ظریف: من علاقه زیادی برای ورود به دولت نداشتم، فکر میکردم وظیفه ام را در دوران انتخابات انجام دادم/ قصد انصراف ندارم

به گزارش منیبان، در بخشی از اظهارات محمدجواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور  در نشستی در کلاب هاوس آمده است:

معاون راهبردی عنوان جدیدی است که آقای رئیس جمهور لطف کردند برای بنده درنظر گرفتند. 

من علاقه زیادی برای ورود به دولت نداشتم، فکر میکردم وظیفه ام را در دوران انتخابات انجام دادم.

سرمایه اجتماعی دولت به گونه ای بود که دوستان داخل و بیرون دولت اصرار داشتند به شکلی در خدمت باشم

معاونت راهبردی گذشته ای دارد به عنوان مرکز بررسی های استراتژیک، در حد مشاوره به رئیس جمهور.

این مرکز در دولت های مختلف فراز و فرودهای زیادی داشته، در دولت قبلی تقریبا به سمت تعطیلی رفت

وظایفی رئیس جمهور به ما دادند که به وظایف اضافه کردیم.

ما در یک کلمه ما باید حلقه وصل جامعه مدنی و نخبگان با دولت باشیم، با این فرض که ما راه حل ها را نداریم و مسائل را هم خوب نمی دانیم، از بحران آب می تواند تا بحران ارز، موزانه در سیاست خارجی.

یک مثال خیلی ابتدایی برایتان بزنم، یکی از روش هایی که برای حل مسائل ناترازی آب داریم کشیدن لوله از دریای عمان است و هزینه آن بسیار بالا است

یکی از دوستان تحقیقی ارائه داده بود که اگر خط لوله آب را از دریای عمان به خراسان بکشیم، هزینه اش 14 میلیارد دلار می شود. 5 سال دیگر در شرایطی خواهیم بود که هزینه زیادی کرده ایم و باز هم با مشکل روبه رو هستیم، چون مصرف بیشتر شده است.

در معاونت راهبردی هیچ منفعت صنفی نداریم که کشور به چه سمتی برود، فقط می خواهیم مشکلات کشور حل شود.

بعضی از مسائل در حوزه سیاست خارجی است. توازن فراگیر یکی نکاتی است که دکتر پزشکیان در دوران انتخابات مطرح کردند؛ اینکه چطور می توانیم با همه رابطه داشته باشیم اما بر یک بلوک خاص متوقف نباشیم و بتوانیم از تمام شرکا بهترین بهره برداری را بکنیم.

ما خودمان را درگیر موضوعات روزمره سیاست خارجی نمی کنیم. نظراتم را ارائه می کنم ولی وظیفه اصلی ما این نیست.

ما پروژه ای داریم به نام «ایران آینده» که بررسی می کنیم ایران در آینده با چه مشکلاتی مواجه خواهد بود.

به تازگی ما پروژه ای را به پایان رساندیم و نتایج آن را ارسال کردیم. در سالهای قبل شروع شده بود و ما آن را تمام کردیم.

قرار نیست ما همه کارها را انجام دهیم، اندیشکده ها هستند.

دنبال این هستیم که ببینیم چگونه می شود سیکل استفاده از مدیران قدیمی را متوقف کرد.

رهبری فرمودند اگر این دولت بتواند در پایان چهار سال صد مدیر جوان تحویل کشور بدهد خوب است.

داریم شیوه های رسیدن به این هدف را بررسی می کنیم.

بیش از هر زمان دیگری نیاز به حضور زنان هست.

در سطح معاونین وزرا به مراتب حضور جوانان بیشتر است.

در معاونت راهبردی بیشترین حضور جوانان و زنان را داریم.

روز ۱۱مرداد منصوب شدم و از دو روز بعد این حرفها در مورد انتصاب بنده و قانون شروع شد. من۱۶ مرداد در نامه به رییس جمهور اعلام انصراف کردم اما ایشان دستور دادند ادامه دهم با این حال چند روز بعد و با اتفاقاتی که افتاد رسما انصراف دادم.

ایشان هم مشورتهایی با مقامات عالی نظام داشتند که خودشان باید توضیحاتش را بگویند . قبل از اولین دیدار دولت جدید با رهبر انقلاب ، رییس جمهور به بنده گفتند مشورتهای لازم را داشتند و دستور دادند به کارم برگردم و با قدرت ادامه دهم . من هم به مسائل دیگر توجه ندارم و از صبح زود تا ۱۰ شب کار می‌کنم .

من نگرانی ندارم و روزی که بگویند، به دانشگاه می روم و روز خوشحالی من است البته قصد ندارم استعفا بدهم چون به من دستور دادند بیا و اگر نیاز باشد من را کنار بگذارند و بگویند کنار می‌روم. 

ولی تا امروز برخوردی از ایشان ندیدم که نشان از برکناری باشد. رییس جمهور با بزرگواری مشغول پیگیری هستند اما من خودم را درگیر این امور نمی‌کنم.

زیاد شنیدیم که مسائل اقتصادی کشور بدون حل مسائل سیاست خارجی قابل حل نیست.

من در خصوص این گزاره نمی توانم از نظر اقتصادی اظهارنظر بکنم ولی از نظر کسی که در سیاست خارجی تجربه دارد می توانم بگویم که ما بحث سرمایه‌گذاری را داریم، بحث تحریم‌ها، بحث هزینه نقل و انتقالات پولی، هزینه‌هایی که به خاطر اف‌ای‌تی‌اف بر ما تحمیل می شود، ضمانت نامه ها با مشکل روبه رو می شوند، بالای ۲۵ تا ۳۰ درصد هزینه ها افزایش می یابد، طبق گفته آقای عادلی رئیس اسبق بانک مرکزی.

سرمایه گذاری خارجی در حوزه نفت و گاز ما حیاتی است تا بتوانیم تولید را بالا ببریم

ما دارای سرمایه انسانی بالایی هستیم و ایرانی‌ها بسیار ثروتمند هستند، اما متاسفانه شرایط کشور به گونه‌ای است که نه تنها جذب سرمایه نداریم، بلکه فرار سرمایه هم داریم.

بخشی از اینها به مشکلات حاکمیتی و قوانین خلق الساعه برمی‌گردد. از دولت گذشته حرکتی آغاز شد برای کم کردن دخالت دولت در اقتصاد در بخش ستاد تحول دولت. ما هم با آن همکاری می کنیم.

آقای پزشکیان به شدت در پی رفع فیلترینگ هستند؛ حال آنکه در گذشته برخی می‌خواستند مشکل را تشدید کنند؛ این را هم بدانید که این‌گونه نیست که دکتر پزشکیان بتواند با یک دستور فیلترینگ را رفع کند؛ گاهی یک قاضی می‌تواند با یک دستور فیلترینگ را گسترش دهد.

متاسفانه من هنوز روزانه ده ها رزومه دریافت می کنم چون دوستان فکر می کنند نقشی دارم، ولی خوشبختانه و با رضایت از این پروسه حذف شدم

 شورای اطلاع رسانی و سخنگوی محترم دولت تازه کارشان را شروع کرده اند. با شناختی که دارم، یقین دارم که برخورد فعال تری صورت خواهد گرفت و شاهد کار قوی تری خواهیم بود.

در داخل دولت هم نسبت به این مسئله انتقاداتی هست، ولی بپذیریم که تازه کارشان را شروع کرده اند.

متاسفانه برخی مشکلات این دولت دارد، مثل استعلام ها، هر چند نهادهای نظارتی همکاری خوبی داشتند، ما هنوز منتظر برخی استعلام ها هستیم.

در مورد لایحه حجاب، لایحه حجاب پیش از ما تصویب و تایید شده بود اما آقای پزشکیان برای کنترل شرایط تلاش فراوانی کردند و امیدواریم که یک راهکار معقول و مورد توافق جامعه را داشته باشیم

در مورد اینترنت و خبرنگاران هم همین طور، به شما اطمینان و شهادت می دهم که آقای دکتر پزشکیان این مسائل را دنبال می کنند و حساس هستند

آنهایی که از آمدن دکتر پزشکیان راضی نیستند سعی می کنند بذر ناامیدی را بکارند.

هنوز صد روز از دولت جدید نگذشته و توقعات باید تدریجی و اصلاحی باشد و باید با شنیدن حرف منتقدین و مخالفین به راهکار برسیم .

هر موقع رئیس جمهور صلاح بدانند موضوع انتقال پایتخت را به صورت علمی بررسی خواهیم کرد الان نه چنین وظیفه ای به ما محول شده، نه سیاست نامه ای قبلا تدوین شده است.

آقای رئیس جمهور بر تمرکز زدایی تاکید دارند و اینکه استان ها بتوانند برای خودشان برنامه ریزی کنند ما هم در معاونت راهبردی یک معاونت اجتماعی و استانی داریم.

 در 83 و 84 بحث عبور از خاتمی مطرح شد و حالا حسرت پیشرفت های اقتصادی آن دوران را می خوریم.

من هرگز مردم را متهم نکردم، گروه های افراطی بودند که فکر می کردند می توانند حکومت را سرنگون کنند

مردم به تندروها واکنش نشان دادند، به هر دو طرف واکنش نشان دادند.

من گفتم در هر دو طرف فرار از گفت و گو وجود داشت.

در خصوص مسائل مختلف قضایی و اجتماعی، دکتر پزشکیان تلاش های فراوانی کرده اند.

ما در معاونت راهبردی گلایه های مردم را به ایشان می رسانیم، ایشان هم روش های مختلفی دارند برای شنیدن گلایه ها. شما دیده اید که از برخی احکام جلوگیری شده است، مثلا در مورد دانشجویان و اساتید کارهای خوبی شکل گرفته است.

حرکت آقای دکتر پزشکیان یک حرکت اصلاحی است. در انتخابات ما انقلاب نشد، یک حرکت اصلاح گرانه شکل گرفته و باید توجه کنیم که این حرکت اصلاح گرانه طول می کشد. زود از اصلاحات ناامید نشویم. در 83 و 84 بحث عبور از خاتمی مطرح شد و حالا حسرت پیشرفت های اقتصادی آن دوران را می خوریم.

باید بپذیریم که ما در جامعه متکثری هستیم. آقای دکتر پزشکیان با 30 درصد رای مردم آمدند، 20 درصد که به رقیب ایشان رای دادند، 50 درصد هم رای ندادند. ولی امروز ایشان خودشان را رئیس جمهور همه مردم می دانند.

{در خصوص نگرانی های امنیتی و منطقه ای} خاطرات علم را بخوانید، شاه هم همین نگرانی ها را داشته، اما مسیر متفاوتی را انتخاب کرد، مسیر وابستگی. ما الان توان دفاع از خودمان را داریم.

آمریکا در برجام نشان داد به تعهداتش پای بند نیست و همه میدانند این نقض عهد به عهده آنهاست.

در مورد انتخابات آمریکا، من اعتقاد دارم بهشت و جهنم را خودمان می‌سازیم و ما خودمان کنشگر هستیم. چند جلسه در مورد سناریوهای انتخابات داشتیم و نگرش‌های متفاوت وجود دارد. ما می‌توانیم تصمیم بگیریم آینده را خودمان بسازیم و خودمان باید سیاست خارجی را مدیریت کنیم. 

ما به دنیا ثابت کردیم که می‌توانیم از خودمان دفاع کنیم. الان وقت آن است که از قدرت معنایی خودمان استفاده کنیم و نباید سیاست خارجی را برون‌سپاری کنیم. هیچ کس دلش به حال ما نمی‌سوزد و نزدیک‌ترین دوستان ما فکر منافع خودشان هستند. ما باید حضور فعال در صحنه‌های جهانی داشته باشیم؛ باید با شرق ارتباط داشته باشیم و دوستان زمان سختی را در نظر داشته باشیم و با غرب اختلافاتمان را مدیریت کنیم. 

اولین نقطۀ شروع این است که روی منافع ملی به توافق برسیم و سراغ توازن در سیاست خارجی برویم.

می‌توانیم ایران را به کشوری تبدیل کنیم که از لحاظ اقتصادی قابل تحریم و قابل حذف از بازارهای دنیا نباشد

تحقیری که در دویست سال گذشته ایران با آن گرفتاربوده حس عدم اطمینان در مردم ایجاد کرد اما پس از انقلاب و در این 45 سال ایران به یک بلوغ و خودباوری امنیتی رسیده است. ایران تنها کشوری بود که به یک پایگاه آمریکایی موشک شلیک کرد یا توانست گنبد آهنین اسراییل را بشکند. 

الان که امنیت خود را ثبت کردیم اعتماد به نفس جدیدی در کشور ایجاد شده که می توانیم به سراغ تغییر نگاه از نگاه تهدید محور به نگاه فرصت محور در منطقه برویم . در نگاه فرصت محور با استفاده از همسایگان امکان بالندگی و پیشرفت و همکاری خواهیم داشت.

با این تغییر پارادایم و خودباوری که مدیون رهبری مقام معظم رهبری و نیروهای مسلح ماست باید از فضای سیاسی و امنیتی وارد فضای اقتصادی و فرهنگی شویم . با توجه به امکانات ایران می توانیم هاب کریدورها و هاب انرژِی در منطقه شویم . میتوانیم ایران را به کشوری تبدیل کنیم که از لحاظ اقتصادی قابل تحریم و قابل حذف از بازارهای دنیا نباشد.

این تهدید ناشی از ضعف ما نیست، علتش عبور از آستانه این است که توانستیم از خودمان دفاع کنیم.

باید توجه داشته باشیم که در شرایط کنونی اسرائیل هم باید تهدیدات اساسی مواجه است و علت اینکه مثل یک کنشگر دیوانه عمل می کند و همه خط قرمزها را فراموش کرده و به دیوانگی افتاده این است که با تهدید وجودی مواجه شده است.

باید کاری کنیم که ایران تحریم پذیر نباشد. زمینه برای ایجاد شرایط جدید فراهم است.

اسرائیل از ابتدای بحران غزه به دنبال این بوده که جنگ را گسترش دهد. اشتباه هم می کند.

رژیم اسرائیل با ایالات متحده پل هوایی دارند و سلاح ها را برای کشتار جمعی دریافت می کند، اما هنوز نتوانسته مردم غزه را شکست دهد.