هفته پرماجرا برای ایران از وین تا ژنو!
یک هفته پیش از برگزاری نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وزیر خارجه ایران در نشست شورای حقوق بشر و کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد شرکت می‌کند.
به گزارش منیبان، نزدیک به چهار ماه از زمانی می‌گذرد که ایران در طول یک هفته در نهاد بین‌المللی در وین و ژنو دو قطعنامه دریافت کرد. روز ۲۶ آبان در وین، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای انتقادی علیه ایران صادر کرد و یک هفته بعد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز به بهانه اعتراضات در ایران قطعنامه‌ای در محکومیت ایران صادر کرد و خواستار تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب در مورد حوادث اخیر در ایران شد. کمتر از چهار ماه بعد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشست تازه‌ای برگزار می‌کنند. نزدیک شدن به نشست شورای حکام آژانس، بار دیگر موضوع پرونده هسته‌ای ایران را به سطح رسانه‌ها بازگردانده است. درحالی که نزدیک به یک سال از واپسین جلسه رسمی ایران، ۱+۴ و امریکا برای مذاکره درخصوص احیای برجام می‌گذرد، روز یکشنبه، ویلیام برنز، رییس آژانس اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) در مصاحبه‌ای تاکید کرد که ارزیابی اطلاعاتی امریکا این است که ایران هنوز تصمیمی برای تولید سلاح هسته‌ای نگرفته است. همزمان، وزیر جنگ اسراییل در تماسی تلفنی با همتای امریکایی خود خواستار افزایش تلاش‌ها برای جلوگیری از افزایش ظرفیت هسته‌ای ایران شد.
امروز همچنین قرار است نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برگزار شود و هر چند برخلاف جلسه پیش صدور قطعنامه‌ای درخصوص ایران در دستور کار این نشست نیست، اما براساس اطلاعات منتشر شده تا لحظه تنظیم این گزارش قرار است حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ژنو سفر کند تا در این نشست سخنرانی کند و با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در حاشیه این نشست دیدار کند. العربی الجدید در گزارشی تایید نشده به نقل از منابع آگاه مدعی شده است که امیرعبداللهیان در این سفر «با طرف‌های اروپایی در مورد مذاکرات هسته‌ای رایزنی خواهد کرد.» ادعای این رسانه عرب‌زبان درحالی مطرح می‌شود که مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام یک سال است که متوقف شده و از پاییز سال جاری، طرف‌های غربی به ویژه آلمان و ایالات متحده امریکا بارها اعلام کرده‌اند گفت‌وگو برای احیای برجام در اولویت آنها قرار ندارد. برنامه دیگر امیرعبداللهیان در سفر به ژنو، شرکت در کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد خواهد بود.
رییس آژانس اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) روز گذشته در مصاحبه‌ای با یک شبکه تلویزیونی امریکا با تکرار این ادعا که ایران در گذشته برنامه‌ای برای تولید سلاح هسته‌ای داشته است، تاکید کرد که ارزیابی اطلاعاتی امریکا نشان می‌دهد مقام‌های ایران در حال حاضر برنامه‌ای برای تولید سلاح هسته‌ای ندارند. خبرنگار برنامه تلویزیونی فیس د نیشن شبکه سی‌بی‌اس، از رییس آژانس اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) پرسید: «آیا رهبران ایران تصمیم خود را برای دنبال کردن ساخت سلاح هسته‌ای گرفته‌اند؟» ویلیام برنز، رییس دستگاه جاسوسی امریکا به این سوال پاسخ داد: «تا جایی که ما اطلاع داریم، باور نداریم که رهبر معظم ایران برای از سرگیری برنامه تسلیحاتی هسته‌ای ایران که به داوری ما از پایان سال ۲۰۰۳ متوقف یا تعلیق شده است، تصمیمی گرفته باشد. اما دو ستون دیگر برنامه تسلیحاتی، یعنی برنامه غنی‌سازی که در حد بسیار زیادی پیشرفت کرده است تا جایی که اگر تصمیم بگیرند اورانیوم را در سطح ۹۰درصد غنی‌سازی کنند در عرض چند هفته به آن می‌رسند و دیگری سامانه‌های موشکی آنها که می‌توانند در صورت ساخت بمب هسته‌ای آن را حمل کنند، در حال پیشرفت است. جواب به سوال شما نه است. ما شاهدی نداریم که تصمیمی برای از سرگیری برنامه تسلیحاتی هسته‌ای گرفته باشند، اما دیگر ابعاد این چالش با سرعت نگران‌کننده‌ای پیشرفت می‌کنند.»
به‌‌رغم تاکید تصریح مقام اطلاعاتی امریکا درخصوص صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، مقام‌های اسراییلی همچنان به واشنگتن برای رویارویی با تهران در مورد برنامه اتمی فشار وارد می‌کنند. روز یکشنبه، یووال گالانت، وزیر جنگ رژیم اسراییل در گفت‌وگویی با لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده امریکا تلفنی گفت‌وگو کرد. براساس بیانیه وزارت جنگ اسراییل، موضوعی که از آن با عنوان «تهدید هسته‌ای ایران» یاد شده، بخشی از گفت‌وگوهای این دو مقام بوده است. براساس این بیانیه گالانت در این گفت‌وگو از نگرانی خود نسبت به «استمرار غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران» گفته و بر اهمیت «جلوگیری از یک ایران هسته‌ای» تاکید کرده است. براساس این بیانیه، وزیر جنگ رژیم اسراییل به وزیر دفاع امریکا گفته است: «باید تلاش‌های‌مان را برای جلوگیری از دستیابی ایران به توانایی هسته‌ای، افزایش دهیم.»
دوشنبه هفته بعد هم نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار می‌شود که انتظار می‌رود با توجه به عدم پیشرفت در مذاکرات ایران و آژانس در خصوص سوالات باقیمانده پادمانی، بار دیگر شاهد صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در این نشست باشیم. نخستین نشست شورای حکام آژانس در سال ۲۰۲۳ درحالی قرار است دوشنبه هفته آینده برگزار شود که ۴ ماه پیش، ۲۶ آبان ۱۴۰۱ در نشست قبلی، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای انتقادی علیه ایران صادر کرد و از ایران خواست تا «بدون تاخیر، توضیحات فنی موجهی را درباره ادعاهای مطرح شده و همچنین امکان دسترسی به سایت‌ها و تجهیزات برای جمع‌آوری نمونه‌ها فراهم کند.» این قطعنامه که با ۲۶ رای موافق، ۲ رای مخالف و ۵ رای ممتنع تصویب شده بود، در واکنش به گزارش رافایل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر شده بود که ادعا می‌کرد ایران هنوز پاسخ‌های قانع‌کننده‌ای درخصوص سوال‌های باقیمانده آژانس درخصوص سه سایت ادعایی که آژانس مدعی پیدا شدن ذرات هسته‌ای در آن است.
در طول هفته‌های گذشته ادعاهایی در رسانه‌های غربی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده که به اعتقاد برخی تحلیلگران تلاشی از سوی طرف‌های غربی است تا افکار عمومی را برای صدور قطعنامه در شورای حکام علیه ایران آماده کنند. ابتدا در بهمن ماه سال جاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه به اعضای شورای حکام از «تغییرات اعلام نشده در ترکیب سانتریفیوژها» در تاسیسات هسته‌ای فردو خبر داده بود. ایران در واکنش به این ادعا گفته بود که این گزارش براساس خطای بازرس ارایه شده است و همان زمان با توضیحات ایران مساله حل شده بود، اما سه کشور اروپایی طرف برجام و امریکا در بیانیه‌ای مشترک از ایران انتقاد کردند و پاسخ ایران را ناکافی توصیف کردند. هفته گذشته ادعای دیگری در مورد برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران از سوی یک رسانه غربی منتشر شد. بلومبرگ در گزارشی به نقل از دو دیپلمات ارشد نوشته بود که بازرسان آژانس در بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران ذرات اورانیوم غنی‌شده ۸۴درصد کشف کرده‌اند. در واکنش به این گزارش سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد که ایران برنامه‌ای برای غنی‌سازی بالاتر از ۶۰درصد ندارد و کشف ذرات ناچیز با غنای بالاتر در محل شیر جمع‌آوری محصول، امری طبیعی محسوب می‌شود. روز شنبه، لورنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از دو منبع آگاه خبر داد که آژانس قصد ندارد گزارشی مستقل در مورد کشف ذرات اورانیوم با غنای ۸۴درصد در تاسیسات هسته‌ای ایران به شورای حکام ارایه بدهد.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قرار است جلسه پنج هفته‌ای خود را از امروز آغاز کند. یکی از مهمانان این جلسه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران است. برخلاف جلسه گذشته، موضوع نقض ادعایی حقوق بشر در ایران در دستور کار نشست قرار ندارد و دستور کار جلسه مربوط به نگرانی‌های حقوق بشری در مورد جنگ روسیه علیه اوکراین، سرکوب مخالفان در بلاروس و روسیه، درگیری‌های خشونت‌بار در سرزمین‌های اشغالی فلسطین و تلاش برای صلح در منطقه تیگرای اتیوپی، اصلی‌ترین دستور کارهای این اجلاس هستند. علاوه بر این موضوع‌های کلی مانند تبعیض، آزادی ادیان، حق مسکن، اثر تحریم‌های اقتصادی علیه دولت‌ها بر مردم عادی و همچنین موضوع‌های کشوری مانند مسایل افغانستان، سوریه، میانمار، نیکاراگویه و سودان جنوبی هم در دستور کار نشست قرار دارند. براساس برنامه اعلام شده روز دوشنبه قرار است آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، ولکر تورک، کمیسر عالی جدید حقوق بشر سازمان ملل متحد و روسای جمهوری کنگو، مونتنگرو و کلمبیا در این جلسه سخنرانی کنند. سخنرانی برنامه‌ریزی شده برای وزیر امور خارجه ایران، بعد از سخنرانی آنالنا بایربوک، وزیر خارجه آلمان و کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه برگزار خواهد شد. همچنین کینگ گانگ، وزیر خارجه چین و آنتونی بیلنکن، وزیر خارجه ایالت متحده امریکا نیز به صورت ویدیوکنفرانس در این اجلاس سخنرانی خواهند کرد.
همچنین روسیه که سال گذشته پس از تلاش‌ها برای لغو عضویت این کشور از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد، عضویت خود را در این شورا لغو کرده بود، قرار است در سطح معاون وزیر امور خارجه، سرگیی ریابکف، در این نشست شرکت کند. سال گذشته همزمان با سخنرانی ویدیویی سرگیی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در نشست شورای حقوق بشر که بعد از آغاز حمله به اوکراین انجام شد، تعدادی از نمایندگان کشورهای غربی جلسه را ترک کردند. انتظار می‌رود در این جلسه، امریکا و متحدان غربی‌اش علاوه بر روسیه، به چین نیز به بهانه سرکوب معترضان دموکراسی خواه در هنگ‌کنگ، نگرانی‌ها در مورد وضعیت تبت و همچنین وضعیت مسلمانان سین‌کیانگ، فشار بیشتری وارد کنند.
منبع: اعتمادآنلاین
