mohamad ali berno
زندان هایی برای یادبود رنج و مقاومت
—زندان خیام در جنوب لبنان، در ابتدا توسط فرانسوی‌ها در دهه ۱۹۳۰ ساخته شد، اما در دوران اشغال اسرائیل از ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰ به یکی از بدنام‌ترین بازداشتگاه‌ها تبدیل شد. این مکان به دست نیروهای ارتش جنوب لبنان، که تحت حمایت اسرائیل بودند، اداره می‌شد و زندانیان آن عمدتاً مبارزان مقاومت، غیرنظامیان و افرادی بودند که به همکاری با مقاومت متهم شده بودند. گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری نشان می‌دهد که در این زندان، شکنجه‌های شدید و بازجویی‌های خشونت‌آمیز رواج داشت. در میان این ویرانه‌ها، داستان ذهن‌های خیامیان باقی مانده است —بازماندگانی که جسمشان آزاد شد، اما ذهنشان هرگز از خیام رها نشد. بسیاری هنوز هم صدای فریادهای هم‌بندانشان را در خواب می‌شنوند و زخم‌های روحی‌شان التیام نیافته است. برخی می‌گویند خیام فقط یک زندان نبود، بلکه جایی بود که امید را در هم شکست. اما در همان تاریکی، دیگرانی بودند که یاد گرفتند چگونه حتی در بدترین شرایط هم مقاومت کنند و زنده بمانند. بعد از عقب‌نشینی اسرائیل در سال ۲۰۰۰، زندان خیام به موزه‌ای تبدیل شد تا جنایات و شکنجه‌هایی که در آن رخ داده بود، مستند شود و به عنوان نمادی از مقاومت مردم لبنان باقی بماند. دیوارهای آن هنوز آثار شکنجه و درد را نشان می‌دادند، و وسایل باقی‌مانده از زندانیان به نمایش گذاشته شده بود. اما در جنگ ۲۰۰۶، اسرائیل این موزه را بمباران کرد و بخش‌های زیادی از آن را ویران ساخت. امروزه، آنچه از زندان خیام باقی مانده، بیشتر به خرابه‌ای تبدیل شده است. اما مردم لبنان و به‌ویژه بازماندگان آن، همچنان آن را به عنوان یادبودی از رنج و مقاومت می‌شناسند. بعضی از بخش‌های تخریب‌شده هنوز هم پابرجاست
عکاس:
محمد برنو
کدخبر :
264765
