شناسایی جوانترین سیارکهای منظومه شمسی
اخیرا گروهی از ستاره شناسان از کشف جوانترین سیارکهای شناخته شده در منظومه شمسی که تنها ۳۰۰ سال قدمت دارند، خبر دادهاند.
به گزارش منیبان؛ نتایج یک مطالعه جدید نشان میدهد که دو سیارک به تازگی کشف شده که به دور خورشید میچرخند کمتر از ۳۰۰ سال پیش شکل گرفتهاند و این باعث میشود که آنها جوانترین جفت سیارک کشف شده در منظومه شمسی با ضریب ۱۰( factor of ۱۰) باشند.
"پتر فتکا"(Petr Fatka) ستارهشناس موسسه نجوم آکادمی علوم چک در این باره گفت: شناسایی چنین جفت سیارکی جوانی که فقط حدود ۳۰۰ سال پیش شکل گرفته است، بسیار هیجان انگیز است.
هنگامی که منظومه شمسی از یک توده متراکم در یک ابر غول پیکر از گاز و گرد و غبار تشکیل شد، هر چیزی که در سیارات یا خورشید ادغام نمیشد به سادگی به عنوان بقایا(دنباله دارها، سیارکها و ...) در اطراف شناور میماند.
تصور میشود که این اجرام درست قبل از ظهور دنیای ما در حال حرکت بودهاند. در واقع، ستاره شناسان فکر میکنند که سیارات سنگی مانند زمین، زهره، مریخ و عطارد از انباشته شدن تودههایی از چنین اجرامی رشد کردهاند.
این امر باعث میشود که سیارکها اجرام علمی جالبی برای مطالعه باشند. آنها نه تنها حاوی اطلاعاتی درباره ترکیب منظومه شمسی اولیه هستند، بلکه ممکن است بلوکهای سازندهای باشند که دنیای ما از آنها شکل گرفته است.
محققان همچنین به چگونگی تغییر آنها در طول زمان علاقهمند هستند، زیرا این اطلاعات میتواند به آنها در تفسیر سیارکهایی که مطالعه میکنند و پیشبینی رفتار سیارک در آینده نیز کمک کند.
دو سیارک جدید که به ترتیب ۲۰۱۹ PR۲ و ۲۰۱۹ QR۶ نام دارند بهطور جداگانه در سال ۲۰۱۹ توسط گروهی از دانشمندان با استفاده از تلسکوپ Pan-STARRS۱ در هاوایی و نقشهبرداری آسمانی کاتالینا در آریزونا کشف شدند. آنها مداری بیضوی داشتند که این موضوع در مقایسه با سایر سیارکهایی که در مسیرشان به دور خورشید به زمین نزدیک میشدند، غیرعادی بود.
سیارکهای دوتایی(Binary asteroids) ناشناخته نیستند. اما مکانیسمهای تشکیل سیارکهای دوتایی به خوبی شناخته نشده است، بنابراین دانشمندان مشاهدات بعدی را برای تلاش برای کسب اطلاعات بیشتر انجام دادند. آنها از چندین تلسکوپ مختلف برای گرفتن عکس از این دو سیارک استفاده کردند و نور خورشیدی را که از سطح آنها بازتاب میشد، بررسی کردند.
این مشاهدات نشان داد که از بین این دو سیارک، سیارک بزرگتر حدود یک کیلومتر(۰.۶۲ مایل) وسعت دارد و اندازه دیگری تقریبا نصف آن است. مشاهدات رصدخانه لوول همچنین نشان داد که این دو سنگ فضایی دارای ویژگیهای سطحی بسیار مشابهی هستند، که این امر نشان میدهد از نظر ترکیبی نیز بسیار مشابه هستند.
فتکا گفت: واضح است که ۲۰۱۹ PR۲ و ۲۰۱۹ QR۶ از یک جرم والد همسان تشکیل شدهاند و بنابراین شباهت مداری زیاد آنها تصادفی نیست.
برای ردیابی منشا این اجرام، محققان مشاهدات خود را با چند طرح ترکیب کردند. نتایج نشان داد که این دو سیارک تنها ۲۷۰ سال پیش و از بدن یک والد بزرگتری جدا شدهاند.
اکثر جفت سیارکها احتمالا نتیجه شکافت چرخشی(rotational fission) هستند. این فرایند زمانی رخ میدهد که یک سیارک محدود شده آنقدر سریع میچرخد که شروع به تجزیه شدن میکند و در نهایت بقایایی که از بدن جرم والد جدا میشوند، جرم کوچکتری را تشکیل میدهند.
"نیکلاس موسکوویتز"(Nicholas Moskovitz)، ستاره شناس رصدخانه لوول گفت: در حال حاضر، این اجرام هیچ نشانهای از فعالیت دنباله دار را نشان نمیدهند. بنابراین این موضوع که چگونه این اجرام میتوانند از بدن یک والد به یک جفت سیارک غیرفعالی که امروزه میبینیم و آن هم تنها در ۳۰۰ سال تبدیل شوند، همچنان یک راز باقی مانده است. ملاقات نزدیک(close approach) بعدی ۲۰۱۹ PR۲ و ۲۰۱۹ QR۶ در سال ۲۰۳۳ انجام خواهد شد. بنابراین ما باید کنجکاوی خود را حفظ کنیم و امیدوار باشیم تا در آینده اطلاعات بیشتری را به دست آوریم.
یافتههای این مطالعه در مجله "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society " منتشر شده است.