شاهکاری جدید از طالبان/ ضربه آخر بر پیکره کتاب در افغانستان
مقامات طالبان در تلاش هستند تا آنچه معتقدند ادبیات «غیر اسلامی و ضد دولتی» است را حذف کنند.
به گزارش منیبان، طالبان در کمپین جدید، به زعم خود، کتاب‌های «غیر اسلامی» را از قفسه‌های افغانستان حذف می‌کنند. این کمپین شامل بررسی کتاب‌های وارداتی، حذف متون از کتابخانه‌ها و توزیع فهرست عناوین ممنوع است.
تلاش‌ها توسط کمیسیونی انجام می‌شود که بلافاصله پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال ۲۰۲۱ و اجرای تفسیر دقیق خود از قوانین اسلامی یا شریعت، زیر نظر وزارت اطلاعات و فرهنگ ایجاد شد. در ماه اکتبر، این وزارتخانه اعلام کرد که این کمیسیون ۴۰۰ کتاب "متضاد با ارزش‌های اسلامی و افغانی" را شناسایی کرده است که بیشتر آنها از بازارها جمع آوری شده‌اند.
در بیانیه وزارتخانه آمده است که اداره مسئول انتشار نسخه‌هایی از قرآن و سایر متون اسلامی را برای جایگزینی کتاب‌های ضبط شده توزیع کرده است. این وزارت ارقامی در مورد تعداد کتاب‌های حذف شده ارائه نکرده است، اما دو منبع، یک ناشر در کابل و یک کارمند دولت، گفتند که متون مذکور در سال اول حکومت طالبان و دوباره در ماه‌های اخیر جمع آوری شده است. ناشر کابل به خبرگزاری فرانسه گفت: "سانسور زیادی وجود دارد. کار بسیار دشوار است و ترس همه جا را فرا گرفته است." او گفت که در زمان حکومت قبلی تحت حمایت خارجی که توسط طالبان سرنگون شده بود، زمانی که "فساد، فشارها و سایر مسائل زیادی وجود داشت"، کتابها نیز محدود شد. اما او افزود: «هراسی وجود نداشت، می‌توانستید هر چه بخواهید بگویید. چه ما می‌توانستیم تغییری ایجاد کنیم یا نه، می‌توانستیم صدایمان را بلند کنیم.»
خبرگزاری فرانسه فهرستی از پنج عنوان ممنوعه را از یک مقام وزارت اطلاعات دریافت کرد. این شامل «عیسی پسر انسان» نوشته خلیل جبران، نویسنده مشهور لبنانی-آمریکایی، به دلیل داشتن «عبارات کفرآمیز» و رمان «ضدفرهنگ» «گرگ و میش خدایان شرقی» اثر اسماعیل کاداره، نویسنده آلبانیایی است. «افغانستان و منطقه: چشم انداز غرب آسیا» نوشته میرویس بلخی، وزیر معارف دولت سابق نیز به دلیل «تبلیغات منفی» ممنوع شده است.
در طول حکومت قبلی طالبان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، انتشارات و کتابفروشان نسبتا کمی در کابل وجود داشتند، کشوری که قبلاً توسط چندین دهه جنگ آسیب دیده بود. اما این روزها هزاران کتاب هر هفته تنها از کشور همسایه، ایران -- که زبان فارسی مشترک با افغانستان دارد -- از طریق گذرگاه مرزی اسلام قلعه در استان هرات وارد می‌شود. مقامات طالبان هفته گذشته جعبه‌های یک محموله را در یک انبار گمرکی در شهر هرات بازرسی کردند. مردی عناوین انگلیسی را ورق زد و مردی با پوشش استتارگونه به دنبال تصاویری از افراد و حیوانات در کتابها می‌گشت.
محمد صدیق خادمی، یکی از مقامات رسمی کشور گفت: ما کتاب‌های هیچ کشور یا شخص خاصی را ممنوع نکرده‌ایم، اما کتابها را مطالعه می‌کنیم و کتاب‌هایی که با دین، شرع یا حکومت مغایرت دارند یا عکس موجودات زنده دارند با دستور اداره نشر پیشگیری از منکر هرات (PVPV) توقیف می‌کنیم. این مرد ۳۸ ساله به خبرگزاری فرانسه گفت: «هر گونه کتابی که خلاف دین، ایمان، فرقه، شریعت باشد... اجازه توزیع نمی‌دهیم. تصاویر موجودات زنده بر اساس برخی از تفاسیر اسلام و بر اساس قانون اخیر "منافع و فضیلت" ممنوع شوه است.
خادمی گفت: به واردکنندگان توصیه شده است که از کدام کتاب خودداری کنند و در صورت نامناسب بودن کتاب، این امکان به آنها داده می شود که کتاب را پس دهند و پول خود را پس بگیرند.
وی افزود: "اما اگر آنها نتوانند، ما چاره‌ای جز تصرف آنها نداریم."
یک مقام اداره اطلاعات استان و یک کتابفروش در هرات گفت مقامات مغازه به مغازه برای بررسی کتاب‌های ممنوعه رفته‌اند.
یک کتابفروش به خبرگزاری فرانسه گفت برخی از کتابها از کتابفروشی‌های هرات و کابل حذف شده‌اند، از جمله "تاریخ گروه‌های جهادی در افغانستان" نوشته یعقوب مشاف، نویسنده افغان. هنوز هم در مغازه‌های هرات می‌توان کتاب‌هایی با تصاویر موجودات زنده یافت.
همچنین در کابل و تخار -- یک ولایت شمالی که کتابفروشان می‌گویند که لیست ۴۰۰ کتاب ممنوعه را دریافت کرده‌اند -- عناوین غیر مجاز در برخی از قفسه ها باقی مانده است. یکی از فروشندگان گفت: بسیاری از آثار غیرافغانی ممنوع شده‌اند، "بنابراین آنها به نویسنده‌ای که نامش آنجاست نگاه می‌کنند و اگر خارجی هستند اکثراً ممنوع می‌کنند".
البته کتابفروشی او هنوز ترجمه‌هایی از «قمارباز» نویسنده روسی فئودور داستایفسکی و رمان فانتزی «دختر الهه ماه» نوشته سو لین تان را در اختیار داشت اما او مشتاق بود که آنها را "بسیار ارزان" بفروشد تا آنها را از کتابفروشی خود پاک کند.
