جای خالی تکنولوژی در ایران باعث شده است که قطر اقدام به ربایش گاز ایران کند

به گزارش منیبان، علی‌اکبر صالحی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، با تاکید بر اینکه باید در حوزه انرژی های تجدیدپذیر عالمانه و عمیق تر فعالیت کرد، گفت: کار مطالعاتی دقیق و حساب شده می تواند نتیجه معقولی را در تولید انرژی تجدیدپذیر حاصل کند.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه باید در حوزه انرژی های تجدیدپذیر عالمانه و عمیق تر فعالیت کرد، گفت: کار مطالعاتی دقیق و حساب شده می تواند نتیجه معقولی را در تولید انرژی تجدیدپذیر حاصل کند.

علی‌اکبر صالحی با اشاره به پیشرفت های قابل توجه شرکت‌های دانش بنیان در کشور طی ۱۰ سال اخیر اظهار کرد: زیرساخت های خوبی برای تقویت فعالیت شرکت‌های دانش بنیان از دو دهه گذشته در کشور فراهم شده و خوشبختانه نتیجه اقدامات گذشته در تامین زیرساخت‌های مورد نیاز به ثمر نشسته و آمار صعودی ایجاد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان در سال‌های اخیر دلیلی بر این ادعاست.

وی با تقدیر از فعالیت جوامع دانشگاهی بویژه دانشگاه صنعتی شریف به عنوان یکی از بانیان اصلی فکر ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها، اظهار کرد: قبل از اینکه موضوع فعالیت شرکت‌های دانش بنیان به صورت فراگیر در جامعه مطرح شود، اساتید دانشگاه صنعتی شریف هسته‌های اولیه استارتاپ‌ها را بنا نهادند و برای ماندگاری بیشتر اساتید در دانشگاهها خدمات لازم به آنها ارائه شد و با اقتباس از فعالیت‌های خارج از کشور حرکتی علمی در این حوزه آغاز شد و خوشبختانه در حال حاضر وضعیت قابل قبولی ایجاد شده است.

وی آهنگ تحول در فعالیت شرکت‌های دانش بنیان را قابل قبول دانست و اظهار کرد: برای توسعه بیشتر شرکت‌های دانش بنیان باید جنبه حمایتی از آنها تقویت یابد و دولت از سرمایه گذاری‌های ریسک‌پذیر حمایت کند. این احتمال وجود دارد که شرکت‌های دانش بنیان دست به تولید کالایی بزنند که به نتیجه نرسد یا بازاریابی مناسبی برای آن صورت نگرفته و منجر به شکست شود، در این حالت دولت باید از چنین ریسک‌هایی حمایت کند.

معاون پژوهشی و قائم مقام فرهنگستان علوم در پاسخ به این پرسش که چه الزاماتی باید در راستای توسعه اقتصاد کشور در حوزه انرژی بویژه انرژی‌های تجدید پذیر وجود داشته باشد، گفت: در ایران نوع برخورد با انرژی‌های تجدیدپذیر عوامانه است نه عالمانه و متاسفانه به مسائل زیربنایی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر پرداخته نمی‌شود به عنوان مثال نحوه استفاده از پنل‌های خورشیدی و ضرورت بهره گیری از این ظرفیت در شرایط کنونی کشور به خوبی تبیین نشده است.

وی افزود: نباید تصور شود که انرژی خورشیدی نیاز به ماده اولیه نداشته و مصرف آب ندارد یا نگهداری آن آسان است. به عنوان مثال نگهداری کلکتورها کاری دشوار است و باید آموزش‌های لازم به منظور حفظ و نگهداری صحیح از آنها دیده شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه تعداد روزهای آفتابی در ایران زیاد است، گفت: ایران ۲.۵ برابر کشور آلمان روزهای آفتابی دارد و این نقطه قوت کشور ماست، اما در کشوری نظیر آلمان که از این مزیت برخوردار نیست باید بدنبال ذخیره سازی از طریق باطری باشند. البته باید گفت که باطری‌ها، آلاینده محیط زیست هستند و این معضلی برای فعالیت انرژی های تجدیدپذیر در کشورهایی است که روزهای آفتابی کمتری دارند.

صالحی با تاکید بر اینکه باید در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر عالمانه و عمیق‌تر فعالیت کرد، افزود: باید به گونه‌ای در خصوص انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت کرد که به محض ورود در سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، تمامی جوانب دیده شود.

وی افزود: توربین‌های بادی به تعداد زیاد در کشورهای اروپایی نصب شده است و معضلاتی نظیر سیمای نامناسب و آسیب زدن به پرندگان را ایجاد کرده است، تا جایی که به دنبال نصب علائم هشدار دهنده در مجاورت توربین‌ها برای در امان ماندن پرندگان از خطرات ناشی از به حرکت درآمدن توربین هستند.

وی با اشاره به اینکه افزایش توربین‌های بادی می‌تواند مسیر باد را تغییر دهد، اظهار کرد: به گفته کارشناسان، ساختمان مرتفعی که در منطقه ۲۲ تهران ساخته شده موجب اختلال در جریان باد و هوا بر روی شهر تهران شده است و آثار زیست محیطی بر جای خواهد گذاشت.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه با همه تبعاتی که انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند داشته باشد چاره‌ای جز حرکت از سمت انرژی‌های فسیلی به سمت انرژی های تجدیدپذیر وجود ندارد، گفت: در ایران انرژی‌های تجدیدپذیر دیگری نظیر انرژی‌های حرارتی در اطراف اردبیل یا انرژی موج دریا نیز وجود دارد که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است.

وی افزود: در کشورهای اروپایی به دلیل سبز بودن اراضی و رونق کشاورزی، ناگزیر به استفاده از اراضی کشاورزی برای استقرار زیرساخت‌های تامین انرژی‌های تجدیدپذیر هستند ولی در صورت فعالیت گسترده در این حوزه، کاربری زمین‌های کشاورزی از دست می‌رود، در حالی که در ایران بخش اعظمی از اراضی کشور را دشت و صحرا یا کویر تشکیل داده است که یک مزیت برای فعالیت در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به شمار می‌رود، البته در منطقه سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و جنوبی، منجیل و ... نیز، وجود طوفان و باد ظرفیتی برای تولید انرژی تجدیدپذیر به شمار می رود.

وی با تاکید بر اینکه باید بر روی سند انرژی کشور با دقت بیشتری کار کرد، افزود: نباید بدون مطالعه و بی‌گدار وارد عرصه تولید انرژی شد. کار مطالعاتی دقیق و حساب شده می‌تواند نتیجه معقولی را در تولید انرژی تجدیدپذیر حاصل کند. باید از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در این عرصه برای تقویت کار تحقیقاتی و پژوهشی استفاده کرد.

صالحی با تاکید بر اینکه انرژی یک موضوع چندوجهی است، تصریح کرد: انرژی عامل محرک اقتصادی و اجتماعی است و اگر انرژی نباشد اقتصادی وجود نخواهد داشت، از طرفی وجود مخزن مشترک انرژی بین ایران و عراق، عربستان، کویت و ... وجهه حقوقی و سیاسی انرژی را نشان می‌دهد و منابع متفاوت انرژی نیز در سبد انرژی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وی با تاکید بر اینکه انرژی با دانش و تکنولوژی برای استحصال و نیز شیوه استفاده درست در ارتباط است، گفت: انرژی‌های تجدیدپذیر جزو انرژی‌های پاک هستند اما هر انرژی پاکی جزو انرژی‌های تجدیدپذیر نیست مثلا انرژی پاکی نظیر انرژی هسته‌ای تجدیدپذیر نیست ولی انرژی خورشید و باد، تمام شدنی نبوده و تجدیدپذیر هستند.

صالحی در پاسخ به این پرسش که در عرصه تربیت نیروی انسانی کارآمد در این حوزه در چه جایگاهی قرار داریم و توانسته ایم در حوزه انرژی علم را به ثروت تبدیل کنیم، اظهار کرد: شدت و مصرف انرژی در ایران وضعیت خوبی ندارد چرا که از هر بشکه نفت حدود ۸۰۰ دلار تولیدات ارزشی در ایران صورت می‌گیرد، در حالیکه این میزان در کشوری نظیر آلمان بالغ بر دو هزار دلار است. هر بشکه نفت ۱۰۰ دلار ارزش دارد و در ایران با مصرف این میزان نفت تنها ۸۰۰ دلار تولید صورت می‌گیرد که بیانگر استفاده نامناسب از انرژی و پائین بوده بهره‌وری انرژی در کشور است.

وی با تاکید بر اینکه بهره وری انرژی متاثر از تکنولوژی و نیروی انسانی کارآمد است، گفت: برخورداری از تجهیزات مناسب و نیروی انسانی کارآمد می تواند بهره‌وری را ارتقا دهد و خلاء این دو مولفه موجب هدررفت انرژی در ایران شده است.

وی با اشاره به رویکرد اخیر کشور در حوزه انرژی گفت: طی کردن شیب نزولی ذخایر انرژی و هدفمند کردن یارانه ها حساسیت کشور را برای نگاه جدید به حوزه انرژی دوچندان کرده است. به هر میزان که بشکه نفت استخراج می‌شود به همان میزان اکتشافات صورت می‌گیرد، اما چون استخراج افزایش یافته و میزان برداشت بیشتر از جایگزینی است، وضعیتی ایجاد شده که عمر انرژی‌های فسیلی در یک افق ۷۰ الی ۸۰ ساله رو به اتمام بوده و باید در خصوص بهینه سازی و تکنولوژی‌های جدید توام با تربیت نیروی انسانی متمرکز شد.

صالحی بهره گیری از تکنولوژی‌های جدید و تربیت نیروی انسانی برای برخورداری از انرژی‌های تجدید پذیر را در گرو روابط بین‌الملل دانست و افزود: نمی‌توان داخل چهار دیواری نشست و صحبت از تکنولوژی و توسعه کرد. کشوری نظیر قطر در دو سال آینده قرار است ۵۰ درصد درآمد خود را از فروش LNG افزایش دهد و این میسر ممکن نخواهد شد مگر با تکنولوژی و جای خالی تکنولوژی در ایران موجب شده است که قطر اقدام به ربایش گاز ایران کند.

وی تصریح کرد: در موضوعی نظیر اختلاس، صدای مردم در می‌آید و همه معترض می‌شوند ولی چرا وقتی میلیون‌ها دلار گاز و نفت ایران توسط کشورهای دیگر از مخازن مشترک گازی و نفتی ربایش می‌شود صدای کسی در نمی‌آید. در حالی که با بهره گیری از تکنولوژی و در سایه تربیت نیروی انسانی با تقویت روابط بین‌الملل می‌توانیم از منابع گازی و نفتی خودمان به طور کامل استفاده کرده و به درآمد ملی بیفزاییم.

وی افزود: گرچه اقدامات خوبی در این بخش صورت می گیرد اما این اقدامات در حدی نیست که نیازهای یک کشور را برآورده کند که دلیل آن وجود یک سری محدودیت‌ها از جمله محدودیت در ارتباطات بین المللی است.