تصور قدر قدرتی از هیچ قدرتی در جهان نباید داشت/ روسیه نتوانست روایت درستی از حمله به اوکراین ارایه بدهد

به گزارش خبرنگار سیاسی منیبان، سید عباس عراقچی، دبیر شورای راهبردی روابط خارجی،  در نشست نقد و بررسی کتاب سیاست خارجی قدرتهای بزرگ که در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، گفت: کشوری قدرتمند است که اولا حضور و دسترسی در سطح جهانی داشته باشد و از قدرت نظامی و سلطه دریایی و هوایی مناسبی برخوردار باشد و این شامل فناوری فضایی و موشکی هم می شود. ثانیا باید قدرت اقتصادی بالایی داشته باشد. کشور قدرتمند کشوری است که بتواند هزینه های اعمال قدرت خود را بپردازند. 

او اضافه کرد مولفه سوم قدرت، توان مداخله پنهان است که همان نیروهای امنیتی و اطلاعاتی هستند. وی مولفه چهارم را توان تاثیرگذاری فرهنگی اجتماعی دانست. و بالاخره قدرت مهم بعدی توانمندی دیپلماتیک است. همه قدرتهای بزرگ از دیپلماسی، پویا و فعال و رو به جلو برخوردار هستند. قدرت دیپلماسی فقط برخورداری از دیپلمات های ماهر و زبر دست نیست.  شما در دیپلماسی باید قادر باشید دیگران را به آن چیزی که میخواهید قانع کنید و این مستلزم به کارگرفتن ابزارهای مختلف است. اگر دیپلماسی را به عنوان یک کوه یخ در نظر بگیرید تنها قسمت کوچک آن که روی آب است و قابل مشاهده است دیپلماسی رسمی است و کاری است که دیپلمات‌ها می کنند، در حالی که قسمت اعظم یخ زیر آب است که همان دیپلماسی غیررسمی است.

دبیر شورای راهبردی روابط خارجی تاکید کرد:  شما باید بتوانید تصویری که می خواهید از خود و دشمنان و رقبای خود به دنیا ارایه بدهید. مثلاً از ژاپن به عنوان ملت صلح طلب یاد می شود اما تصویری که از ژاپن قبل از جنگ جهانی دوم به عنوان یک کشور خشن و جنگ طلب وجود دارد صد در صد متفاوت است. تصویر دنیا از  ژاپن پس از جنگ ۱۸۰ درجه تغییر کرد و این هنر دیپلماسی است. 

عراقچی تاکید کرد: مهم ترین کار دیپلماسی روایت سازی است. اینکه شما رقیب یا دشمن خود را در دنیا به عنوان تهدید امنیتی جا بیندازید ثمره یک دیپلماسی موفق است. اینکه بتوانید رفتار خود را مشروع و رفتار دیگران را نامشروع جلوه بدهید ثمره دیپلماسی است. در کنار روایت سازی، مولفه دیگر قدرت ادراک سازی است. قدرت شناختی و معنایی. قدرتی که به شما این امکان را می دهد در ذهن مردم و نخبگان کشورهای دیگر نفوذ کنید. تا آنجا که مثلاً او را مجبور کنید خود در تله امنیتی سازی شما وارد شود. 

عراقچی بیان کرد: تصویر سازی مولفه دیگر قدرت دیپلماسی است. اگر در مسیر تحقق اهداف ملی خود تصویر مناسبی درست نکنید ناکام می مانید.  روسیه نتوانست روایت درستی از حمله به اوکراین ارایه بدهد و لذا روایت دیگران غالب شد. تصویر برنده و بازنده در یک بحران تعیین کننده است. ممکن است در میدان ببرید اما در روایت سازی ببازید. روایت سازی زمینه موفقیت شما را ایجاد می کند. 

وی افزود: دیپلماسی بخشی از میدان است. عبارت معروفی هست که «هرکسی جنگ را ببرد الزاما صلح را نبرده است.» شما ممکن است در جنگ ببرید اما در صلح موفق نشوید. هرچقدر شما مولفه های نظامی سیاسی و اقتصادی داشته باشید اما دیپلماسی موفقی نداشته باشید از داشته های خود بهره نبرده اید. این دیپلماسی و دیپلمات‌ها هستند که منابع قدرت ملی را به امنیت، منافع و منزلت تبدیل می کنند. 

عراقچی  گفت: باید دانست که قدرتهای جهانی هم در سیاست خارجی اشتباه می کنند و ممکن است شکست بخورند. تصور قدر قدرتی از هیچ قدرتی در جهان نباید داشت. اینکه فکر کنیم همه چیز تحت کنترل انهاست و به اصطلاح همه چیز کار خود آنهاست تعبیر غلطی است. قدرتهای بزرگ هم اشتباهات راهبردی و هم اشتباهات تاکتیکی دارند. 

وی بیان کرد: اگر به فهرست قدرتهای بزرگ در دویست سال گذشته نگاه کنید ظهور و افول قدرت‌های جهانی را خواهید دید. امریکا در عراق و افغانستان اشتباهات فاحش کرد. نباید در مقابله با قدرت ها چه در میدان و چه در دیپلماسی خود را از پیش باخته تصور کنیم. خودمان را و توانمندی های خود از جمله توانایی دیپلماتیک خود را دست کم نگیریم و اعتماد به نفس داشته باشیم.