تورتیکولی یا کجی گردن در نوزاد چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟
تورتیکولی یا کجی گردن در کودکان به وضعیتی گفته می شود که عضلات گردن کودک سر او به یک طرف بپیچد و کج شود.
به گزارش منیبان به نقل از دکتر دلشاد، در واقع اینگونه به نظر می‌رسد که نوزاد شما در یک زاویه عجیبی پیچیده و کج شده است. قسمت بالای سر به یک طرف و چانه به طرف دیگر کج می‌شود.
کجی گردن در کودکان و نوزادان به عنوان عارضه نسبتا شایعی شناخته می‌شود. این بیماری ممکن است از بدو تولد یا به‌صورت مادرزادی رخ دهد یا فرد در طی کودکی به‌صورت اکتسابی به آن مبتلا شود.
تورتیکولی مادرزادی از شایع‌ترین نوع است و دردی ایجاد نمی‌کند. در صورتی که این بیماری مادرزادی باشد، والدین چند هفته پس از تولد متوجه آن می‌شوند.
در واقع زمانی که کودک توانایی نگه داشتن سر خود را دارد، والدین متوجه کجی گردن در کودکان می‌شوند.
نوع اکتسابی معمولا طی چهار تا شش ماه ابتدایی زندگی یا پس از آن به‌طور ناگهانی یا به آرامی رخ می‌دهد. این بیماری اکتسابی ممکن است خوش‌خیم و بی‌ضرر یا نشانه‌ای از مشکلی جدی‌تر باشد.
کجی گردن در کودکان چه علائمی دارد؟
علائم مادرزادی این بیماری به شرح زیر است:
قسمت بالای سر کودک به یک طرف و چانه به قسمت دیگری کج شده است.
حرکات سر و گردن کودک محدود می‌شود.
یکی از شانه‌ها بالاتر از شانه دیگری قرار دارد.
عضلات گردن متورم می‌شود.
توده کوچکی به اندازه نخود در قسمتی از عضلات گردن قرار دارد.
برخی از اجزای صورت نامتقارن است.
علائم تورتیکولی اکتسابی شامل چنین مواردی است:
قسمت بالای سر کودک به یک طرف و چانه به سمتی دیگر متمایل می‌شود.
حرکات سر و گردن محدود می‌شود.
یکی از شانه‌های فرزند شما بالاتر از شانه دیگری قرار دارد.
عضلات گردن سفت می‌شود.
عضلات گردن متورم می‌شود.
احساس گردن درد شدید دارد.
لرزش سر دارد.
سردرد یکی از نشانه‌های آن است.
کجی گردن در کودکان
علت ایجاد کجی گردن در کودکان چیست؟
کوتاه شدن یکی از عضلات استرنوکلیدوماستوئید (SCM) باعث کجی گردن مادرزادی در کودک شما می‌شود. منظور از عضلات استرنوکلیدوماستوئید دو ماهیچه بزرگ در گردن است.
این عضلات، پشت جمجمه را به استخوان سینه و ترقوه متصل می‌کنند. علت اینکه چرا یکی از این عضلات کوتاه است، مشخص نیست. دلایل احتمالی به شرح زیر است:
نحوه قرار گرفتن کودک در رحم
رشد غیر طبیعی SCM
مجموعه‌ای از خون در عضلات گردن کودک (هماتوم)
ضخیم شدن غیر طبیعی بافت عضلانی کودک (فیبروز)
سندرم کلیپل فایل نوعی نقص مادرزادی است که منجر به جوش خوردن مهره‌های گردن نوزاد می‌شود.
تورتیکولی اکتسابی در اغلب مواقع به دلیل تورم در گلوی کودک رخ می‌دهد. در واقع تورم باعث شل شدن بافت‌های اطراف بالای ستون فقرات می‌شود.
چنین شرایطی مهره‌ها را از حالت طبیعی خارج می‌کند. با اسپاسمی که در عضلات گردن ایجاد می‌شود سر کودک طرف دیگر کج خواهد شد.
تورم ایجاد شده ممکن است به دلیل عفونت، آسیب یا دلیل نامشخصی باشد. از سایر علل تورتیکولی اکتسابی می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
رفلاکس معده به مری
مشکلات بینایی
واکنش به داروهای خاص
بافت اسکار
آرتریت گردن (اسپوندیلوز گردنی)
سندرم ساندیفر نوعی بیمار نادر که ترکیبی از رفلاکس معده به مری همراه با اسپاسم گردن است.
تورتیکولی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
زمانی که به متخصص اطفال مراجعه کنید، ابتدا معاینات فیزیکی را برای کودک شما انجام می‌دهد.
پزشک به میزان پیچ خوردگی یا کج شدن سر کودک توجه می‌کند. همچنین گردن کودک را معاینه می‌کند و به دنبال عضلات متورم یا سفت خواهد بود.
بسته به شدت عارضه پزشک هر یک از این راهکارهای تشخیصی را برای تایید بیماری در نظر می‌گیرد:
سی تی اسکن
اشعه ایکس
ام آر آی
نحوه درمان کجی گردن در کودکان چگونه است؟
در اغلب مواقع تمرینات کششی و تغییر حالت کودک به درمان تورتیکولی مادرزادی یا کجی گردن در کودکان کمک می‌کند. پزشک به شما خواهد گفت چگونه باید تمرینات کششی را برای کودک خود انجام دهید.
باید به آرامی سر کودک خود را به سمت مخالف حرکت دهید. هنگامی که کودک شما بیدار است، اسباب بازی‌های او را حرکت دهید تا مجبور شود که گردن خود را در جهت مخالف حرکت دهد.
اگر چنین روش‌هایی موثر نباشد، در صورت نیاز کودک را به فیزیوتراپیست ارجاع می‌دهند. برخی از کودکان در مواقع نادر نیاز به عمل جراحی دارند.
برای رفع کجی گردن اکتسابی تنها سعی پزشک تسکین علائم و بیماری زمینه‌ای است. راهکارهای درمانی که معمولا در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:
آنتی بیوتیک‌ها
تزریق سم بوتولینوم جهت شل کردن عضلات سفت کردن
گرما درمانی
ماساژ
بریس برای گردن
فیزیوتراپی
درمان کجی گردن در کودکان
آیا راهکاری برای پیشگیری از تورتیکولی وجود دارد؟
هیچ راه مشخصی برای جلوگیری از این عارضه وجود ندارد؛ اما با درمان زودهنگام می‌توان از بدتر شدن وضعیت کودک جلوگیری کرد و همچنین مانع از نیاز کودک به عمل جراحی در آینده خواهد شد.
تمرینات کششی را با کودک خود طی چند ماه پس از تولد شروع کنید. اگر به موقع تمرینات انجام گیرد، از هرگونه عارضه احتمالی جلوگیری می‌شود.
آشنایی با عوارض احتمالی بیماری کجی گردن در کودکان
اگر کودکی این بیماری را داشته باشد، ممکن است به دلیل عدم حرکت عضلات، صورت او دچار تغییر شکل شود. از دیگر عوارضی که ممکن است رخ دهد می‌توان به سندرم سر صاف یا پلاژیوسفالی اشاره کرد.
جمجمه کودک نرم است و قابلیت شکل‌پذیری دارد، زمانی که قسمتی از سر را به‌طور مکرر روی یک سطح قرار می‌دهید، فشار به آن قسمت سر باعث صاف شدن آن ناحیه خواهد شد.
