تشدید بحران داوری در فوتبال ایران/ VAR هم درد ما را دوا نکرد!

به گزارش منیبان، اعتراض به تصمیمات داوران یکی از ارکان جدایی ناپذیر فوتبال ایران بوده است. از سال‌های دور تاکنون کمتر دیداری در فوتبال ایران را سراغ داریم که در آن حداقل یک تیم به تصمیم‌های داوران معترض نبوده باشند. وقتی بحث استفاده از تکنولوژی VAR در دنیا مطرح شد و در مسابقات بین المللی دیدیم که چقدر این فناوری جلوی تصمیم های اشتباه داوران را می گیرد و روی نتایج بازی های تاثیرگذار است فکر می کردیم با آمدن VAR به فوتبال ایران، شاهد کاهش تصمیم های نادرست داورها و قضاوت های عادلانه باشیم. زمانی که دنیا داشت از این فناوری استفاده می کرد و فوتبال ما هنوز از آن محروم بود، اغلب مدیران، مربیان و حتی بازیکنان معتقد بودند فوتبال ایران به شدت به VAR  نیاز دارد تا شاهد اشتباهات داوری کمتری باشیم اما VAR برای فوتبال ایران سرابی بیش نبود و نه تنها مشکلات را برطرف نکرد بلکه باعث افزایش شدید اعتراض ها و بیشتر شدن اشتباهات داوران در دیدارهای مختلف هستیم.

VAR هم درد داوران را دوا نکرد

در یکی، دو فصل اخیر فوتبال ایران، با وجود استفاده از کمک داور ویدیویی در دیدارهای حساس لیگ برتر و جام حذفی همچنان اعتراض ها به تصمیمات داوری حاشیه ساز می ‌شود.در ابتدای فصل جاری لیگ برتر فوتبال ایران، مسئولین فدراسیون فوتبال با هدف کاهش حاشیه‌ها و اعتراضات به داوری، به استفاده بیشتر از سیستم کمک‌ داور ویدیویی روی آوردند. این تکنولوژی که قرار بود به با کمک به داوران در قضاوت‌ ها حواشی را کم کند، با نزدیک شدن به هفته‌ های پایانی لیگ نه ‌تنها موفق به مهار جنجال‌ها نشده، بلکه خود به سوژه ‌ای برای اعتراض‌ها و بیانیه‌‌ها تبدیل شده است. حواشی این هفته لیگ برتر نشان داد که زور VAR هم به اعتراض ها و حساسیت‌های فوتبال ایران نرسیده و پیش‌بینی می‌شود هر چه به پایان فصل نزدیک‌تر ‌شویم، این تنش‌ها بیشتر هم بشود. در هفته بیست و یکم لیگ برتر هر دو دیدار حساس بین تیم‌های تراکتور-سپاهان و پرسپولیس-استقلال تحت تاثیر اشتباهات داوری قرار داشت و  هیچ بعید نیست هر تیمی که در پایان فصل قهرمان شود، قهرمانی اش از سوی رقبا زیر سوال برود.

مشکل از داوران است یا...؟

اگرچه اشتباه داوری جزئی از فوتبال است و داوران هم مثل مربیان و بازیکنان حق اشتباه دارند اما اشتباهات مکرر آنها تبدیل به فاکتوری تاثیرگذار روی نتایج لیگ شده است. جدا از بحث VAR به نظر می رسد داوری ایران در بخش نیروی انسانی هم با بحران روبروست. ناآمادگی برخی داوران، قضاوت های پرتنش و گاه جهت دار، عدم به روز بودن در قوانین داوری و ... می‌توانند از دلایل مهم بحران داوری در فوتبال ایران باشند. ضمن اینکه همواره بحث شرطبندی در فوتبال ایران مطرح بوده و برخی از اهالی فوتبال معتقدند گاهی داوران هم از وسوسه‌های کلان سایت های شرطبندی در امان نیستند که البته این ادعا قابل پذیرش نیست. 

VAR ما با همه جا فرق دارد!

در فوتبال اروپا VAR با استاندارد‌های بالا و سیستم ‌های پیشرفته اجرا می ‌شود. داوران اتاق VAR آموزش‌های حرفه‌ای دیده ‌اند و فرایند بررسی صحنه‌‌ها شفاف است. هرچند در اروپا نیز برخی تصمیمات داوری با انتقاد مواجه می‌‌شود، اما میزان اشتباهات به حداقل رسیده و بحث‌ها بیشتر حول تفسیر قوانین است تا ضعف تکنولوژی یا مدیریت آن. در مقابل، در فوتبال ایران، مشکلاتی مانند عدم آموزش کافی داوران، کیفیت پائین تجهیزات، نبود زیرساخت‌های مناسب و فشار‌های بیرونی باعث شده‌اند که VAR به‌درستی اجرا نشود. در برخی بازی‌‌ها، ارتباط بین داور وسط و داوران VAR با اختلال مواجه می‌شود، زمان بررسی صحنه‌‌ها طولانی است و تصمیمات نهایی شفافیت لازم را ندارند. از سوی دیگر، باشگاه‌ها و هواداران به دلیل بی ‌اعتمادی به سیستم داوری، هر تصمیمی را به دیده تردید می‌نگرند و این جو بی‌اعتمادی باعث افزایش تنش‌ها می‌شود.

در نهایت، مسئله اصلی این است که فوتبال ایران از نظر ساختاری با مشکلات جدی روبه ‌رو است و این ضعف استفاده از تکنولوژی VAR را هم تحت تاثیر قرار داده است. فشار‌های بیرونی، نبود آموزش کافی برای داوران و ضعف مدیریت، همگی دست ‌به‌ دست هم داده‌اند تا حتی فناوری VAR نیز نتواند عدالت را برقرار کند و دردی از هزاران درد داوری در فوتبال ایران برطرف کند.