیرمومنان علی (ع) و شرح دعاهای صحیفه سجادیه پرداخته است که به صورت روزانه و موضوعی، در ماه مبارک رمضان تقدیم مخاطبان خواهد شد.
در روز پنجم ماه مبارک رمضان محمدعلی انصاری در بیان عدالت در رزاقیت خداوند به شرح خطبه ۳۵ صحیفه سجادیه پرداخته است که در زیر میخوانید:
امام سجاد (ع) فرمود خدا را حمد میکنم برای آنکه رضایتش را حکم و قضای خودش را نصیب من کرده است از آنچه که از قواعد و قوانین جاری الهی در وجود میبینم. امام سجاد (ع) این قضا و قدر را در حوزه مسائل مالی و اقتصادی بیان میکنند.
امام سجاد (ع) میفرمایند: و من به این حقیقت رسیدهام که خداوند روزی و معیشت را بین بندگانش تقسیم کرده است و با فضل با همه بندگان و انسانها رفتار میکند.
خداوند رزاق است. خداوند رزق را میآفریند که هیچ کسی ایجاد کننده آن نیست. در رزقی که در وجود ما احتیاج و نیاز انسانهاست. انسانها آب و اکسیژن را خلق نکردند و خلق آن تنها به دست خداوند بوده است لذا خداوند رزاق یعنی روزی آفرین است.
خداوند رزاق است یعنی شیوه استفاده را به ما روحی و جسمی داده است. ابزار مادی را به ما عطا کرده و به لحاظ اندیشه نیز توانایی استفاده از رزق را به ما داده است. خداوند کلیات امر رزق را مستقیم خودش به عهده دارد. پدیده آب و هوا را ذات حق خودش اداره میکند اوست که بادها را میفرستد.
خداوند قواعد و قضا در امر رزق را تعریف کرده است که انسانها چگونه باید عمل کنند تا به لحاظ مادی و معنوی بهرهمند باشند. به لحاظ مادی باید تلاش کنند و اندیشه را به کار بیاندازند. در آیه ۱۵ سوره ملک میفرمایند: «فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا» انسانها باید با تمام سختی حرکت کنند و خودشان را به رزق برسانند و این قضای الهی است و تعیین قاعده الهی است یا میروند به دنبال رزقشان یا مینشینند و محروم میمانند.
به لحاظ معنوی راهکارهایی که خداوند مقدر کرده، قضای الهی است که انسانها به رزق بهتری میرسند که عبارت قرآنی آن میشود «وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا»
در مرحله چهارم رزق را به گونهای میبینید که خارج از اختیار انسان است یعنی خداوند خود امورات رزق را تعیین میکند که عبارت قرآنی آن در سوره زخرف آمده است: «نحْنُ قَسَمْنَا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا» جایی که نه بحث کندی، تنبلی و عدم تلاش ما مطرح است، اما با تمام اینها احساس میکنیم تفاوتهایی وجود دارد گروهی ممکن است مرزوقتر باشند و راحتتر به رزقی میرسند و گروهی با دشواری بیشتر و حتی ممکن است کمتر بهرهمند باشند.
گاهی روزی و معیشتی برای انسانها میرسد یا نمیرسد که از محدوده تلاش و اختیار انسان خارج است. چنین امری اتفاق نمیافتد مگر به قضای الهی. روزی به انسان میرسد که انسان طلبش نکرده است. امام سجاد (ع) این حوزه را به عنوان قضای الهی میگویند که در مواجه با این قضا انسان دو حال میتواند داشته باشد یا رضایت است یا عدم رضاست.
بعد از اینجا باب رحمت را به ذکر و درود خاندان پیامبر تلطیف میکنند. تا به برکت درود بر پیامبر و خاندانش باب استجابت گشوده شود.
امام ستایش الهی را بر نعمت خرسندی و رضایتمندی به حکم الهی به جا میآورند و در پناه این رضایتمندی بیان کرد این معیشت بندگان بر اساس عدالت خداوندی در وجود است؛ و این جمله معروف از امام باقر (ع) است که «قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ مِنْ عِبَادِیَ اَلْمُؤْمِنِینَ لَمَنْ یَسْأَلُنِی اَلشَّیْءَ مِنَ اَلْعِبَادَةِ فَأَصْرِفُهُ عَنْهُ مَخَافَةَ اَلْإِعْجَابِ بِنَفْسِهِ وَ إِنَّ مِنْ عِبَادِیَ اَلْمُؤْمِنِینَ لَمَنْ لاَ یُصْلِحُهُ إِلاَّ اَلْفَقْرُ وَ لَوْ صَرَفْتُهُ إِلَی اَلْغِنَی لَهَلَکَ» امام باقر علیه السّلام فرمود: خداوند عزّ و جلّ میفرماید: بعضی از بندگان مؤمنم از من طلب توفیق در عبادت را میکنند، من این توفیق را نصیبشان نمیکنم، چون میترسم موجب خود بزرگ بینی او شود، و بعضی از بندگان مؤمنم کسانی هستند که فقط در حال فقر ساخته میشوند، و اگر او را توانگر سازم هلاک شود.
اینکه حد و اندازه اینها چیست و برای هر شخص تا چه مقداری مفروض است را نمیدانیم تنها تمام اینها در جمله سید الساجدین (ع) پدیدار میشود که شهدت القسم معایش بالعدل. شهادت میدهم که تمام تقسیم معایش و روزی بندگان به عدل خداوندی است.
منبع:مهر