همکاری غیر منتظره بایدن و ترامپ برای مدیریت خاورمیانه

به گزارش منیبان، در حالی که دولت بایدن به دنبال یک توافق صلح پایان دوره‌ای در خاورمیانه است، یک شریک غافلگیرکننده در این مسیر همراه دارد: دونالد ترامپ.

ترامپ و مشاورانش به جای انتقاد از آتش بس لبنان بین اسرائیل و حزب الله که روز سه شنبه با میانجیگری کاخ سفید اعلام شد، تا حد زیادی در مورد این پیشرفت دیپلماتیک سکوت کرده‌اند، در حالی که مقامات دولت بایدن تمرکز خود را به آتش بس در غزه معطوف کرده‌اند، وظیفه‌ای بسیار دشوارتر.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، این نشانه نادری از توافق ضمنی تیم ترامپ با رویکرد بایدن است که می‌تواند منافع متقابل داشته باشد: برای بایدن، یک پیروزی میراث ساز در سیاست خارجی قبل از خروج در ژانویه. برای ترامپ، یک بحران جهانی کمتر.

اما این همسویی موقت نیز می‌تواند به سرعت شکسته شود.

مقامات آمریکایی اذعان می‌کنند که حماس نشانه‌ای مبنی بر آمادگی برای توافق آتش‌بس در غزه قبل از خروج بایدن در 20 ژانویه نشان نداده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، که مدت‌هاست ترامپ را ترجیح می‌دهد، می‌تواند صبر کند، به این امید که دولت جدید به او فرصت بیشتری برای ادامه جنگ علیه حماس بدهد.

مایکل هانا، کارشناس مسائل خاورمیانه در گروه بین المللی بحران گفت: «بدون توجه به هماهنگی با تیم انتقال ترامپ، من شک دارم که توافق آتش‌بس در غزه حاصل شود زیرا نتانیاهو تمایلی به توقف دائمی درگیری‌ها ندارد.»

استیون کوک، کارشناس ارشد خاورمیانه در شورای روابط خارجی، گفت: «حتی اگر نتانیاهو بخواهد اکنون کاری کند، شریکای ائتلاف او خواهان توافق نیستند و حماس نیز خواهان توافق نیست».

اگر بایدن بتواند در هفته‌های آینده به توافقی بین اسرائیل و حماس دست یابد، ترامپ می‌تواند برای امکان‌پذیر کردن آن ادعای اعتبار کند، کاری که مایک والتز، منتخب ترامپ برای پست مشاور امنیت ملی، روز سه‌شنبه درباره آتش‌بس لبنان انجام داد. او در پستی در اکس نوشت: «همه به خاطر رئیس جمهور ترامپ پای میز مذاکره می‌آیند».

ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل، از نزدیکان نتانیاهو، اوایل ماه جاری در باشگاه مار-آ-لاگو در فلوریدا، ترامپ را در جریان مذاکرات لبنان قرار داد. به گفته مقامات اسرائیلی، ترامپ از این طرح حمایت کرد و ابراز امیدواری کرد که توافق پیش از ورود او به دفتر بیضی شکل در 20 ژانویه انجام شود. از زمان پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات در اوایل این ماه، ترامپ و نتانیاهو حداقل سه بار تلفنی صحبت کرده‌اند.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن، روز چهارشنبه گفت که در جریان مذاکرات بر سر توافق اسرائیل و حزب‌الله والتز را «در هر مرحله آگاه» نگه داشته است. آموس هوچستاین، فرستاده بایدن، افزود که با والتز و سایر اعضای تیم ترامپ درباره توافق صحبت کرده است تا اطمینان حاصل شود که «ما یک انتقال روان خواهیم داشت».

یکی از مقامات ارشد دولت بایدن گفت که دستیاران ترامپ موافق بودند که تکمیل آتش بس در لبنان برای اسرائیل، لبنان و آمریکا خوب است. به نظر مشاوران ترامپ نیز «بهتر است اکنون به توافق برسیم تا در آینده، تا جان‌های بیشماری در دو طرف مرز نجات داده شود».

ترامپ پیشتر سیگنال‌های متفاوتی درباره جدول زمانی خود برای پایان دادن به جنگ در غزه ارسال کرده بود. او در ماه ژوئیه درباره نتانیاهو گفت: «از او می‌خواهم کار را تمام کند و به سرعت آن را انجام دهد». در ماه اکتبر، ترامپ از حملات اسرائیل علیه حماس و حزب الله حمایت کرد و در یک تماس به نتانیاهو گفت: «آنچه را که باید انجام دهید، انجام دهید».

از زمان پیروزی در انتخابات، به نظر می‌رسد ترامپ به مزایای پایان دادن به بحران غزه قبل از تحلیف خود پی برده است. اما این کار آسان نخواهد بود.

میانجی های مصری و عرب گفتند که یک سری فعالیت های دیپلماتیک در حال انجام است. مقامات مصری با تیم ترامپ در تماس بوده‌اند و بررسی کرده‌اند که آیا او می‌تواند اسرائیل را متقاعد کند که در مورد برخی از مواضع اصلی خود، یعنی تمایلش برای ایجاد یک «منطقه حائل در غزه» سازش کند. در همین حال، قاهره به حماس اطلاع داده است که به ویژه پس از دستیابی حزب الله به توافق آتش بس با اسرائیل، این گروه منزوی شده است و بعید است که نتانیاهو درخواست‌ها برای عقب نشینی کامل نظامی اسرائیل از این منطقه را بپذیرد.

برت مک گورک، مقام ارشد خاورمیانه کاخ سفید، روز سه شنبه با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دیدار و درباره توافق لبنان، آتش بس غزه و چشم انداز آزادی نزدیک به 100 اسیر حماس گفتگو کرد.

بایدن و ترامپ همچنین بر سر ادغام بیشتر اسرائیل در خاورمیانه با میانجیگری توافقی که روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل را عادی می‌کند - در ازای ضمانت‌های امنیتی ارائه شده توسط ایالات متحده به ریاض - توافق دارند.

بایدن امید خود را برای تکمیل چنین توافقی قبل از ترک قدرت از دست نداده است، اما ترامپ ممکن است امیدوار باشد که خود اعتبار آن را به دست آورد.