پاکستان به طالبان چراغ سبز نشان داد؟
ورود بحران افغانستان به مرحله جدیدبعداز تصرف کابل توسط طالبان، تحولی را در مسیر تعامل اسلام‌آباد با کابل ایجاد کرد.این روزها دولتمردان پاکستانی با استقبال از رویکرد طالبان به جامعه جهانی توصیه می‌کنندکه برای کمک به افغانستان فرصت مذاکره طالبان را از دست ندهد.
به گزارش منیبان؛ ورود طالبان به پایتخت افغانستان و فرار اشرف غنی و دیگر مقامات دولت وقت از کشور در واقع نفس راحتی برای اسلام‌آباد بود، تحولی که به تا زمان فعلی باعث توقف جریان ضدپاکستانی در افغانستان شده و اکنون پاکستانی‌ها سعی می کنند فضایی برای پیشبرد مسیر تعامل جهان با حاکمیت جدید در افغانستان به رهبری طالبان ایجاد کنند.
به تعبیر ناظران سیاسی در پاکستان، انعطاف پذیری در سیاست این کشور در قبال تحولات اخیر در افغانستان و رویکرد تعامل گرایانه برای گفت وگو با طالبان شکی باقی نمی‌گذارد که اسلام‌آباد آهسته اما محتاطانه در مسیر پذیرفتن حاکمیت طالبان در افغانستان و رضایت برای برقراری روابط رسمی با این گروه گام برمی دارد.
استقبال رهبران سیاسی و نظامی پاکستان از رویکرد طالبان و اطمینان این گروه مبنی بر مراقبت از هرگونه سوء استفاده از قلمروی افغانستان برای حمله به کشورهای همسایه از جمله پاکستان نیز بیانگر تمایل اسلام‌آباد برای همکاری با حاکمیت طالبان است اما چنین تصمیمی تاکنون علنی نشده و به گفته کارشناسان، پاکستان منتظر نتایج حضور طالبان در کابل و تصمیم دیگر کشورهای جهان از جمله همسایگان و شرکای راهبردی اسلام‌آباد مانند پکن است.
دولت پاکستان نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که عجله‌ای برای به رسمیت شناختن طالبان ندارد و منتظر است تا ببیند نوع برخورد جهان با حاکمیت جدید چگونه خواهد بود. با این حال اعلام تمایل چین برای تعامل سازنده با طالبان ممکن است باعث افزایش تمایل اسلام‌آباد برای برقراری روابط رسمی با طالبان شود.
به تعبیر سفیر پاکستان در افغانستان، سقوط کابل به معنای تصرف نظامی از سوی طالبان نیست بلکه آنان برای جلوگیری از بی‌قانونی و هرج و مرج در کشور وارد میدان شده‌اند.
«کامران یوسف» تحلیلگر پاکستانی و ستون نویس روزنامه انگلیسی زبان «اکسپرس تریبیون» در این خصوص گفت: اظهارات دیپلمات عالی اسلام‌آباد در کابل بیانگر ایک سیاست اصولی است یعنی در نهایت منجر به برقراری روابط رسمی و به رسمیت شناختن دولت جدید در افغانستان خواهد شد.
اسلام‌آباد پیش‌تر اعلام کرده بود که اگر گروه طالبان با زور و اقدام قهری دست به تصرف کابل بزند هرگر آن را به رسمیت نخواهد شناخت. پاکستان همین موضع را در آخرین نشست تروئیکای توسعه یافته با حضور چین، روسیه و آمریکا تکرار کرد.
«منصور احمد خان» سفیر پاکستان در افغانستان به رسانه‌های این کشور چنین تصوری که طالبان به زور کابل را تصرف کرده، را رد کرد و اظهار داشت: پس از فرار اشرف غنی و تصمیم غربی‌ها برای خروج از افغانستان برای طالبان دیگر راهی باقی نمانده بود.
امتیازی که اسلام‌آباد با قدرت نمایی طالبان در کابل دریافت کرد توقف بازی اتهام زنی و سرزنش میان پاکستان و افغانستان بود زیرا دولت اشرف غنی همواره اسلام‌آباد را متهم به پشتیبانی از طالبان و کارشکنی در مسیر برقراری صلح می‌دانست.
«عمران خان» نخست وزیر پاکستان که پیش از تحولات ۲۴ مردادماه امسال (ورود طالبان به کابل و خروج رئیس جمهوری افغانستان) طی دیدار با اشرف غنی در تاشکند بر تشکیل یک دولت فراگیر با حضور تمام نیروهای سیاسی داخلی افغانستان از جمله طالبان تاکید داشت اکنون معتقد است که یاس از دولت غنی و ناخرسندی نسبت به فساد و زیر نفوذ بودن آن باعث شد تا نیروهای ارتش افغانستان مقاومتی در برابر طالبان نشان ندهند.
همزمان احزاب مذهبی پاکستان نیز با استقبال از حاکمیت طالبان در کابل و خرسندی از پایان کار اشرف غنی، از رهبران طالبان خواستند تا دولتی مبتنی بر اصول اسلامی اما طبق خواسته‌های مردم به ویژه حقوق زنان و کودکان را در دستور کار قرار دهند.
برخی از این احزاب مانند جمعیت علمای اسلام به ریاست مولانا فضل الرحمان، طالبان را برنده اصلی جنگ در افغانستان می‌داند و از دولت اسلام‌آباد می خواهد تا تعاملی سازنده با این گروه برقرار کند.
روز گذشته نیز کنفرانس مشترک احزاب مذهبی پاکستان موسوم به گردهمایی اهل تسنن در شهر «لاهور» برگزار و رهبران آن تعیین سرنوشت افغانستان را حق طالبان عنوان کردند. آنان از جامعه جهانی نیز خواستند تا حاکمیت طالبان را بپذیرد.
رهبران مذهبی پاکستان با اعلام برائت از اقدامات افراط گرایانه در افغانستان و همچنین محکومیت شدید گروه تروریستی داعش، افزودند: آمریکا و برخی از کشورهای منطقه که در مسیر صلح خرابکاری می‌کنند، با شکست سنگینی در افغانستان مواجه شده و اکنون مسیر فرار از این کشور را دنبال می‌کنند.
«متین حیدر» رئیس دفتر شبکه خبری «جی تی وی» در اسلام‌آباد طی گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: به اعتقاد من شکی نیست که اسلام‌آباد نگاه رو به جلو به همکاری با طالبان و به رسمیت شناختن آن دارد اما منتظر رویکرد دیگر کشورهای جهان است تا بتواند سیاست هماهنگی را تدوین و آن را به اجرا بگذارد.
وی اظهار داشت: سفرهای اخیر منطقه‌ای وزیر امور خارجه پاکستان از جمله بازدید او از ایران نیز تلاشی برای یافتن دیدگاه کشورهای همسایه نسبت به تحولات اخیر در افغانستان و نگاه آنان به رویکرد طالبان ارزیابی می‌شود.
این روزنامه نگار پاکستانی اظهار داشت: اسلام‌آباد مصرانه در انتظار سیاست تهران، پکن، مسکو و آنکارا در قبال تحرکات طالبان است. همه بازیگران منطقه منتظر تشکیل دولت موقت در افغانستان هستند و پس از آن فضای تشکیل یک دولت مستقل ایجاد خواهد شد.
با این حال وزیر اطلاع رسانی پاکستان امروز طی گفت وگو با خبرنگاران در شهر «کراچی» گفت: اسلام‌آباد تحولات افغانستان را از نزدیک رصد کرده و از جهان انتظار دارد تا برای پر کردن خلاء موجود و آمادگی برای مقابله با تهدیدهای احتمالی، برای صلح و کمک به مردم افغانستان نقش آفرینی کند.
همزمان دولت اسلام‌آباد نسبت به تلاش برخی عناصر برای تخریب تلاش‌های صلح در افغانستان و نفرت پراکنی علیه پاکستان هشدار داده است. به ادعای پاکستان رقیب سنتی این کشور یعنی هند از تحولات افغانستان خرسند نیست و تلاش‌های ضدپاکستانی دهلی نو به در بسته خورده است.
رهبران سیاسی و نظامی پاکستان، هند را به تلاش برای کارشکنی در مسیر صلح و وارونه جلوه دادن تلاش‌های اسلام‌آباد متهم می‌کنند، اتهامی که متقابلا دهلی نو آن را متوجه اسلام‌آباد کرده است در عین حال گروه طالبان خواستار عدم دخالت کشورها در امور افغانستان شده و اعلام کرده است که هرگونه اختلاف باید از طریق دیپلماتیک حل و فصل شود.
