مریخ به زمین حمله کرد
انسانها هنوز پا به مریخ نگذاشتهاند، اما با گذشت زمان، مریخ به سراغ انسانها آمدهاست؛ تکههای سنگ مریخی که توسط فرآیندهایی مانند ضربههای شدید از دنیای خود بیرون پرتاب شدهاند، راه خود را از طریق منظومه شمسی باز کردهاند تا در نهایت به زمین برخورد کنند.
همانطور که ما این نمونهها را از سیاره همسایه خود جمع آوری میکنیم، الگویی در آنها نیز پیدا کردهایم؛ به نظر میرسد بیشتر نمونهها سنگهایی هستند که اخیراً در سیاره سرخ شکل گرفتهاند و با توجه به اینکه بیشتر سطح مریخ بسیار قدیمی است، این اتفاق بسیار نادر است.
ممکن است معیارهای سن تا حدودی با اشتباه همراه شود؛ تکنیکهای مختلف تاریخگذاری، نتایج متفاوتی را به همراه داشتهاند، به این معنی که دانشمندان در تخمینهای مربوط به زمان تشکیل این سنگها در مریخ کاملاً مطمئن نیستند.
با این حال اخیرا تیمی از دانشمندان از ایالات متحده و بریتانیا راهی برای حل این مشکل پیدا کردهاند و در کمال تعجب، بسیاری از این سنگها واقعاً جوان هستند و در واقع تنها چند صد میلیون سال قدمت دارند. این اطلاعات میتواند سرنخهایی درباره مدت زمانی که شهابسنگها به اینجا رسیدهاند و همچنین فرآیندهای زمینشناسی در مریخ ارائه دهد.
بن کوهن، آتشفشانشناس از دانشگاه گلاسکو، که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت، می گوید: «ما از ویژگی های شیمیایی خاصی پی میبریم که این شهاب سنگها قطعاً از مریخ هستند. آنها بر اثر برخوردهای عظیم از سیاره سرخ جدا شدهاند و دهانههای بزرگی را در سطح مریخ تشکیل دادهاند. اما دهها هزار دهانه برخوردی در مریخ وجود دارد، بنابراین ما دقیقا نمیدانیم که شهاب سنگها از کجای سیاره هستند. یکی از بهترین سرنخهایی که میتوانید برای تعیین دهانه منبع آنها استفاده کنید، سن نمونهها است.»
حدود ۳۶۰ نمونه شهاب سنگ روی زمین یافت شدهاست که منشا مریخی دارند. حدود ۳۰۲ مورد از آنها به عنوان شرگوتیت طبقه بندی میشوند، نوعی سنگ مریخی غنی از فلز که در گرمای فعالیتهای آتشفشانی ساخته شدهاست.
بر اساس این که سطح مریخ چقدر دهانه دارد، دانشمندان تخمین زدهاند که سطح آن بسیار قدیمی است. اگر سطح جوانتر بود و در اثر فعالیتهای آتشفشانی تغییر میکرد، بسیاری از دهانهها توسط جریانهای آتشفشانی از بین میرفتند. بنابراین هر سنگی که از سطح مریخ پرتاب میشود باید قدیمی باشد.
تحقیقات به عمل آمده حاکی از آن است که بسیاری از شهاب سنگهای شرگوتیت که به زمین آمدهاند، کمتر از ۲۰۰ میلیون سال قدمت دارند. این منجر به آنچه به عنوان پارادوکس سن شرگوتیت شناخته میشود، شدهاست و برای چندین دهه دانشمندان را درگیر کردهاست.
روشی که برای تعیین سن شرگوتیت مورد استفاده قرار میگیرد به نام تاریخ گذاری آرگون-آرگون شناخته میشود که مبتنی بر تجزیه پتاسیم رادیواکتیو به آرگون است. از آنجایی که این نرخ واپاشی نسبت شناخته شدهای از ایزوتوپهای آرگون را تولید میکند، دانشمندان میتوانند به این نسبت نگاه کنند تا مشخص کنند که چه مدت زمان فروپاشی رادیواکتیو در حال وقوع است و بنابراین تاریخ نمونه سنگ را تعیین کنند.