رونمایی از کتاب جدید کارنامه و خاطرات آیت‌الله هاشمی با عنوان اصلاحات در بحران

به گزارش منیبان، کتاب کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال 1379، با عنوان «اصلاحات در بحران» منتشر شد و در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی خواهد شد. این جلد از خاطرات، به اهتمام محسن هاشمی رفسنجانی تهیه شده است. 

عماد هاشمی، مدیرعامل دفترنشر معارف انقلاب، در گفت و گو با خبرنگار ما، با بیان این خبر افزود: نوشته های آیت الله هاشمی رفسنجانی به مدت 35 سال از اول فروردین 1360 تا یک روز پیش از درگذشت بدون وقفه ادامه داشته و شامل 35 دفتر است. این روزنوشت ها حاوی ناگفته های فراوانی از کارنامه او و انقلاب اسلامی است که نقاط ضعف و قوت مدیریت جامعه ایرانی را به خوبی مشخص می کند.

وی اضافه کرد: خاطرات سال 1379 روایت دست اولی از سالی پرالتهاب و پرحادثه برای دولت اصلاحات و مجلس ششم بوده که مدام درگیر بحران های پیاپی شده است. آیت الله هاشمی در سال 79 به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، فرصت بیشتری برای ثبت خاطرات داشته است و در نتیجه علاوه بر ثبت جزئیات، تحلیلی شدن نسبی خاطرات را به همراه داشته است. 

هاشمی گفت: ما امسال، برای اولین بار متن اصلی خاطرات را بدون پانوشت و تصاویر و اسناد و نمایه، در اسفندماه به صورت ضمیمه روزنامه شرق منتشر کردیم و بسیار مورد استقبال قرار گرفت. دفترنشر معارف انقلاب، در نظر دارد سایر کتاب های خاطرات آیت الله هاشمی را به همان صورت اصل خاطرات، به تدریج به صورت ضمیمه روزنامه منتشر کند.

وی در مورد علت انتشار ضمیمه، با قدردانی از همکاری روزنامه شرق، خاطرنشان کرد: واقعیت این است که گرانی سرسام آور کاغذ تحریر، قیمت کتاب‌ها را بسیار بالا برده؛ طوری که امکان تهیه آن برای بخش مهمی از مردم کتابخوان، مخصوصا جوانان و دانشجویان، بسیار سخت شده است. هدف دفتر نشر معارف انقلاب از انتشار ضمیمه روزنامه، قبل از انتشار کتاب، معطوف به آن بودکه علاقه مندان بیشتری بتوانند این یادداشت‌های منحصر به فرد تاریخی را مطالعه کنند و از آن بهره ببرند. همچنین ما بتوانیم از نظرات و بازتاب‌های آن، برای رفع نواقص در کتاب‌های آتی استفاده کنیم. 

مدیرعامل دفترنشر معارف انقلاب تصریح کرد: خاطرات سال 1379، روایت دست اول از سالی پرالتهاب و پرحادثه است که دولت اصلاحات در کنار مجلس ششم با اکثریت طرفدار دولت، درون بحران‌های پیاپی گرفتار آمده‌اند. در این سال هم طبق رسم مألوف، آیت‌الله هاشمی، نقش وزنه تعادل را ایفا می‌کرد و تلاش او صرف حفظ اعتدال در فضای سیاسی و تعدیل تُندروی‌های چپ و راست می‌شد. 

وی افزود: سال 1379 در حالی آغاز شد که فضای سیاسی ملتهب بود. طرفداران آقای خاتمی، در انتخابات مجلس ششم، پیروزی بزرگی را به‌دست آورده بودند. شورای‌نگهبان در مورد سلامت انتخابات در برخی حوزه‌ها، از جمله حوزه انتخابیه تهران، مطمئن نبود و گروه‌های بازرسی و بازشماری آرا تعیین‌کرده بود. پیروزی اصلاح‌طلبان در مجلس ششم، نیروهای راست سنتی را نگران ساخته بود و موج سهمگین مطبوعات، این نگرانی را بیشتر می‌کرد. در این خاطرات معلوم می شود، در اغلب ملاقات‌ها، جریان راست سنتی به هاشمی پناه برده و نقد دولت را دارند و از تضعیف ارزش‌های اسلامی و انقلابی سخن می‌گویند، چاره‌جویی می‌کنند و درخواست نقش‌آفرینی دارند. 

هاشمی اضافه کرد: بعد از تشکیل مجلس ششم بدون حضور هاشمی‌ رفسنجانی، طرح جنجالی اصلاح قانون مطبوعات و نیز طرح حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان، در اوایل همین سال 1379، گرچه با دخالت رهبری ناکام ماند و حاصلی در پی نداشت، اما مطبوعات و شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای، با تُندکردن فضای سیاسی‌کشور و تحریک اقشار مختلف مردم، شکاف میان دولت و حاکمیت را عمیق‌تر ساختند و تنور بی‌اعتمادی و اختلافات جناحی کنشگران سیاسی درون نظام را شعله‌ور نمودند. با احساس خطر جناح راست و نیروهای سنتی‌که در هسته اصلی قدرت حضور داشتند و فعال‌‌شدن برخی نهادها، بخش مهمی از این رسانه‌ها در اردیبهشت سال 1379 به محاق توقیف و تعطیلی افتادند. آیت‌الله  با مشاهده شکاف فزاینده جناح‌های سیاسی، تلاش می‌کرد اعتدال را به فضای سیاسی بازگرداند.

وی گفت: روابط قوای مقننه و مجریه با قوه قضاییه، در پی اوج‌گیری کشکمش میان دو جناح رقیب سیاسی، روز به روز تیره‌تر می‌شد و نتیجه آن محاکمه‌ها، دستگیری‌ها و محکومیت‌ها و بحران‌هایی برای دولت و مجلس اصلاحات بود که گوشه‌هایی از آثار آن را در این کتاب خاطرات می‌خوانید. وقایع دیگری از جمله، مطالبه رهبری برای تعریف حدود و ثغور اصلاحات، توقیف و تعطیلی تعدادی از روزنامه‌های طرفدار دولت به عنوان پایگاه دشمن، برخورد با شرکت‌کنندگان کنفرانس برلین و محاکمه آنها و ایراد اتهام ارتداد و محاربه به حسن یوسفی اشکوری، فعال ملی مذهبی، به دلیل مواضع‌اش در این کنفرانس،کناره‌گیری مهاجرانی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اثر فشار بیرونی، جنبش دانشجویی و حوادث خرم‌آباد در جریان سمینار دفتر تحکیم وحدت و ممانعت از بعضیسخنرانی‌ها از جمله عبدالکریم سروش و محسن کدیورو بروز ناآرامی‌ها، محاکمه مصطفی تاج‌زاده، معاون سیاسی وزارت کشور، به‌ عنوان متهم پرونده وقایع خرم‌آباد و نیز تخلف در انتخابات تهران، انتشار اینترنتی کتاب خاطرات آیت‌الله منتظری و طرح مواضع ایشان در مصاحبه با رسانه‌های فارسی‌زبان، حکم دادگاه 13 یهودی در استان فارس به اتهام جاسوسی، اعلام حکم دادگاه متهمان قتل‌های زنجیره‌ای، درگیری بی‌سابقه قوه قضاییه و وزارت کشور و نیز نامه‌نگاری رسانه‌ای و تخریب‌های دامنه‌دار مجلس ششم با قوه قضاییه، در خاطرات این سال بازتاب یافته است.

عماد هاشمی با بیان این مطلب که در خاطرات سبک مختصرنویسی و اشارات ضمنی و گاه رمزگونه، وجه غالب یادداشت‌ها را تشکیل می‌دهد، تاکید کرد: آیت الله هاشمی، عملکرد کنشگران اجرایی کشور را پایش می‌کند، به بیان تحلیلی و دقیق از وقایع و رویدادها پرداخته و چنین نگرشی برای مورخین و صاحب‌نظران سیاسی بسیار مغتنم، ارزشمند و قابل استفاده است. ضمن اینکه مطالبی که در آن سال‌ها به رشته تحریر درآمده، علاوه بر اهمیت روایی، نشان دهندة تفکر، روحیه و عمل مسئولان کشور در آن سال‌ها است.

وی در پایان گفت: با انتشار این کتاب، 16 دفتر دیگر تا سال 1395، برای انتشار باقی‌مانده است که به تدریج آماده‌سازی و منتشر خواهد شد و ما امیدواریم، انتشار مجموعه خاطرات در تدوین واقعیت‌های تاریخ انقلاب اسلامی، دستمایه مفید و ارزشمندی برای پژوهشگران و مورخان و ادای دین به آن مجاهد انقلابی و دلسوز ملتباشد. 

کتاب « هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 1379: اصلاحات در بحران» در  672 صفحه قطع وزیری و جلد سلفون در کتابفروشی های سراسر کشور در دسترسعلاقه مندان است.