فضای مذاکرات ایران و عربستان مثبت است/ انتظار نداریم سفرای خارجی مقیم درباره مسایل داخلی ایران، اظهارنظر کنند

به گزارش خبرنگار سیاسی مُنیبان، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه امروز ( چهارشنبه 29 تیرماه) در نشست خبری خود گفت: پس از چندین هفته ترافیک دیپلماتیک در تهران، ایران بار دیگر میزبان نشستی سازنده و روزی درخشان برای دیپلماسی کشور بود. تهران به پایتخت دیپلماسی، اتحاد برای صلح و ائتلاف علیه یکجانبه گرایی و نظامی‌گری تبدیل شده است. صلح و امنیت به افق تهران بر پایه همگرایی و تفاهم درون منطقه‌ای تنظیم شده. دیپلماسی هوشمند، پویا، بانشاط و عمل گرای ایران همه توان خود را برای تثبیت ثبات و امنیت در منطقه و تعمیق دوستی بین کشورهای همسایه و مسلمان به کار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران در مسائل منطقه یک وزنه تعادل است. دوران جهان دو قطبی و تک قطبی سپری شده. صاحبان منطقه به نسخه پیچی های سودجویانه قدرت های فرامنطقه ای نیازی ندارند. منطقه ما بیش از آنکه نیازمند ائتلاف های پوشالی و سامانه های پدافندی ناکارآمد باشد، به سامانه دوستی و همکاری در سایه همسایگی و مکانیزم همکاری امنیت جمعی منطقه ای نیاز دارد. همه ملت‌ها و کشورهای غرب آسیا و خلیج فارس می توانند در چارچوب همکاری جمعی، صلح و ثبات و توسعه را برای ملت های منطقه به ارمغان آورند.

وی تاکید کرد: برخلاف ادعای طرف آمریکایی درباره نافرجام بودن مذاکرات دوحه، مذاکرات دوحه خوب بوده و راه را باز گذاشته است. طرف ایرانی با حسن نیت مذاکرات را دنبال می کند.

وی افزود: گفتگوی امیرعبداللهیان با بورل برای این بود که راه را برای دور بعدی آماده کنند. مشکل اساسی برای توافق وجود ندارد الا اینکه آمریکا تصمیم سیاسی خود را بگیرد. آمریکا می خواهد به برجام برگردد اما نمی خواهد هزینه های بازگشت را پرداخت کند. زمینه برای توافق در اینده هموار است.

کنعانی همچنین خاطرنشان کرد: موضع ایران در جنگ اوکراین واضح است و حامی حل و فصل این بحران هستیم. مذاکرات در سطح مختلف انجام شده و با همتای اوکراینی گفتگو شده است. ایران از ظرفیت خود برای حل و فصل این بحران استفاده می کند. ما به عنوان طرف ثالث باید هوشیار باشیم و واکنش منطقی داشته باشیم.

کنعانی با اشاره به اظهارات اخیر جاگاریان گفت: ما قطعا انتظار نداریم سفرای خارجی مقیم در تهران در مسایل داخلی اظهار نظر کنند. وزارت خارجه حتما حساسیت دارد و بر مبنای وظیفه ذاتی خود عمل می کند. باید مصاحبه جاگاریان را کامل بخوانم. لطفا دوستان سوال مطرح کنند و بیانیه نخوانند. 

سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به مذاکرات ایران و عربستان بیان کرد: خوشبختانه اجرای ۵ دور مذاکرات مقامات عالی دو کشور در بغداد مثبت و رو به جلو بوده و با حسن نیت طرف عراقی نشست برگزار شده و پیام را طرف عراقی به درستی منتقل کرده است. مذاکرات دل گرم کننده بوده تا بتوانیم دور بعدی مذاکرات را هم در بغداد در سطح مناسبی داشته باشیم؛ فضا مثبت است. 

سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به اظهارات طرف اماراتی برای اعزام سفیر به ایران گفت: این را به فال نیک می گیریم و نشان دهنده فضای جدید است البته ما همکاری هایی را در سطوح مختلف داشته ایم.

سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص برنامه جامع همکاری های بلندمدت ایران و ترکیه بیان کرد: سابقه توافق دو کشور برای امضاء برنامه جامع همکاری های بلند مدت به سفر آبان ماه ۱۴۰۰ وزیر خارجه ترکیه به تهران برمی گردد. پیشنهادی از سوی دکتر امیرعبداللهیان مبنی بر تدوین پیش نویس سندی به عنوان نقشه راه توسعه همه جانبه روابط دو کشور به طرف ترکیه ای ارائه شده بود. این پیش نویس در سفر اوایل تیرماه وزیر امور خارجه کشورمان تسلیم همتای ترکیه ای ایشان شد و بعد از مذاکرات میان وزارت خارجه های دو کشور نهایی شد.در چارچوب این سند توسعه مناسبات در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری، علمی و فناوری، فرهنگی ،حقوقی، قضایی، پارلمانی و حتی همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته و به چشم انداز مشترک همکاری‌های دو کشور در زمینه هایی مانند انرژی، کشاورزی، آب و هوا، محیط زیست، حمل و نقل، بهداشت و درمان، گردشگری، ورزش، مبارزه با تروریسم و جرائم سازمان یافته فرامرزی نیز پرداخته شده است. مساعی مشترک دو کشور برای تحقق اهداف این سند موجبات جهش چشمگیر مناسبات ایران و ترکیه را فراهم خواهد کرد.

کنعانی درخصوص برخی اظهار نظرهای داخلی پیرامون فناوری هسته ای ایران بیان کرد: ظرفیت های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بسیار بالاست، اما همانگونه که بارها اشاره شده، فناوری هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کاملاً صلح‌آمیز است و تحت نظارت مستمر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. در بازدیدهای مکرر و متعدد بازرسان بین المللی و در گزارش های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بارها و بارها بر صلح آمیز بودن فعالیت های اتمی ایران تاکید شده است. ما در بحث سلاح های کشتار جمعی هم فتوای مقام معظم رهبری را داریم.

سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص رایزنی با ترکیه و سایر کشورهای منطقه پیرامون معضلات زیست محیطی بیان کرد: ترکیه یکی از کشورهای مهم منطقه است که گفتگوهای دوجانبه میان ما و آنها در خصوص مسائل زیست محیطی نظیر بحران آب و گردوغبار جریان دارد. ما معتقدیم این معضلات، منطقه ای هستند و اگرچه همکاری های دوجانبه کمک کننده است، به دلیل اقلیمی بودن اینگونه پدیده ها، به ویژه با توجه به خشکسالی و فراگیر بودن پدیده گرد و غبار، نیازمند شکل‌دهی به چارچوب‌های فراگیر منطقه ای هستیم که همه کشورهای منطقه در آن عضو باشد.

کنعانی با اشاره به اقدامات ایران در حوزه ریزگردها اظهار کرد: در این رابطه ایران دیپلماسی زیست محیطی خود را در چند ماه گذشته به صورت ویژه فعال کرده است. از جمله هفته قبل شاهد برگزاری یک نشست بین المللی با شرکت مقامات و وزرای محیط زیست بیش از ۱۲ کشور منطقه بودیم. گفتگوهای خوبی صورت گرفت و پیشنهاد خیلی خوبی هم از طرف ج.ا.ا. ارائه شد مبنی بر اینکه یک دبیرخانه منطقه‌ای برای مقابله با معضلات زیست محیطی نظیر گرد و غبار و خشکسالی تاسیس شود و یک صندوق مالی منطقه ای و مشترک برای تامین مالی پروژه ها تشکیل شود.

وی درخصوص موافقتنامه قضایی میان ایران و بلژیک و وضعیت اسدالله اسدی بیان کرد: بحث موافقت نامه های قضایی در اشکال مختلف، اعم از موافقتنامه‌هایی تحت عنوان استرداد مجرمین، انتقال محکومین یا همکاری های مربوط به مباحث مدنی و کیفری فیمابین کشورها یک موضوع عادی و روتین است. جمهوری اسلامی ایران و بلژیک تعداد زیادی از این نوع موافقتنامه ها را با کشورهای مختلف قبلاً امضا کرده‌اند و امضاء این اینگونه موافقتنامه ها برای همکاری های دوجانبه یک روال کاملاً عادی و شناخته شده است. در خصوص بازداشت دیپلمات ما (آقای اسدی)، موضع ما روشن بوده که این اقدام فرآیندی کاملا غیر قانونی و نقض فاحش مقررات کنوانسیون ۱۹۶۱ وین بوده است. لذا مجددا تاکید می کنیم که خواسته ما از دولت بلژیک آزادی فوری دیپلمات ایرانی، اعاده حیثیت از ایشان، جبران خسارات وارده و پذیرش مسئولیت بلژیک در بدعتی است که در زمینه نقض مصونیت دیپلمات ها گذاشته شده و اصلاح آن  است.

کنعانی درخصوص استفاده از الگوی روند آستانه برای حل و فصل سایر مسائل منطقه ای از جمله در قفقاز جنوبی گفت: قطعاً نشست موفقیت‌آمیز دیروز سران سه کشور ضامن روند آستانه، الگوی بسیار موفقی از همکاری و دیپلماسی چند جانبه برای حل و فصل اختلافات منطقه ای و حتی بین المللی است. توفیق این اجلاس تاثیرات مثبتی بر دیگر موضوعات، و همکاری ها برای حل سایر معضلات و مشکلات منطقه خواهد داشت. به نظر می‌رسد این اراده و رویکرد مشترک نزد سه کشور وجود دارد و در خصوص تحولات قفقاز جنوبی هم همین نگاه مشترک بین سه کشور - هم به طور ضمنی و هم عملی - وجود دارد. حتماً مشورت‌های سه کشور و گفتگوهایی که در مکانیسم های مختلف انجام می شود می‌تواند به تثبیت شرایط در قفقاز جنوبی کمک کند. جمهوری اسلامی ایران از روند حل و فصل مشکلات میان جمهوری آذربایجان جمهوری ارمنستان حمایت می کند، نقش سازنده ای در این زمینه داشته و مشوق حل و فصل اختلافات باقی مانده در این روند است.

وی درخصوص سفر رئیس جمهوری آمریکا و تلاش برای تشکیل ائتلاف منطقه ای علیه ایران اظهار کرد: اگر دولت آمریکا خواهان ایجاد ثبات، امنیت و آرامش در منطقه است، می بایست دست از مداخله در امور داخلی، اعمال ارزش های آمریکایی در کشورهای منطقه، و تلاش برای ایجاد ائتلاف های ساختگی  دست بردارد. کشورهای منطقه به طور طبیعی به عنوان صاحبان اصلی منطقه، منافع و رویکرد های مشترکی دارند. مشخصا تلاش رژیم صهیونیستی این بوده که در قالب سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه،ائتلافی منطقه‌ای را برای اعمال فشار بر ایران شکل دهد. ارزیابی ما این است که رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا در این تلاش ناکام بوده اند. پیام هایی هم که ما از مقام های عربی منطقه چه به صورت مسقیم و چه به صورت غیر مستقیم دریافت کردیم، گویای این است که خوشبختانه کشورهای منطقه آمادگی و تمایل ندارند که در چارچوب سیاست های منطقه ای آمریکا در مواجهه با ایران قرار گیرند. به نظر می رسد شرایط بسیار خوبی در منطقه فراهم است تا با تکیه بر مصالح و منافع مشترک، گفتگوهای جدیدی را برای تعمیق و تحکیم همکاری های منطقه ای ساماندهی کنیم.

وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه وزیر خارجه عربستان به تازگی در مصاحبه با سی‌ان‌ان اعلام کرده که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به دنبال گسترش روابط با ایران هستند و اینکه آیا این موضوع شامل بحرین نیز می‌شود با توجه به اینکه چندین سال است روابط ایران و بحرین قطع شده است، گفت: باید از سوی دولت عربستان منتظر پاسخ این موضوع باشیم ولی آنچه که مربوط به ایران است براساس آنچه که بارها گفته‌ایم این است که ما براساس سیاست همسایگی به دنبال توسعه روابط با کشورهای عربی و اسلامی در منطقه هستیم. در دولت سیزدهم نیز گسترش روابط با کشورهای منطقه، همسایه و اسلامی و عربی و منطقه آسیا و شرق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این سیاست گسترش روابط با کشورهای حوزه پیرامونی از جمله حوزه خلیج فارس نیز از موضوعات مهم برای ایران است و ما همواره دست دوستی خود را برای گسترش تعاملات با این کشورها دراز کرده‌ایم و بارها تأکید کرده ‌ایم که اگر سوءتفاهمی وجود دارد باید براساس گفت‌وگوهای مشترک حل شود. این منطقه خانه مشترک ما است و اگر اختلافی وجود دارد باید در چارچوب گفت‌وگوهای داخلی حل و فصل شود و مداخلات کشورهای بیگانه در امور منطقه کمکی به حل و فصل موضوعات نمی‌کند.

کنعانی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با این موضوع که مقامات آمریکایی اظهار کرده‌اند که ایران اخیرا در جریان حمله روسیه به اوکراین پهپادهایی در اختیار روسیه قرار داده و تأکید آن‌ها مبنی بر اینکه اگر چنین امر اثبات شود ایران در این زمینه مجازات خواهد شد، با رد اظهارنظرهای مقامات آمریکایی گفت: همان طور که پیش از این نیز گفته‌ام آمریکایی‌ها با این گونه اظهارات نادرست در حال فرافکنی هستند. آن‌ها با اظهارات سیاسی و با دامن زدن به موضوعات دروغین به دنبال ایجاد حاشیه هستند. آمریکایی‌ها اگر واقعا علاقه‌مند به ایجاد صلح و ثبات در اوکراین هستند حتما می‌توانستند نقش سازنده‌ای برای پیشگیری از این بحران کنونی ایجاد کنند ولی ما در عمل شاهد ایفای چنین نقشی از سوی آن‌ها نبودیم.